برجام و تغییر رویکرد اروپایی‌ها به منابع گازی ایران/ آیا ایران اصلی‌ترین تامین کننده گاز جهان می شود؟
یونس آرا گفت: علاوه براینکه اروپا نسبت به تامین گاز از روسیه تغییر رویکرد داده کشورهای آفریقایی تامین کننده گاز این قاره از جمله نیجریه و مصر نیز در شرایط بی‌ثبات سیاسی بسر می‌برند، لذا اروپا نمی‌تواند به افریقایی‌ها بعنوان منبع قابل اتکای تامین کننده انرژی نگاه کند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، گاز طبیعی از جمله منابعی است که صادرات آن همواره با چالش‌هایی مواجه بوده است چرا که داشتن مرز زمینی، لزوم قراردادهای طولانی مدت، ثبات سیاسی، امنیت در کشور مبدا و.... از جمله مواردی هستند که کشورها در تجارت و خرید و فروش این منبع انرژی مدنظر قرار می‌دهند، لذا مشتریان این سوخت پاک برای ورود به انجام معامله جهت خرید آن با محافظه کاری خاصی اتخاذ تصمیم می‌کنند تا حداقل برای ۱۵ سال بتوانند نسبت به دستیابی به آن اطمینان داشته باشند.
در این میان ایران با توجه به جایگاهی که در میزان ذخایر گاز دارد، طبیعی است که صادرات را جزء اهداف اقتصادی خود قرار دهد حال با توجه به تغییر فضای سیاسی ایران بعد از توافق هسته‌ای با گروه ۱+۵ و اجرایی شدن برجام آیا شاهد فصل جدیدی از مناسبات گازی ایران با جهان خواهیم بود؟
در همین ارتباط عبدالله یونس آرا کار‌شناس ارشد انرژی در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایلنا لغو تحریم‌ها را اولین و ضروری‌ترین پیش شرط جهت ورود ایران به معاملات گاز دانست و گفت: با بر خلاف نفت خام که می‌توان میدان نفتی را توسعه داد و بصورت تک محموله بفروش رساند برای تجارت گاز طبیعی باید قرارداد بلند مدت داشته باشیم زیرا ماهیت گاز به گونه‌ای است که مشتری برای حداقل ۱۵ سال باید نسبت به منبع تامین انرژی خود اطمینان داشته باشد.
وی افزود: نفت خام را در صورت تولید بالا می‌توان ذخیره کرده و بصورت تک محموله فروخت اما قراردادهای صادرات گاز معمولا ۱۰، ۱۵ و ۲۵ سال بسته می‌شود و با توجه به اینکه امکان ذخیره سازی گاز وجود ندارد و بلافاصله بعد از تولید باید مصرف شده یا سوزانده شود لذا قرارداد خرید گاز بخشی از سرمایه گذاری در توسعه مخزن است.
یونس آرا با اشاره به اینکه انجام معاملات گاز معلول عدم تنش سیاسی و وجود امنیت و ثبات در کشور مبدا و صادرکننده است، تصریح کرد: زمانی خریدار وارد معامله گاز می‌شود که اطمینان داشته باشد و ریسک کار نیز به حداقل ممکن برسد و با توجه به اینکه صنایع، نیروگاه‌ها و پتروشیمی هر کشوری قراردادهای بلندمدتی برای تامین گاز خود می‌بندند لذا کشور خریدار باید از منبع مطمئن باشد.
وی با بیان اینکه در زمان تحریم اولین شرط ورود به معاملات گازی بلند مدت منتفی است، گفت: ما همزمان با لغو تحریم‌ها باید مطالعات جدیدی را در زمینه تجارت گاز آغاز کنیم.
این تحلیلگر مسائل انرژی اظهار داشت: تاکنون تفاهمنامه و توافقنامه‌هایی جهت معاملات گازی با کشورهای اروپایی بسته شده اما همه مربوط به گذشته است و از امروز با توجه به لغو تحریم‌ها و همچنین متفاوت شدن اوضاع ژئوپلیتیک و سیاسی اروپا وضعیت فرق کرده است.
وی ادامه داد: در گذشته اروپا براحتی و بدون نگرانی از روسیه گاز وارد می‌کرد اما اکنون متوجه شده که نباید به روسیه وابسته باشد، ضمن اینکه مقررات زیست محیطی نیز تغییر کرده و کشورها ناچارند به سمت سوخت پاک بروند لذا در شرایط متفاوت کنونی وزارت نفت باید مطالعات جامعی از بازار نفت داشته باشد و بازارهای هدف صادراتی را مجددا باز‌شناسی کند.
یونس آرا خاطرنشان کرد: علاوه براینکه اروپا نسبت به تامین گاز از روسیه تغییر رویکرد داده کشورهای آفریقایی تامین کننده گاز این قاره از جمله نیجریه و مصر نیز در شرایط بی‌ثبات سیاسی بسر می‌برند، لذا اروپا نمی‌تواند به افریقایی‌ها بعنوان منبع قابل اتکای تامین کننده انرژی نگاه کند.
وی تصریح کرد: با توجه به شرایط کشورهای صادرگننده گاز طبیعی ایران بعنوان بزرگ‌ترین کشور دارنده ذخایر گازی جهان از آرامش و ثبات برخوردار است و اروپایی‌ها برای انعقاد قراردادهای بلند مدت می‌توانند به ایران فکر کنند به طوری که اگر حتی منابع ارزانتری از گاز در اختیار باشد موقعیت ژئوپلیتیک و امنیت فاکتورهای ارجح‌تر بوده و در اولویت قرار دارند.
این کار‌شناس ارشد انرژی با بیان اینکه ما باید مطالعات جدیدی را روی بازار هدف صاد راتی خود آغاز کنیم، خاطرنشان کرد: البته بازار منطقه برای کشور ما در دسترس‌تر است مثلا اگر چه پاکستان بازار مطلوبی نیست اما صادرات به عراق خط لوله چندانی نیاز ندارد و صادرات به عمان با خط لوله زیردریایی قابل انجام است، ترکیه زیرساخت‌های لازم را دارد و امکان افزایش صادرات به این کشور وجود دارد، ارمنستان با توجه به امکان تبادل برق و گاز می‌تواند بازار خوبی باشد، کویت و امارات مدتهاست که متقاضی گاز ایران هستند و با طی مسافت نه چندان طولانی می‌توانند مشتری گاز ما باشند و در نهایت با لحاظ کردن منافع و اولویت‌های سیاسی صادرات به اروپا نیز باید مدنظر قرار گیرد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، بنا بر اعلام سخنگوی وزارت خارجه امریکا (یک‌شنبه ۲۶ مهر ۱۳۹۴) روز اجرایی شدن برجام است.
به گفته جان کربی روز اجرایی شدن برجام یک برنامه‌ریزی تقویمی است و روزی است که تمامی طرف‌ها گام‌هایی را که برای اطمینان از اجرایی شدن این توافق نیاز است، بر می‌دارند.
این گزارش حاکی است؛ مجلس ایران در روزهای ۲۱ و ۲۲ مهر کلیات و جزییات طرح برجام را تصویب کرد.
بر اساس این گزارش با توجه به آغاز فصل جدیدی از مناسبات سیاسی ایران در سطح بین الملل و به تبع آن باز شدن فضا برای اتخاذ دیپلماسی جدید در اقتصاد کشور و تعامل با دیگر کشورها، وضعیت صادرات نفت و گاز کشور وارد فاز جدیدی خواهد شد ضمن اینکه طی مدت زمانی که کشور ما در شرایط تحریم بسر می‌برد رخدادهای سیاسی زیادی را در سطح بین الملل شاهد بودیم که اقتصاد کشورها را نیز تحت العشاع قرار داد حال با تغییر فضا و متفاوت شدن نوع رویکردهای سیاسی نسبت به ایران بعد از اجرایی شدن برجام نوع تعاملات اقتصادی نیز با تغییراتی مواجه خواهد بود ضمن اینکه تغییر فضای سیاسی و اقتصادی دیگر کشورها نیز در این عرصه بی‌تاثیر نخواهد بود.
بر اساس آخرین آمار، ایران نخستین دارنده ذخایر گاز در دنیا است و با تولید کنونی، تا ۱۲۰ سال گاز خواهد داشت و این در حالی است که برخی از تامین کنندگان گاز اروپا کمتر از ۲۰ تا ۳۰ سال منابع گازی دارند لذا با توجه به تغییر نگاه‌ها به منابع انرژی به لحاظ اولویت معیارهای زیست محیطی، وجود تنش‌ها و درگیری‌های سیاسی و اینکه کشورها خواستار اطمینان و امنیت در تامین بلندمدت انرژی هستند، ایران می‌تواند به بازیگر نقش اول بازار انرژی بالاخص گاز تبدیل شود.