نقش شرکت‌های خارجی در توسعه فازهای پارس جنوبی/غول‌ها بر می‌گردند؟

به گزارش خبرنگار ایلنا، تا کنون 8 فاز پارس جنوبی با حضور شرکت های ایرانی و کمک شرکت های خارجی به بهره برداری کامل رسیده و توسعه برخی فازهای باقیمانده به علت کمبود منابع مالی و محدودیت های فنی پیشرفت کمی داشته و یا تقریبا متوقف مانده است.

گرچه در دوران تحریم، اقدامات زیادی انجام شده اما کمبود منابع مالی و عدم دسترسی به فناوری های پیشرفته منجر به تاخیر و وقفه در توسعه این فازها شده لذا همکاری با شرکت های معتبر بین المللی که به منابع مالی و فناوری های روز دسترسی داشته، می تواند روند توسعه این فازها را شتاب بیشتری بخشیده و خواهیم توانست عقب ماندگی های برداشت از این میدان مشترک را در برابر قطر جبران کنیم.  

اما کدام شرکت خارجی در توسعه این میدان عظیم گازی حضور داشته و چه کرده اند؟  

توتال فرانسه، گاز پروم روسیه، پتروناس مالزی،انی ایتالیا، شرکت های ژاپنی Toyo و JGC و شرکت Daelim از کره جنوبی و شرکت سی.ان.پی.سی چین از جمله شرکت هایی بودند که در این میدان مشترک گازی فعالیت داشته اند به طوری که عملیات‌ توسعه‌ فازهای‌ ٢ و ٣ به‌ گروه‌ توتال‌ با سهم‌ ٤٠ درصد به‌ عنوان‌ متصدی‌ اصلی‌ توسعه‌ و شرکتهای‌گاز پروم‌ روسیه‌ و پتروناس مالزی‌ هر یک‌ با ٣٠ درصد سهم‌ واگذار شد که محصولات آن شامل تولید روزانه ٥٦ میلیون متر مکعب گاز ترش از مخزن، ٨٠ هزار بشکه میعانات گازی و ٤٠٠ تن گوگرد است.

توسعه‌ فازهای 4 و 5 به‌ کنسرسیومی‌ متشکل‌ از شرکتهای‌ انی‌ ایتالیا به‌ میزان‌ ٦٠ درصد، پتروپارس‌ به‌ میزان‌ ٢٠ درصد، و نیکو به‌ میزان‌ ٢٠ درصد، واگذار شد و محصولاتی شامل تولید روزانه ٥٦ میلیون مترمکعب گاز ترش از مخزن، ٨٠ هزار بشکه میعانات گازی و ٤٠٠ تن گوگرد، تولید سالیانه‌ یک‌ میلیون‌ تن‌ اتان‌ و همچنین تولید سالیانه‌ یک‌ میلیون‌ و پنجاه‌ هزار تن‌ گاز مایع‌ را به تولید می رساند.

فازهای ٦و٧و٨ میدان گازی پارس جنوبی نیز به صورت بیع متقابل توسط کنسرسیومی متشکل از شرکت ایرانی پتروپارس، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، دو شرکت ژاپنی Toyo و JGC و شرکت Daelim از کره جنوبی به بهره برداری رسید که ١٠٤ میلیون مترمکعب گاز ترش خشک ، ١٧٠ هزار بشکه میعانات گازی و ٥٠٠٠ تن پروپان و بوتان از جمله محصولات آن است.

توسعه‌ فازهای 9 و 10 به شرکتهای‌ GS کره‌ جنوبی‌، شرکت‌ مهندسی‌ و ساختمان‌ صنایع‌ نفت OIEC و شرکت‌ مهندسی‌ و ساخت‌ تاسیسات‌ دریایی‌ ایران واگذار شد که روزانه ٥٠ میلیون مترمکعب گاز تصفیه شده و ٨٠ هزار بشکه میعانات گازی و روزانه ٤٠٠ تن گوگرد دانه بندی شده سالیانه یک میلیون تن اتان سالیانه١,٠٥ میلیون تن LPG محصول نهایی این فازهاست.

اما فاز 11 پارس جنوبی که با توافقی سه جانبه بین شرکت ملی نفت ایران ٥٠ درصد، شرکت توتال فرانسه ٤٠ درصد و پتروناس مالزی ١٠ درصد از سهام توسعه بخش بالادستی و تا پایین دستی در ردیف توسعه قرار گرفته بود در حدفاصل سال ١٣٨٥ تا ١٣٨٧ توتال فرانسه به دلیل افزایش قیمتهای جهانی فولاد و بالارفتن هزینه اجرای این پروژه مشترک گازی، به وقت کشی پرداخت و یک سری مذاکرات دنباله دار در تهران و اروپا بین دو طرف آغاز شد و در نهایت شرکت ملی نفت ایران با پیشنهاد حدود ١٠ تا ١١ میلیارد دلاری فرانسویها مخالفت کرد که منجر به خروج فرانسوی ها از این فاز شد پس از آن چینی‌ها گزینه بعدی ایران برای توسعه فاز ١١ پارس‌جنوبی بودند. طبق قرارداد، شرکت سی.ان.پی.سی چین موظف شد توسعه این فاز مرزی با کشور قطر را طی ٥٢ ماه تکمیل کند. اما شرکت چینی کوچکترین اقدامی در جهت اجرای قرارداد صورت نداد. شرکت ملی نفت ایران نیز ٥٠ ماه بعد قرارداد با چینی‌ها را فسخ کرد.طبق قرارداد با چینی‌ها باید طی ٥٢ ماه حجم تولید از این میدان به روزانه ٣٢٠ هزار بشکه برای مدت سه سال افزایش می‌یافت که بعد از گذشت حدود چهار سال این طرح کمترین پیشرفتی نداشت. پس از حدود چهار سال از حضور شرکت س. ان. پی. سی در میدان آزادگان جنوبی، این شرکت به دلیل تعلل در توسعه این میدان مشترک با عراق در اردیبهشت ماه ١٣٩٣ خلع ید شد.طرح‌ توسعه‌ فاز ١١ به‌ منظور تولید روزانه‌ ٥٦ میلیون‌ مترمکعب‌ گاز ترش جهت تامین‌ گاز ترش‌ مورد نیاز واحد ایران ال ان جی و استحصال ٨٠ هزار بشکه در روز میعانات گازی همراه گاز طراحی و اجرا خواهد شد.

حال باید دید لغو تحریم ها و پایان ماراتن هسته ای با 1 +5 که احتمال آن در تیر ماه می رود بازگشت غول های بزرگ نفتی را رقم خواهد زد؟ 

گزارش از زهرا قلی پور