فصل جدید روابط تجاری ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس / ایجاد مناطق آزاد مشترک با قطر و کویت

به گزارش خبرنگار ایلنا،‌ در حال حاضر تاسیس دو منطقه آزاد تجاری و صنعتی مشترک بین ایران و کویت و ایران و قطر مطرح است که با نهایی شدن این سیاست‌ها و روابط خارجی؛ مناطق آزاد ایران وارد فاز و فصل جدیدی از روابط اقتصادی و تجاری می‌شوند که تا کنون تجربه فعالیت در این شرایط و فضا را نداشته اند.

اگر این تفاهمات بین ایران با کویت و با قطر وارد عقد قرارداد شود، هر دو طرف قرارداد می توانند از مزایای مناطق آزاد همجوار بهره‌مند شوند و مهم‌ترین محور فعالیت‌های اقتصادی در این مناطق آزاد مشترک تعیین تعرفه های مشترک و یکسان و توافقی بین کشورها است.  

جعفر آهنگران معاون شورای عالی مناطق آزاد در گفت وگو با خبرنگار ایلنا از انجام تفاهمات اولیه بین ایران و قطر برای تاسیس منطقه آزاد تجاری و صنعتی مشترک ایران – قطر خبر داد و گفت: مهم‌ترین مزیت ایجاد این مناطق آزاد مشترک فرامرزی تسهیل روابط تجاری با تعرفه های گمرکی توافقی است.

ایران به دنبال بازار برد- برد است    

در چند سال اخیر مناطق آزاد کشورمان به دروازه‌های ورود کالا و واردات تبدیل شده بود که این مغایر با ذات این مناطق، یعنی ارزآوری به واسطه تولید و صادرات است. هر چند که برخی از این مناطق توانسته اند در ماموریت تعریف شده خود دستاوردهایی داشته باشند اما مهم‌ترین ارزش افزوده‌ای که در چند سال اخیر برای مناطق آزاد ایجاد شد،‌ ارزش افزوده برای اراضی مسکونی و تجاری این مناطق بوده است. دولت یازدهم در کنار بحث جذب سرمایه‌گذار داخلی و خارجی،  بالفعل شدن ظرفیت‌های این مناطق پول‌ساز را دنبال می‌کند و ایجاد مناطق آزاد تجاری فرامرزی و منطقه‌ای را در دستور کار خود قرار داده است که منطقه آزاد تجاری – صنعتی ایران-کویت و ایران-قطر، اولین تجربه اقتصادی فرامرزی مناطق ازاد محسوب می شوند.         

معاون مناطق ویژه اقتصادی شورای عالی مناطق آزاد در گفت‌وگو با ایلنا با بیان اینکه مهم‌ترین مزیت این فصل جدید تجاری، تعیین تعرفه های گمرکی یکسان و توافقی است،‌ گفت: با این رویداد، تعرفه‌های گمرکی کاهش می یابد و یا تسهیلاتی در نظر گرفته می‌شود تا تبادلات بازرگانی و تجاری بین کشورهای طرف قرارداد افزایش یابد و می‌توانند از مزایای مناطق آزاد یکدیگر استفاده کنند.

آهنگران با اشاره به نمونه‌های موفق ایجاد منطقه آزاد مشترک در دنیا،‌ اظهار داشت: مناطق آزاد تجاری مشترک موفق زیادی در دنیا وجود دارد که موفق‌ترین آن، منطقه آزاد نفتا در شمال آمریکا است که این منطقه آزاد مشترک بین سه کشور آمریکا، مکزیک و کانادا ایجاد شده است. در این مناطق مشترک، تعرفه های گمرکی بر اساس تفاهمات فی مابین  کشورها تعیین می شود و قوانین و مقررات مشترک بین این سه کشور در این حوزه ها تعریف شده است تا تبادلات کالا به راحتی انجام شود.

وی ادامه داد: البته قبل از انقلاب هم تجربه همکاری های مشترک ایران با کشورها وجود داشت و تفاهمی بین ایران و ترکیه و پاکستان برقرار بود تحت عنوان" منطقه سنتو" . دامنه مناطق آزاد هر چه بیشتر گسترش پیدا کند، کشورها می توانند از مزایا این جغرافیا و این قوانین مشترک می تواند استفاده کنند.

معاون مناطق ویژه اقتصادی شورای عالی مناطق آزاد با بیان اینکه به لحاظ سیاسی هم کشورها محدوده و حریم منطقه آزاد دارند، گفت:‌ نمونه این مناطق، منطقه شینگن است در این منطقه بین کشورهای طرف تفاهم و قرارداد روادید حذف شده است. البته منطقه آزاد پولی هم میان کشورها تعریف شده است که نمونه موفق آن، محدوده و منطقه یورو است.

آهنگران با تاکید بر اینکه در ایجاد روابط تجاری فرامرزی و منطقه‌ای باید به دنبال بازی برد- برد باشیم،‌ گفت: گسترش روابط تجاری با کشورهایی مانند عراق و افغانستان و توزیع این روابط بین تمام کشورهای حوزه خلیج فارس می تواند در اقتصاد داخلی بسیار تاثیر گذار باشد اما کشورهایی در میدان اقتصادی برنده می شوند که تفکر برد- برد داشته باشند و کشورهایی مانند افغانستان و عراق هم باید از روابط تجاری با ایران سود ببرند.

وی تاکید کرد: در روابط تجاری بین کشورها نباید تنها به صادرات فکر کرد روابط ما با افغانستان و عراق تقریبا یک طرفه است که این نوع روابط به هیچ وجه به نفع ایران نیست چراکه در این روابط و مناسبات تجاری بین کشورها نفع باید دو طرفه باشد. اگر روابط یک طرفه ادامه یابد به طور قطع کشوری که سود کمتری دارد از این قرارداد خارج می شود.

در حال حاضر معادن بسیار غنی در افغانستان وجود دارد این کشور ظرفیت تولید و استفاده از این معادن را ندارد. این مواد اولیه می‌تواند به ایران بیاید و به کالا تبدیل شود.

ایران – چین منطقه آزاد مشترک فرامنطقه‌ای  

به گفته معاون مناطق ویژه اقتصادی شورای عالی مناطق آزاد؛ ایران هم در حال گسترش روابط اقتصادی،  سیاسی و ... با سایر کشورها است و تصمیماتی درباره ایجاد منطقه آزاد مشترک با کشورهای همسایه گرفته شده است اما برای تاسیس این محدوده و مناطق نیازی نیست که محدوده و جغرافیای مشترکی بین کشورها باشد.

وی با اشاره به انجام تفاهمات اولیه برای راه اندازی منطقه آزاد مشترک ایران – قطر، گفت: ‌در ابتدای کار مشخص شد که رابطه تجاری در این منطقه مشترک، بین استان بوشهر و بندر الرویس قطر انجام شود و در حال حاضر تفاهم نامه مندرج شده و در سفری که آقای ترکان به قطر و قطری‌ها به ایران داشتند به این موضوع پرداخته شد.

آهنگران تاکید کرد: اگر لایحه منطقه آزاد بوشهر تصویب شود این پتانسیل‌ها بالفعل می شود. در این روابط تجاری بخشی از مواد و اجناس مورد نیاز قطر از ایران و از طریق بوشهر تامین می شود و بوشهر می تواند از مزایای بندر الرویس قطر استفاده کند که از این طریق روابط سنگین تجاری با برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس کمتر و این روابط اقتصادی  بین سایر کشورها توزیع شود.

وی با اشاره به تاثیرگذاری ایجاد مناطق آزاد مشترک در اقتصاد داخلی گفت:‌ همه این موضوعات و مزایا به تعرفه های گمرکی برمی گردد و تعرفه های گمرکی هستند که می توانند ارزش افزوده ایجاد کند که با لغو تحریم‌ها هم  روابط بین‌الملل ایران وارد روابط تنظیم شده‌ای خواهد شد و این معضلی که کشورها با برقراری ارتباط اقتصادی با ایران دچار محدودیت می‌شوند حل می شود و بخشی از تولیدات ما می توانند وارد بازار منطقه‌ای و جهانی شود.

آهنگران تاکید کرد: مناطق آزاد تجاری مشترک محدود به جغرافیای مشترک نمی شوند و باید به این موضوع  فرامنطقه‌ای نگاه کرد و  با لغو تحریم‌ها می‌توان به ایجاد منطقه آزاد مشترک ایران- چین فکر کرد .

وی با بیان اینکه در موضوع لغو تحریم‌ها،‌ برداشته شدن تحریم‌های سوئیفت در اولویت قرار دارد،‌ ادامه داد:‌ مشکل اساسی هم در بحث‌های پولی و بانکی و هم در تجارت، موضوع  تحریم‌های سوئیفت است. اگر این تحریم‌ها لغو شود، مشکل انتقال پول حل می شود. البته در این مدت تا تحریم‌ها لغو شود می‌توانیم روابط اقتصادی با کشورهای همجوار و حوزه خلیج فارس را افزایش دهیم و این تحریم ها نمی تواند سایه سنگینی بر روابط اقتصادی ایران و با کشورهای حوزه خلیج فارس باشد.