مانع از افزایش قیمت مسکن در شرایط رکود شدیم/ مسکن مهر خانه‌برانداز بود/تهران از این بزرگتر نمی‌شود
وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه کالایی کردن انسان در حوزه مسکن با اجرای مسکن مهر بسیار افراطی‌گرایانه تر از کشورهای سوسیالیستی مانند چین و روسیه بود، گفت: سخت‌ترین شرایط اقتصادی پس از انقلاب را داریم و باید وضعیت فوق‌العاده اعلام می‌شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، عباس آخوندی در پانزدهمین همایش سیاست‌های توسعه مسکن در ایران با اشاره به ضرورت ایجاد نهادهای مالی و نهادهای حکمروایی شهری اظهار کرد: وضعیت مسکن در شرایط پیچیده‌ای قرار دارد و توزیع ناعادلانه جمعیت در شهرها امنیت ملی را به خطر می‌اندازد.
وی با اشاره به توزیع نامناسب جمعیت شهری در کشور افزود: در حال حاضر بسیاری از جمعیت شهری کشور تنها در چند شهر متمرکز شده است. به طوری که تعداد شهرهای بالای 100 هزار نفر در کشور کمتر از 7 شهر است و بقیه شهرها عمدتا زیر 25 هزار نفر هستند.این در حالی است که همواره در طرح آمایش سرزمین درباره توزیع عادلانه جمعیت برنامه‌ریزی می‌شود.
آخوندی با تاکید بر اینکه ایران از کشورهایی است که عدم عدالت شهری در آن بسیار برجسته است اظهار کرد: در شمال تهران بسیار گرانقیمت و جنوب آن با تنزل کیفیت‌های شهری و زندگی مواجه هستیم.
وی با بیان اینکه مدت زمان تملک ساختمان برای اقشار کم‌درآمد از 20 سال هم تجاوز می‌کند گفت: در حال حاضر مدت زمان تملک ساختمان در ایران به طور متوسط 12 سال است اما برای اقشار کم درآمد با وضعیت حقوق‌های پرداختی امروز این مدت زمان بسیار طولانی می‌شود.
وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه شاخص‌های اقتصادی ما را نگران می‌کند، گفت: تمام این اتفاقات در شرایط اقتصادی رکود تورمی شدید است در حالی که تورم کنترل شده اما رکود جان‌سختی می‌کند.
آخوندی با تاکید بر اینکه در تنگنای مالی گسترده‌ای قرار داریم گفت: باید برای ناتوانی نهادهای مالی در پرداخت وام ضعف قدرت پس‌انداز در حوزه مسکن اندیشه کرد.
آخوندی با بیان اینکه خلاصه کردن مسکن به هر چهار دیواری در هر بیابانی عین کالایی کردن مسکن است گفت: ساخت مسکن در هر جغرافیایی مانند این است که بخواهیم انسان را انبار کنیم.
وی با اشاره به بزرگترین مشکل در بخش برنامه‌ریزی مسکن در دولت‌های گذشته گفت: بزرگترین مشکل در برنامه‌ریزی مسکن در دولت‌های گذشته کالایی کردن انسان بود اینکه انسان را در هر بیابانی انبار کنیم.
وی با بیان اینکه گرایش به کمی کردن و اینکه همه چیز را به عدد و رقم تبدیل کنیم برای حوزه زندگی انسانی خطری جدی محسوب می‌شود گفت: در بازدیدهایی که از کشورهای سوسیالیستی مانند چین و روسیه داشتم کالایی کردن انسان در بخش مسکن در حد این اقدام در طرح مسکن مهر افراطی نبود.
وی تاکید کرد: دولت گذشته به شکل افراطی کالایی کردن انسان را با اجرای مسکن مهر انجام داد.
آخوندی ادامه داد: حال عده‌ای هم به دنبال این هستند که گرایش عوام پسندانه و پوپولیستی طرح‌های خانه‌برانداز و شهر برانداز مانند مسکن مهر را طراحی کنند.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به شهرفروشی و تراکم‌فروشی توسط شهرداری‌ها گفت: یکی دیگر از مشکلات بخش مسکن شهرفروشی است که نمونه آن تهران است. تهران به کارگاه بی‌پایان و بی‌هدف ساخت و ساز با اهداف سوداگرایی محض تبدیل شده است و نمی‌دانیم این هجمه از ساخت و ساز چه میزان رفاه را برای مردم خواهد داشت.
آخوندی با اشاره به اقدام‌های افراطی‌گرایانه در مدیریت شهری گفت: یک اقدام چپ‌گرایانه اجرای مسکن مهر بود و اقدام دیگر رها در این حوزه فروش شهر و آینده نسل‌ها و در واقع فروش حق نفس کشیدن مردم بود. به طوری که در حال حاضر هیچ کس احساس تعلق به تهران را ندارد.
وی ادامه داد: در حوزه مسکن با دو معادله دهه 60 که محور آن شهرفروشی و معادله دهه 90 که محور آن مداخله دولت در زندگی خصوصی مردم است مواجه شدیم.
وی با اشاره به عدم تفکیک تحرک و موبیلیتی در حوزه شهری گفت: قطعا نمی‌توان بخش تحرک را از حوزه مدیریت شهری و شهرسازی تفکیک کرد چرا که شهر و حمل و نقل یک مفهوم یکپارچه دارند.
آخوندی با بیان اینکه از 50 سال گذشته نگران گسترش تهران هستند اظهار کرد: زمانی می‌توانیم بحث ساخت و طراحی شهرهای جدید را مطرح کنیم که بتوانیم فکری برای تحرک و موبیلیتی این شهرهای جدید داشته باشیم.
آخوندی با تاکید بر اینکه یک سوم از جمعیت شهری در شرایط نامناسب و بی‌کیفیت زندگی می‌کنند گفت: از 55 میلیون نفر جمعیت شهری 18 میلیون آن در وضعیت نامطلوب سکونت دارند. در شرایطی که کیفیت آن قابل قبول نیست.
وزیر راه و شهرسازی تاکید کرد: اگر مسکن مهر اجرایی شود قطعا جمعیت ساکنانی که در شرایط و کیفیت نامطلوب زندگی می‌کنند افزایش پیدا می‌کند.
وی با بیان اینکه نمی‌توان در این شرایط موجود از راه حل‌های ساده‌انگارانه و دوپینگی استفاده کرد گفت: برای رفع شرایط بحرانی امروز به راهکارهای ساختاری و نهادهایی برای بازار مسکن نیاز داریم.
وی ادامه داد: معتقدم باید نهادهای مالی جدیدی ایجاد شود تا شهرهای جدید از طریق تامین مالی به روش‌های مدیریت دارایی و مدل‌های جدید اقتصادی مانند تاسیس انواع صندوق‌ها ایجاد شوند.
آخوندی تاکید کرد: برای اینکه بتوانیم پروژه‌ها را تجهیز مالی کنیم و قدرت خرید و ساخت را افزایش دهیم نیاز به سیستم‌های پس‌انداز، تسهیلات و انواع تضامین را داریم.
وی با بیان اینکه هنوز صندوق تضمین کیفیت در بخش مسکن وجود ندارد گفت: در بخش مسکن نیاز به نهادهای تضمین کیفیت وجود دارد و نیاز به انواع نهادهای مالی داریم تا بتوانیم از این شرایط نجات یابیم.
وی تاکید کرد: معتقدم نهادهای مالی باید پروژه محور و بازار محور باشند.
وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه بخش مسکن در اقتصاد در عین حال که یک چالش است می‌تواند یک فرصت هم باشد چالش از این منظر که بخش مسکن در شرایط رکود بسیار شدید است و فرصت از این لحاظ که مسکن می‌تواند بزرگترین محور خروج از رکود باشد.
آخوندی با بیان اینکه در سخت‌ترین شرایط اقتصادی بعد از انقلاب قرا رداریم گفت: معتقدم پس از تحویل دولت دهم باید وضعیت فوق‌العاده اعلام می‌کردیم چرا که تمام شاخص‌های خرد و کلان اقتصادی وضعیت فوق‌العاده را نشان می‌دهند.
وی با بیان اینکه در بخش نیاز مصرفی و واقعی مسکن با کمبود عرضه مواجه هستیم گفت: عده‌ای از اقتصاددان‌ها معتقدند مسکن نمی‌تواند پیش‌ران اقتصاد باشد چرا که مازاد عرضه دارد این در حالی است که در بخش نیازمصرفی با کمبود عرضه مواجه هستیم.
آخوندی افزود: مسکن یک کالای استاندارد و هموژن نیست و در عین حال که در بازار سوداگرانه با انواع انباشت مسکن مواجه هستیم در بازار مصرفی واقعی تقاضای مازاد داریم.
وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه خطای استراتژیک در حوزه مسکن این است که مسکن را کالای همسان ببینیم گفت: مسکن وابسته به زمین است و نمی‌توان آن را کالای همگن و یکسان دانست.
وی با اشاره به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های وزارت راه و شهرسازی در تامین مالی پروژه‌ها گفت: در حال حاضر وزارت راه شهرسازی ظرفیت‌های اقتصادی مانند زمین‌های تجاری، پتانسیل های سرمایه‌گذاری در بخش راه‌آهن، فرودگاه، جاده‌ها و ... را دارند اما این دارایی‌ها قدرت نقدشوندگی فوری را ندارند بنابراین به واسطه‌های مالی نیاز داریم که بتوانند این ظرفیت‌ها را به دارایی تبدیل کنند.
وی با اشاره به سطح مداخله دولت در پروژه‌ها گفت: سطح مداخله دولت معمولا دو نوع است یا به طوری است که خودش وارد می‌شود مانند پروژه مسکن مهر یا اینکه بازار را رها می‌کند که منجر به سوداگری در بازار می‌شود بنابراین باید به نقطه تعادل بین این دو سطح مداخله برسیم.
وزیر راه و شهرسازی گفت: رسیدن به یک اجماع کار بسیار سختی است و پیشنهاد من این است که مداخله دولت باید بسیار محدود و نه به طور مستقیم در پروژه‌ها بلکه باید در بخش نهادسازی باشد.
وی افزود: در شرایط رکود، تحرک با نهاد توسعه‌ای امکان‌پذیر است و معتقدم باید نهاد توسعه‌ای مانند بانک توسعه مسکن یا بانک توسعه حمل و نقل یا توسعه ساختمان تاسیس شود.
وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه در سیاست زمین باید به اجماع ملی برسیم گفت: باید جلوی شهر فروشی گرفته شود چرا که ظاهر شهرفروشی عرضه مازاد است اما باطن آن سوداگری است.
وی با اشاره به افزایش ناگهانی قیمت زمین گفت: قیمت زمین در تهران یک شبه بدون اینکه کاری انجام شود به 15 میلیون تومان در هر متر مربع رسید که این سوداگری‌ها باید متوقف شود.
آخوندی با بیان اینکه شهر باید توسط ساکنان خود تامین مالی شود گفت: طبق اطلاعات به دست آمده 65 درصد منابع شهرداری‌ها از محل فروش عوارض ساختمانی است که این اصطلاح محترم برای شهرفروشی و آینده شهر است.
وزیر راه و شهرسازی تاکید کرد: معتقدم درآمد شهرداری باید از محل خدمات عرضه شده به ساکنان و شهروندان تامین و اداره شود.
آخوندی با تاکید بر اینکه نظام حکمروایی شهری باید تغییر کند گفت: باید در مقابل شهرفروشی اجماع کنیم و بایستیم همانطور که توانستیم در دو سال گذشته جلوی سوداگری بازار مسکن را بگیریم ودر حال حاضر نرخ تورم بخش مسکن از نرخ تورم عمومی بسیار پایین است که اگر راهکارها و برنامه‌هایی برای کنترل تورم مسکن نداشتیم قطعا در شرایط رکود قیمت زمین و خانه‌های کلنگی افزایش می‌یافت.
وی با اشاره به سیاست‌های دولت در بخش مسکن در کلان‌شهرها گفت: قرار نیست تهران بزرگتر از این شود و جلوی ساخت و ساز و گسترش تهران را می‌گیریم.
آخوندی ادامه داد: بسیاری از افراد در برابر سوال رسانه‌ها درباره سیاست‌های مسکن در تهران با اغراض سیاسی پاسخ می‌دهند اما معتقدم باید با مردم صادق بود و به طور شفاف در باره این صحبت کرد.
آخوندی تاکید کرد: قرار نیست جمعیت 8.6 میلیون نفری که با احتساب حاشیه‌های آن به 14 میلیون می‌رسد را افزایش دهیم و تهران از این بزرگتر نمی‌شود.