مقاوم بودن اقتصاد به معنی تقابل با کسی نیست

به گزارش ایلنا؛ رئیس سابق کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در برنامه تلویزیونی نگاه یک با اشاره به نام‌گذاری سال 95 به نام «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» اظهار کرد: سال‌های متمادی است که مقام معظم رهبری شعارهای اقتصادی را برای نام‌گذاری سال‌ها استفاده می‌کنند. ایشان در بهمن‌ماه سال 92 سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را ابلاغ فرمودند اما اینکه چرا همچنان شعار اقتصادی محور قرار می‌گیرد به دلیل این است که اگرچه ما مشکلات متعددی داریم اما مهمترین مشکلاتی که همه از آن در رنج هستند مشکلات اقتصادی است.

غلامرضا مصباحی مقدم افزود: از سوی دیگر رکود اقتصادی چشمگیر است و اگرچه دولت تلاش‌هایی برای خروج از رکود داشته اما این امر اتفاق نیفتاده است. مقام معظم رهبری اشاره کرده‌اند که 60 درصد بخش صنعت ما تعطیل است و بسیاری از بخش‌های دیگر نیز دچار مشکلات جدی هستند. علاوه بر این چهار میلیون جوان در کشور دچار بیکاری هستند و موضوع افزایش قیمت‌ها هم همچنان برای مردم مطرح است. البته دولت تلاش کرده تورم را کاهش دهد اما تورم تا حدی ادامه دارد و بیکاری نیز گسترده است و این نشان می‌دهد مهمترین مشکل ما مشکل اقتصادی است.

نماینده مردم تهران در مجلس با تاکید بر قوای سه‌گانه باید اهتمام ویژه‌ای به موضوع اقتصاد مقاومتی داشته باشند، یادآور شد: ما باید به ظرفیت‌های درون اقتصاد کشور توجه کنیم و از ظرفیت‌های استفاده نشده نیز بهره ببریم.

مصباحی‌مقدم در بخش دیگری از اظهارات خود خاطرنشان کرد: من نمی‌خواهم قضاوت تندی در مورد دولت داشته باشم و قصدم این است که قضاوت عادلانه کنم اما متاسفانه آن اهتمامی که باید برای عملیاتی کردن اقتصاد مقاومتی شاهد باشیم را از سوی دولت محترم شاهد نیستیم.

وی با اشاره به تصویب قانون قاچاق کالا و ارز در مجلس ادامه داد: این قانون دو سال پیش تصویب شد و باید ظرف این دو سال اجرایی می‌شد اما متاسفانه اجرایی نشده در حالی که مساله قاچاق به اقتصاد کشور آسیب زده و تولیدکنندگان داخلی نیز در رنج هستند از جمله در بخش پوشاک که مساله روشنی است. متاسفانه حتی آیین‌نامه‌های مربوطه قانون نیز تکمیل نشده است.

این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس اضافه کرد: مواردی در دولت قبل شروع شده بود از جمله طرح شبنم که باعث می‌شد کالاها قابل کنترل باشد اما وزیر صنعت این طرح را کان لم یکن اعلام کرد و به عبارت دیگر به قاچاق رسمیت بخشیدند. این در حالی است که ادعا می‌شود 20 تا 30 میلیارد دلار قاچاق در کشور انجام می‌شود. می‌توان محاسبه کرد که این میزان قاچاق چقدر شغل برای کشورهای دیگر ایجاد می‌کند و چقدر شغل را در ایران تعطیل می‌کند.

مصباحی‌مقدم با اشاره به تعطیلی بسیاری از شهرک‌های صنعتی نیز گفت: سیستم بانکی ما هم سیستم فشلی است و قدرت پاسخگویی به نیازها را به دلیل بلوکه‌شدن منابع مالی ندارد. گفته می‌شود یک میلیون میلیارد تومان نقدینگی کشور است و آمارها نشان می‌دهد 90 درصد این مبلغ در سیستم بانکی است اما سیستم بانکی با این منابع چه می‌کند؟ ما معتقدیم اینها باید مدیریت شود و به سمت تولید برود. من ایراد را متوجه دولت و نبود عزم را دلیل اجرایی نشدن اقتصاد مقاومتی می‌دانم.

وی با بیان اینکه عزمی در دولت برای اجرای اقتصاد مقاومتی وجود ندارد، تصریح کرد: اقتصاد مقاومتی نیازمند فرهنگ مقاومت است که باید فرهنگ عموم جامعه باشد. من از اینکه اقتصاد مقاومتی را تعبیر به مقاوم‌سازی اقتصاد می‌کنند ناراحتم زیرا معتقدم اقتصاد مقاومتی برای این است که ما مقاومتمان را در قبال نظام استکبار حفظ کنیم.

این نماینده مجلس روحیه مصرف کالای ایرانی را در اقتصاد مقاومتی مهم دانست و یادآور شد: هر انسانی در ایران باید بداند که رویکردش باید ایستادن در مقابل تاثیرگذاری بیگانگان در کشور در همه ابعاد باشد و الان هم بحث اقتصاد مطرح است.

مصباحی‌مقدم ادامه داد: اقتصاد مقاومتی صرف مقاوم کردن اقتصاد نیست، البته این هم بجاست ولی هر کشوری باید اقتصاد خود را بهبود ببخشد که این مقاوم کردن اقتصاد معنی می‌دهد. اما فرض بگیرید عربستان سعودی به عنوان یک کشور کاملا نفتی که اتکای 90 درصدی به بودجه نفت دارد و اگر این کشور را تحریم کنند ملت بیچاره عربستان شاید در تامین نان‌شان هم با مشکل مواجه شوند، اما این کشور مشکلی ندارد؛ زیرا از نظر سیاسی از آن حمایت می‌کنند. یا چهار کشور اروپایی ایتالیا، اسپانیا، پرتغال و یونان که در شرایط بد اقتصادی هستند اما تمام کشورهای اروپایی و اقتصاد جهانی با آنها همراهند. در این کشورها چیزی به نام اقتصاد مقاومتی معنی ندارد.

وی اضافه کرد: ما نظامی هستیم که بر خلاف خواست استکبار، انقلابی انجام داده‌ایم و طبعاً از آغاز با فشار مواجه بوده‌ایم. امروز هم ضعف‌های ما شناخته شده است و باید این ضعف‌ها را برطرف کنیم و اهرم فشار را از دشمن بگیریم. ما نباید اقتصاد مقاومتی را فارغ از اینکه کشوری انقلابی هستیم، دنبال کنیم؛ زیرا اقتصاد مقاومتی به معنی مقاومت در برابر فشارهای بیگانگان است.

این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس درباره رویکرد بودجه 95 به اقتصاد مقاومتی خاطرنشان کرد: به اقتضای سیاست‌های ابلاغی برنامه ششم دولت باید 30 درصد درآمد ناشی از فروش نفت و گاز را به صندوق توسعه واریز کند. اما در لایحه بودجه دولت این سهم را به 20 درصد کاهش داده و پیشنهاد کرده که این مبلغ از ماه یازدهم واریز شود که این نقطه مقابل سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و به معنای افزایش اتکا به درآمد نفتی است که نشان‌دهنده عدم عزم دولت است.

مصباحی‌مقدم یادآور شد: دولت لایحه‌ای را به عنوان احکام اجرای برنامه ششم تقدیم مجلس کرده است. فرض بر این است که دولت برنامه را خودش تصویب می‌کند و ما احکامی را تصویب خواهیم کرد که دست دولت برای اجرا باز شود. ما تلاش داریم در مجلس فعلی با ظرفیت و توانایی‌های موجود برنامه ششم را تصویب کنیم که این کمک بزرگی به دولت خواهد بود.

نماینده مردم تهران در مجلس با اشاره به تصویب برنامه چهارم توسعه در مجلس ششم اضافه کرد: مجلس ششم رویکردی داشت که مجلس هفتم آن را قبول نداشت و شورای نگهبان هم بیش از 100 ایراد به برنامه مصوب مجلس گرفت که مجلس آن را بدون اصلاح و با یک جلسه چهار ساعته به مجمع تشخیص ارجاع کرد تا بر مصوبه خود اصرار کرده باشد بنابراین ایرادات شورای نگهبان باقی ماند و مجلس هفتم آن را اصلاح کرد.

وی گفت: بنای ما این نیست که با دولت تقابل کنیم. ما معتقدیم که باید با کمک خود دولت شاکله برنامه ششم را تدوین کنیم پس نمی‌خواهیم با دولت مقابله کنیم. نکته مهم این است که مجلس دهم در آغاز کار ظرفیتی که مجلس فعلی از آن برخوردار است را ندارد بلکه 200 نماینده جدید وارد می‌شوند که تجربه نمایندگی ندارند پس پختگی فعلی در مجلس بعد نیست. در حال حاضر نمایندگانی هستند که تجربه سه تا هفت دوره نمایندگی را دارند. اگر تصویب برنامه ششم با حضور این افراد باشد برنامه قوی‌تر خواهد بود.

مصباحی‌مقدم خاطرنشان کرد: تجربه‌های گذشته نشان می‌دهد تا شش ماه بعد از روی کار آمدن مجلس جدید خبر جدیدی از آن نخواهد شد بنابراین اگر این مجلس بتواند با کمک دولت برنامه ششم را تدوین و تصویب کند کمکی در جهت اقتصاد مقاومتی خواهد بود.

این نماینده مجلس در بخش دیگری از اظهارات خود درباره برجام و اثرات اقتصادی آن نیز گفت: تبلیغاتی صورت گرفت که برجام در باغ سبز و سرخی را به روی ما می‌گشاید که این درست نبود البته آزاد شدن منابع یکی از نکات مهم در برجام است که آن هم نیازمند زمان است. موضوع سوئیفت هم با بانک‌های بزرگ برقرار نشد بلکه با بانک‌های کوچک اروپایی برقرار است. ما معتقدیم وقتی روابط اقتصادی در کشور ما بهبود یابد تحلیل‌های ما برای غربی‌ها هزینه‌بر می‌شود و اقتصاد مقاومتی محقق خواهد شد.

وی اقتصاد مقاومتی را درون‌زایی اقتصاد و برون‌نگری توصیف کرد و گفت: در چنین شرایطی باید ظرفیت‌های عظیم داخلی فعال شود. اگر اقتصاد ما قوی شود اقتصاد جهانی هم به ما اقبال خواهد داشت. پس اقتصاد باید از درون تقویت شود و بجوشد. ما نیازمند این هستیم که عزمی در دولت و مجلس برای تحقق اقتصاد مقاومتی پدید بیاید. من فکر می‌کنم یک نکته مهم مدیریت و بهره‌وری انرژی است که اگر فقط همین کار انجام شود صرفه‌جویی عظیم اتفاق خواهد افتاد.

غلامرضا تاجگردون رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز در این برنامه تلویزیونی اظهار کرد: روند انتخاب شعارهای سنوات اخیر که رهبری ابلاغ فرمودند عمدتا شعارهای اقتصادی بوده است و تقریبا در سنوات اخیر بحث اقتصاد بر سایر مسائل چیره بوده است. امروز هم جامعه و اقتصاد ما در شرایطی قرار گرفته‌اند که رکود تداوم دارد اگرچه دولت با فعالیت‌هایش سعی کرد جلوی رشد منفی شدید را بگیرد اما هنوز ما به شرایط رونق اقتصادی نرسیده‌ایم و احیای ظرفیت‌های خالی اتفاق نیفتاده است.

وی افزود: به نظر می‌رسد تنها بخشی که کمکی به آن صورت گرفته بخش کشاورزی است. به نظرم در این بخش نوعی هماهنگی وجود داشت که به آن کمک کرد.

نماینده مردم گچساران در مجلس ادامه داد: یکی از دلایل اصلی که رهبری در فرمایشاتشان همچنان بر مسائل اقتصادی تاکید دارند این بوده که فرماندهی که باید اقتصاد را براساس سیاست‌های ابلاغی جلو می‌برده وجود نداشته و این ضعف در اقتصاد ما دیده می‌شود و در واقع هماهنگی بین قوا و هماهنگی بین دستگاه‌ها به قدر کافی انجام نشده است.

رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس خاطرنشان کرد: قطعاً هر دولتی تمایل دارد بهترین شاخص‌ها را ارائه دهد و رشد اقتصادی بالا، درآمد بالا و بیکاری کمتر را داشته باشد زیرا دولت‌ها از مردم رای می‌گیرند که این اقدامات را انجام دهند اما اینکه دولت عزم ندارد و یا نمی‌خواهد و یا نمی‌تواند موضوعی است که باید به آن پرداخت. من اعتقاد ندارم که دولت عزم ندارد بلکه فکر می‌کنم ضعف‌هایی درون سیستم اجرایی کشور وجود دارد که رهایی از آن کار ساده‌ای نیست.

وی اضافه کرد: هم دولت باید بپذیرد که در برخی امور ضعیف است و هم ما به عنوان قانونگذار باید بپذیریم که برخی قوانین متداخل است و گاهی نظارتمان ضعیف بوده است.

تاجگردون با بیان اینکه مقاوم بودن اقتصاد به معنی تقابل با کسی نیست، تصریح کرد: درست است که ما در شرایط تقابل با سلطه جهانی هستیم اما اقتصاد را باید فارغ از نگاه‌های اینچنینی مقاوم کنیم. رهبری هم همیشه می‌فرمایند که نگاه به بیرون داشته باشید اما درون را قوی کنید.

این نماینده مجلس ادامه داد: فرض کنیم مجلس قانون بهبود محیط کسب و کار و حمایت از تولید را تصویب کرد و آن را در اختیار دولت قرار داد اما اگر دولت در اجرای آن ضعیف عمل کرد ما هم باید سهمی برای خودمان متصور باشیم. مثلاً در بخش تجارت آزادسازی اقتصاد اتفاق افتاده اما در بخش صنعت و معدن دخالت دولت بیشتر شد اگر دولت در این زمینه ضعیف عمل کرده یعنی نظارت ما کافی نبوده متاسفانه وقتی قانون اجرا نمی‌شود ما به جای اینکه دولت را مجاب به اجرای قانون کنیم قوانین دیگری را به تصویب می‌رسانیم.

وی اضافه کرد: دولت در لایحه بودجه سهم صندوق توسعه ملی را به جای 30 درصد، 20 درصد پیش‌بینی کرد و ما در کمیسیون تلفیق آن را به 30 درصد اصلاح کردیم. اما واقعیت عدد و رقم‌های بودجه نشان می‌دهد که یارانه‌ها، افزایش حقوق و هزینه‌ها کفاف نمی‌دهد. در چنین شرایطی آیا می‌شود خیلی شلاقی برخورد کرد؟ قاعدتاً چنین انتظاری وجود ندارد اما حدود هم باید رعایت شود. آنچه مهم است این است که اگر دولت بخواهد اقتصاد را تکان بدهد، سایر امکانات هم باید فراهم شود. ما باید مصارف را کم کنیم و یا جایگزین معرفی کنیم.

رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس همچنین گفت: به نظر من در تصویب برنامه ششم بد نیست که از تجربه تاریخی یکی دو دور گذشته بهره بگیریم. ما در زمان دولت اصلاحات، مجلس ششم، مجلس هفتم و دولت بعدی اشتباهی را انجام دادیم. مجلس ششم مثل همین الان دوره‌اش داشت تمام می‌شد و یک سال از فعالیت دولت باقی مانده بود؛ بنابراین مجلس با عجله برنامه را تصویب کرد، مجلس هفتم که آمد برنامه را قبول نداشت و آن را اصلاح کرد. همین‌ها موجب شد دولت آینده شش - هفت سال گیج شوند.

تاجگردون اضافه کرد: در حال حاضر سیاست‌های اقتصاد مقاومتی ابلاغ شده و مشخص است ما باید مراقب باشیم که تجربه گذشته تکرار نشود. اگر قرار است برنامه ششم در این مجلس تصویب شود دولت نباید مخالف آن باشد، چراکه در این صورت مجلس بعد باز می‌خواهد برنامه را اصلاح کند و کشور درگیر می‌شود.

وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره موضوع برجام نیز یادآور شد: نباید انتظار معجزه از برجام داشت بلکه باید آثار آن را در سه مقطع کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت دید. برخی که احساسی به موضوع نگاه می‌کردند می‌گفتند موضوع بیکاری و سرمایه‌گذاری از فردا حل می‌شود. برخی دیگر هم انگار تمایل دارند برجام اثری نداشته باشد. اگر چنین باشد چرا ما به دنبال برجام رفتیم؟ طبیعتاً هیچ اقتصاد خوانده‌ای نمی‌پذیرد که قرار است همه چیز در کوتاه‌مدت حل شود.

نماینده مردم گچساران در مجلس مبادلات اقتصادی، گردش پول و برداشته شدن تحریم‌ها را از مزایای برجام عنوان و خاطرنشان کرد: ما باید بفهمیم که دوره بلندمدت برجام 10 ساله است. متن برجام این را می‌گوید. کسانی که غیرفنی به این موضوع نگاه می‌کنند باید این متن را بخوانند و بدانند این دوره، دوره راستی‌آزمایی ما و غرب نسبت به یکدیگر است.

تاجگردون تصریح کرد: پیش از این ما نفت را می‌فروختیم اما نمی‌توانستیم درآمد آن را به داخل کشور منتقل کنیم در نتیجه درآمد و منابع ارزی ما درخارج از کشور بود و ما به بانک مرکزی می‌گفتیم این پول را تبدیل به ریال کند تا بتوانیم آن را در داخل خرج کنیم که همین موضوع افزایش پایه پولی را در پی داشت. اما اولین اتفاق در برجام همین است که جلوی چنین مسائلی گرفته می‌شود.

رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در پایان اظهار کرد: من فکر می‌کنم سال 95 سال خوبی خواهد بود؛ حداقل مجلس بودجه خوبی را پیش‌بینی خواهد کرد و دولت ناگزیر است در این مسیر بیفتد. مردم و تجار هم با تجربه تاریخی چند سال گذشته پخته‌تر شده‌اند. بنابراین من سال 95 را سال نسبتاً خوبی برای اجرای اقتصاد مقاومتی می‌بینم. ان شاءالله دولت هم عزمش را جدی‌تر خواهد کرد و مجلس نیز در این مسیر به دولت کمک می‌کند.