صنایع محصولات کانی غیر فلزی بالاترین سهم در بنگاههای صنعتی

به گزارش خبرنگار ایلنا، با نگاهی به وضعیت موجود صنایع تولیدکننده کشور درمی یابیم که تولید محصولات کانی غیر فلزی ، صنایع موادغذایی و آشامیدنی، تولید محصولات فلزی فابریکی، تولید منسوجات و محصولات پلاستیکی و لاستیکی بیش از 60 درصد از تعداد بنگاههای موجود کشور را شامل می شوند و تاکنون به دلایل مختلف از جمله حمایت های دولت ، جذابیت بازار، ارزش افزوده بالا و ... تمایل به سرمایه گذاری در این صنایع بیشتر بوده است و ضرورت دارد برنامه ریزی صحیحی متناسب با نیاز بازار در جهت توسعه صنایع بزرگ و متوسط به عنوان موتور محرک صنایع کوچک ( که از نظر اشتغال و تعداد سهم بالایی دارند) صورت پذیرد.

سهم 44 درصدی صنایع کوچک در اشتغال کشور

بر اساس محاسبات دفتر آمار و فرآوری داده های وزارت صنعت ، معدن و تجارت ترکیب بنگاههای صنعتی کشور از نظر سهم تعداد بنگاه ها با مقیاس های مختلف و میزان اشتغال زایی صنعتی آنها ، سهم صنایع کوچک تا 49 نفر کارکن 92 درصد بوده که سهم این صنایع از اشتغال کشور بالغ بر 44 درصد است .

همچنین سهم صنایع متوسط بین 50 تا 99 نفر کارکن 5 درصد ، سهم این صنایع از اشتغال 12 درصد و سهم صنایع بزرگ بالای 100 نفر کارکن 3 درصد و سهم این دسته از صنایع در اشتغال بالغ بر 44 درصد است.

صنایع تولید محصولات کانی غیر فلزی بالاترین سهم در بنگاههای صنعتی

بر اساس این گزارش دربخش شاخص سهم تعداد بنگاههای صنعتی بنگاههای 10 نفر کارکن و بالاتر در سال 1392 صنایع تولید محصولات کانی غیر فلزی با 21.5 درصد بالاترین سهم و به ترتیب صنایع مواد غذایی و آشامیدنی 18.8 درصد ، تولید محصولات فلزی فابریکی بجز ماشین آلات 7.5 درصد ، تولید منسوجات 7.2 درصد ، تولید محصولات لاستیکی و پلاستیکی 7.1 درصد ، صنایع تولید مواد و محصولات شیمیایی 6.7 درصد ، تولید ماشین آلات و تجهیزات طبقه بندی نشده 6.5 درصد ، تولید فلزات اساسی 4.6 درصد و تولید وسایل نقلیه موتوری و تریلر و نیم تریلر 4.5 درصد بوده است.

همچنین سهم تولید ماشین آلات مولد و انتقال برق در این سال 3.2 درصد ، تولید مبلمان و مصنوعات طبقه بندی نشده 2.6 درصد ، تولید کاغذ و محصولات کاغذی 2.2 درصد ، انتشار و چاپ و تکثیر 1.1 درصد ، صنایع دباغی و عمل آوردن چرم و ساخت کیف و چمدان 1.1 درصد ، صنایع تولید زغال کک و پالایشگاهها 1 درصد ، تولید ابزار پزشکی و ابزار اپتیکی 1 درصد ، تولید پوشاک 0.9 درصد ، تولید سایر وسایل حمل و نقل 0.8 درصد ، تولید چوب و محصولات چوبی 0.8 درصد ، تولید رادیو و تلویزیون 0.4 درصد ، تولید ماشین آلات اداری و حسابگر 0.2 درصد ، بازیافت 0.1 درصد و تولید محصولات از توتون و تنباکو و سیگار 0 درصد بوده است.

بخش مواد غذایی و آشامیدنی ها بالاترین سهم در اشتغالزایی

در این میان در شاخص سهم اشتغال گروه های فعالیت صنعتی در کارگاه های بیش از 10 نفر کارکن بخش مواد غذایی و آشامیدنی ها  دارای بیشترین سهم با 16.8 درصد ، تولید سایر محصولات کانی غیر فلزی 13.6 درصد ، تولید وسایل نقلیه موتوری و تریلر و نیم تریلر 10.3 درصد ، تولید فلزات اساسی 10.2 درصد ، صنایع تولید مواد و محصولات شیمیایی 10.2 درصد ، تولید منسوجات 6.7 درصد و تولید ماشین آلات و تجهیزات طبقه بندی حدود 6 درصد است.

 همچنین تولید محصولات فلزی فابریکی 5.9 درصد، تولید محصولات لاستیکی و پلاستیکی 4.9 درصد ، تولید ماشین الات مولد 3.5 درصد ، صنایع تولید زغال کک 2.4 درصد ، تولید کاغذ و محصولات کاغذی 1.8 درصد ، تولید مبلمان و مصنوعات طبقه بندی نشده 1.4 درصد ، تولید سایر وسایل حمل و نقل 1.1 درصد ، تولید چوب و محصولات چوبی 0.6 درصد ، انتشار و چاپ و تکثیر رسانه های ضبط شده 0.6 درصد ، تولید پوشاک 0.7 درصد ، تولید رادیو تلویزیون 0.6 درصد ، دباغی و عمل آوردن چرم 0.6 درصد ، تولید محصولات از توتون و تنباکو سیگار 0.6 درصد و تولید ماشین الات اداری و حسابگر و محاسباتی 0.4 درصد و بازیافت 0 درصد است.

در این راستا بر اساس گزارش مرکز آمار ایران در سال 1390 میزان اشتغال در بخش استخراج معادن در این سال حدود 0.6 درصد بوده که در سال 1391 نیز تغییری نکرده است و در بخش صنعت و صنایع معدنی در سال 1390 این سهم 16.4 درصد و در سال 1391 نیز همین میزان بوده و در بخش بازرگانی ( عمده و خرده فروشی ) این سهم به 15.2 درصد رسیده و در سال 1391 با یک درصد افت حدود 14.4 درصد شده است همچنین در بخش صنعت ، معدن و تجارت در سال 1390 این سهم 32.2 درصد و در سال 1391 حدود 31.4 درصد شده است.

بخش صنعت ، معدن و تجارت بیش از یک سوم سهم اشتغال کل کشور

گفتنی است ؛ بخش صنعت ، معدن و تجارت بیش از یک سوم سهم اشتغال کل کشور را به خود اختصاص داده است و با بررسی وضع موجود حدود 50 درصد از سهم اشتغال صنایع کشور در حوزه صنایع غذایی، آشامیدنی، تولید سایر محصولات کانی غیر فلزی ، تولید وسائل نقلیه موتوری و تولید فلزات اساسی بوده است.

شاخص صادرات وضعیت ده گروه کالایی اول صادرات صنعتی جهان در سال 2014

در این سال میزان صادرات سوخت های معدنی و روغن ها با 3052 میلیارد دلار در رتبه برتر و صادرات تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی با 2382 میلیارد دلار در رتبه دوم قرار دارد.

در رتبه های بعدی صادرات ماشین آلات و راکتورهای هسته ای با 2146 میلیارد دلار، وسایل نقلیه بجز ریلی 1391 میلیارد دلار، مواد پلاستیکی 622 میلیارد دلار، فلزات و سنگ های قیمتی 615 میلیارد دلار، تجهیزات پزشکی و ابزار دقیق 571 میلیارد دلار، مواد دارویی 514 میلیارد دلار، مواد شیمیایی 437 میلیارد دلار و آهن و فولاد 411 میلیارد دلار قرار دارند.

50 درصد صادرات صنعتی مربوط به صنایع با دانش فنی بالا و پیشرفته است

براساس اطلاعات و تحقیقات برگرفته از گمرک ج . ا . ایران در ترکیب کالایی صادرات غیر نفتی کشور در سال 1383 که رقمی بالغ بر 6.9 میلیارد دلار بوده چهار درصد کالای ترکیبی ، 3 درصد کالای سرمایه ای 57 درصد کالای واسطه ای و 36 درصد کالای مصرفی بوده است.

همچنین در سال 1388 میزان صادرات غیر نفتی رقمی بالغ بر 22 میلیارد دلار بوده که از این میزان صادرات کالای ترکیبی 5 درصد، کالای سرمایه ای 3 درصد ، کالای واسطه ای 64 درصد و صادرات کالای مصرفی 28 درصد بوده است .

 در سال 1393 نیز 35 میلیارد دلار صادرات غیر نفتی صورت گرفته که میزان صادرات کالاهای ترکیبی 2 درصد، صادرات کالاهای سرمایه ای 3 درصد ، صادرات کالاهای واسطه ای 73 درصد و صادرات کالاهای مصرفی 22 درصد بوده است.

با بررسی میزان صادرات صنعتی جهان در سال 2014 مشاهده می شود که حدود 50 درصد صادرات صنعتی مربوط به صنایع با دانش فنی بالا و پیشرفته است.

از بین این صنایع ، بیشترین سهم مربوط به تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی، ماشین آلات و راکتورهای هسته ای و وسایل نقیله است.

بیشترین سهم صادرات صنعتی کشور مربوط به صنایع مواد شیمیایی است

با توجه به بررسی های صورت گرفته بیشترین سهم صادرات صنعتی کشور طی سالهای گذشته مربوط به صنایع مواد شیمیایی ، ساخت کک ، فرآورده های حاصل از تصفیه نفت، ساخت فلزات اساسی، محصولات غذایی و انواع آشامیدنی ها، ساخت سایر محصولات کانی غیر فلزی و محصولات از لاستیک و پلاستیک است که حدود 90 درصد صادرات صنعتی کشور را پوشش می دهد.

پس ضرورت دارد به منظور هدایت بخش صنعت به سمت صنعتی شدن و قرار گرفتن درجایگاه مناسب جهانی ، لازم است توجه بیشتری به تولید محصولات با ارزش افزوده بالا و دانش محور صورت گیرد.

ضمن اینکه با برنامه ریزی های هدفمند باید در جهت تکمیل زنجیره ارزش محصولات صنعتی حرکت کنیم که از اهم سیاست های تکمیل زنجیره ارزش می توان به تامین نیازهای داخلی ، محدودیت در خام فروشی و افزایش توان رقابت بخش در بازارهای جهانی اشاره کرد که لازمه تحقق این اهداف ایجاد تعامل و مشارکت با شرکت ها و کشورهای پیشرو اقتصادی به منشور استفاده از دانش فنی و انتقال فناوری آنان است.

گزارش: ندا جعفری