ایا ایران از اوپک خارج می‌شود؟
یونس آرا با اشاره به واگرایی های اوپک جهت جامه عمل پوشاندن به اهداف اولیه این سازمان و حداکثری نمودن منافع اعضا بر لزوم بازنگری در ادامه حضور ایران در سازمان کشورهای صادرکننده نفت تاکید کرد.
عبدالله یونس آرا کارشناس ارشد اقتصاد انرژی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در پاسخ به اینکه آیا بعد از توافق نهایی بازگشت ایران به سقف قبلی تولید با علم به اینکه قیمت نفت کاهش خواهد یافت ارجح تر است یا تلاش برای کاهش تولید جهت افزایش قیمت ها؟، گفت: قطعا با لحاظ کردن منافع ملی مان برگشت به بازار و کسب سهمی که قبل از تحریم داشته ایم برایمان در اولویت است. هر چند بازگشت ایران می‌تواند در کوتاه مدت آثاری بر قیمت نفت داشته باشد، اما در میان مدت و بلندمدت، ایران به‌عنوان تولیدکننده بزرگ سنتی اوپک باید سهم و جایگاه سنتی خود از جانب عرضه نفت را مجددا بدست آورد.
وی ادامه داد: طبیعتا سایر اعضای اوپک که در زمان اعمال تحریم ها وکاهش تولید و صادرات ایران افزایش تولید داشته اند؛ بایدتولید خود را تعدیل کنند تا فشار قیمتی شدیدی ایجاد نشود.
یونس آرا با اشاره به اولویت ایران جهت احیای سهم خود در بازار اوپک، تصریح کرد: بطور قطع ما باید حداقل به رقم تولید قبل از تحریم بازگردیم و اعضای اوپک نیز باید برای حضور مجدد ایران جا باز کنند، کما اینکه در مورد بازگشت لیبی بعد از جنگ و درگیری های این کشور هم دیدیم که نهایتا سهم هایی که از لیبی گرفته شده بود وکشورهایی مثل عربستان سعودی، کویت و امارات که اضافه تولید می کردند، تولید خودشان را تعدیل کردند تا این کشور به بازار برگردد، در مورد عراق نیز اعضا تلاش کردند با بررسی تعدیل سهمیه ها، بعد از بازسازی زیرساخت های نفتی که در نتیجه حملات ائتلاف تخریب شده بود، این کشور بتواند تولیدش را افزایش دهد.
وی در ادامه بر لزوم بازنگری در زمینه ادامه حضور ایران در اوپک با توجه به تحولات اخیر این سازمان اشاره و تاکیدکرد: بنظر می رسد باید برای تداوم حضور در اوپک یک بررسی مجدد انجام دهیم، زیرا با روند تحولات این سازمان در ماه‌های اخیر و همچنین چشم اندازی که از همکاری اعضا در سالهای آینده وجود دارد و نیز تغییر رویکرد راهبردی تولیدکنندگان عمده سازمان، باید به این سوال پاسخ دهیم که آیا ماندن ایران در سازمان کشورهای صادرکننده نفت، منافع ملی مان را حداکثر می‌کند یا باید شبیه سیاستی که برخی کشورها در این سالها در پیش گرفتند و از اوپک خارج شدند؛ عمل کنیم؟
کارشناس ارشد اقتصاد انرژی افزود: باید بررسی کارشناسی دقیقی در این خصوص که منافع و هزینه‌های عضویت در سازمان اوپک در شرایط فعلی و چشم انداز آتی نهایتا چگونه تراز می شود، صورت گیرد.
وی اظهار داشت: به عنوان مثال، در حال حاضر منافع ملی روسیه اقتضا می کند که با اوپک هم‌پیمان نشود و حتی در شرایط افت شدید قیمت نفت، وارد مذاکره با اعضای اوپک برای هماهنگی در مورد تحولات بازار نشده است، لذا ما نیز به لحاظ کارشناسی در مورد جایگاه و منافع حضورمان باید بازنگری داشته باشیم.
یونس آرا خاطرنشان کرد: با توجه به چشم انداز تحولات بازار نفت و وضعیت همکاری‌های داخل سازمان، بنظر می‌رسد اعضا در مورد سیاست های بازار به شکل قبلی همگرایی ندارند و با توجه به اینکه در ماه ها و سالهای اخیر برخی تولید کنندگان داخل سازمان منافع اقتصادی و سیاسی خودشان را پیگیری کرده اند و اصراری بر ارائه موضع واحد سازمان که تامین کننده منافع و ملاحظات بیشتر اعضا در بازار نفت باشد ندارند، لزومی ندارد که ما بخواهیم در چارچوب این سازمان سیاست های تولیدی خودمان را هماهنگ کنیم. ضمن اینکه در صورت ادامه حضور در اوپک نیز باید با افزایش ظرفیت تولید، قدرت چانه زنی خود در سازمان را افزایش داده و به سطحی متناسب با ذخایر نفتی کشور ارتقاء دهیم. چراکه ابزار اعمال قدرت هر عضودر این سازمان، ظرفیت تولید نفت آن است و صرف اعمال موضع، بدون برخورداری از ابزار اجرائی لازم نمی‌تواند تامین کننده منافع کشور ناشی از حضور در سازمان باشد.
وی در خصوص اینکه آیا بعد از خروج از اوپک می توانیم بازار خود را بدست آوریم، گفت: اوپک خدمات اجرائی خاصی به لحاظ بازاریابی و فروش نفت به اعضا نمی دهد و اینکار توسط بخش بازاریابی شرکت ملی نفت هر کشور انجام می شود، لذا ما در صورت خروج از این سازمان امکان خاصی را در بازاریابی نفت و فرآورده های خود از دست نمی‌دهیم و باید به سراغ مشتریان سنتی مان مثل چین، هند و کره جنوبی رفته و قراردادهایمان را در بازار آسیا حتی در صورت نیاز با شرایط و جذابیت های جدید احیا کنیم.
این کارشناس ارشد اقتصاد انرژی یادآور شد: در شرایط پس از تحریم ها، ما برای تامین و حداکثرسازی منافع ملی خود به اندازه ای که ظرفیت تولید داشته باشیم، می توانیم برای تولید و صادرات نفت ومیعانات اقدام کنیم. ضمن اینکه در سال های اخیر انعطاف پذیری واحدهای پالایشی به لحاظ تطبیق با نفت خام های مختلف در ابعاد قابل توجهی افزایش یافته و شرایط دیگر مانند گذشته نیست که انتقال از یک نفت خام به نفت خام دیگر برای مشتریان در کوتاه مدت امکان پذیر نباشد.
یونس آرا گفت: قطعا خروج ایران از اوپک تبعاتی نیز دارد، اما با توجه به مسائل پیش آمده، بخش های ذیربط در حوزه بازاریابی نفت بایدبررسی مجددی داشته و گزارشاتی را جهت بازنگری در زمینه حضور در این سازمان تهیه و به مراجع عالی تصمیم گیر صنعت نفت ارائه کنند.