راهکارهای موفقیتآمیز کردن اجرای سیاستهای صنعتی از سوی دولتها
در انگلستان و برزیل عدهای از سرمایهداران خواهان سیاستهایی بودند که از طریق ارزشگذاری بالای نرخ ارز منجر به نزول صنایع کارخانهای صادراتگرا شدند.
اصولا در یک جامعه به لحاظ رویارویی با ریسک و نااطمینانی، اختلافاتی میان تولیدکنندگان انفرادی و تولیدکنندگان در کل جامعه، به چشم میخورد که در نهایت به "شکست بازار سرمایه" میانجامد.
در چنین مواقعی با توجه به این که دولتها از بیشترین توانایی برای مواجهه با مخاطرات برخوردارند، سیاست صنعتی را برای تجدید ساختار شرکتها (به ویژه در ارتباط با شرکتهای عمده یا حتی تجدید ساختار کل صنعت) بهکار میگیرند زیرا سرمایهگذاران بخش خصوصی چنین مخاطراتی را به سادگی نمیپذیرند.
برخی دولتها (به ویژه در کشورهای اسکاندیناوی)، این واقعیت را دریافتهاند که در دنیایی که به سرعت در حال تغییر است، کارگران انفرادی در معرض مخاطراتی قرار میگیرند که قادر به تحمل آنها نیستند به همین جهت با بکارگیری سیاستهای صنعتی، شرایط رفاهی خاصی را به ویژه در رابطه با بیمههای بیکاری و خدمات کاریابی و نیز یارانههایی برای مکانیابی ایجاد میکنند.
البته در مواردی بکارگیری سیاستهای صنعتی موفقیتآمیز نبوده است. در پارهای از موارد چنین، مشکلی زمانی اتفاق افتاده است که اهداف به درستی تعیین نشدهاند؛ در مواردی دیگر نیز اگرچه معیارهای سیاست صنعتی به لحاظ تئوریکی صحیح بودهاند لیکن اجرای آنها به دلیل عدم تعهدات سیاسی دولت، فقدان بوروکراسی قوی، عدم وجود رابطه میان دولت و گروه سرمایهداران صنعتی، ماهیت موضوعات ایدئولوژیکی حاکم بر کشور، عدم توانایی سازمانهای اجراکننده سیاست صنعتی و بالاخره عدم تعاملات میان آنها با شکست مواجهه شده است.
در عین حال، ممکن است گروه کثیری از سرمایهداران در کشورهای مختلف خواهان اجرای سیاستهایی بوده باشند که با منافع صنایع کارخانهای مغایرت داشتهاند.
به عنوان مثال تا قبل از پیروزی جنگ داخلی، سرمایهداران در نواحی جنوبی ایالات متحده علیرغم ایجاد محدودیتهایی در رابطه با توسعه بخش صنایع کارخانهای کشور، رویههایی را در رابطه با تجارت آزاد وضع کردند.
در انگلستان و برزیل نیز عدهای از سرمایهداران خواهان سیاستهایی بودند که از طریق ارزشگذاری بالای نرخ ارز منجر به نزول صنایع کارخانهای صادراتگرا شدند.
از اینرو در صورت عدم اجرای موفقیتآمیز سیاستهای صنعتی، ایجاد اتحادهای سیاسی جدید و انجام هرگونه مذاکرات و تبادل اطلاعات میان سیاستگذاران دولتی و سرمایهداران صنعتی به منظور شکلگیری و ارتباط مناسب میان سیاستها از اهمیت زیادی برخوردار خواهد بود.
هدیه وجدانی،عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی