انتخابات اتاق های بازرگانی،تلاشی برای استقلال از دولت

یکی از معدود نهادهایی که در ایران بعد از انقلاب همواره تلاش داشته تا مستقل از حکومت و مراکز قدرت باقی بماند «اتاق‌های بازرگانی» بوده‌اند. نهادی که عن‌قریب وارد انتخابات هیئت نمایندگان خود می‌شود.
اتاق بازرگانی در ایران را در حقیقت می‌بایست مجلس یا پارلمان بخش خصوصی دانست. اتاق بازرگانی معادل guiles اروپای قرون‌وسطا هستند. مجموعه‌ای که از اعضای یک صنف تشکیل می‌شود و برای تأمین منافع آن صنف با گیلس‌های دیگر ارتباط برقرار می‌کند و از سوی دیگر با حکومت، اشراف و فئودال‌ها.
 «اتاق» تلاش می‌کند تا با دفاع از منافع آن صنف با حکومت به چانه‌زنی بنشیند. به طبع حکومت خواهان اخذ مالیات بیشتر از آن صنف است، یا حکومت می‌خواهد قوانین و مقررات سخت‌گیرانه‌تری را برای آن صنف وضع نماید و یا دخالت‌های دیگری درامورآن صنف بنماید. اعضای آن صنف در قرون وستا با یکدیگر متحد می‌شدند و با حکومت و مراکز قدرت به چانه‌زنی می‌نشستند.
یک بخش دیگر فعالیت‌های «اتاق» آن بود تا در خصوص شرایط، قوانین و مقررات حاکم بر عملکرد آن صنف با حکومت به چانه‌زنی بنشیند و بالاخره در خصوص شرایط و قوانین مرتبط با واردات و صادرات و تضییع کالا و سایر امور مربوط به صنف خود مداخله نماید. به بیان ساده‌تر، اتاق‌های بازرگانی در حقیقت نهادهایی بودند برای تعیین تکلیف و سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری پیرامون کلیهٔ مسائل مرتبط با صنف مربوطه است. در ایران متأسفانه اتاق بزرگانی از زمان تأسیس آن در سال‌های قبل از انقلاب، بیشتر یک «دکور» و «وی‌ترین» بوده است.
اتاق‌های بازرگانی در ایران متأسفانه هرگز نتوانسته‌اند در نقش و جایگاهی که گیلس‌ها در غرب داشتند قرار گیرند. علت آن‌هم روشن است: در ایران حقوق و قوانین چندانی وجود نداشته است که تنظیم‌کنندهٔ امور مرتبط با اصناف باشد و امنای حکومت و صاحبان قدرت هر تصمیمی را که اراده می‌کردند‌‌ همان را به اجرا می‌گذاردند. چه قبل و بعد از انقلاب نهادهای دولتی در خصوص مسائلی که مربوط به هر صنفی می‌شود، خود راسا تصمیم‌گیری می‌نماید.
در ایران حکومت است که قوانین مربوط به صادرات، واردات، انواع و اقسام تعرفه‌ها، مالیات و غیره را تعیین می‌کند. در ایران نه تولیدکنندگان و نه توزیع‌کنندگان در بخش خصوصی حتی اجازه ندارند قیمت کالایی را که تولید یا توزیع می‌کنند را تعیین نمایند. آن مختصر استقلالی هم که اتاق از آن برخوردار بوده، برخی دولت‌ها سعی کرده‌اند که آن را رسماً و نادیده بگیرند. بارز‌ترین مصداق آن دولت گذشته بود. به‌علاوه برخی نهادهای نزدیک به حکومت همواره به اتاق گره‌خورده‌اند. درحالی‌که اگر بنا به انتخابات و مستقل از حکومت باشد.
یک فرد، صرف‌نظر از آن‌که چقدر به دولت یا حکومت نزدیک است نمی‌تواند در طول ادوار مختلف همچنان در رأس اتاق باقی بماند. انتخابات این دوره بسیار حساس است و در این انتخاب یک رقابت جدی به وجود آمده است. علت آن‌هم‌‌ همان رقابت بین دو جناح اصلاح‌طلب و اصولگرادر سطح جامعه است.
دریکسو جناح راست یا اصولگرا نو وابستگان به دولت قبلی هستند که به نام «ائتلاف بزرگ» یا «فعالان توسعه» فعالیت می‌کنند. درمقابل آنان طیفی که بیشتر نزدیک به اصلاح‌طلبان واعتدالیون هستند قراردارند به نام «خواستاران تحول» اصلاح‌طلبان‌‌ همان ‌طور که از نامشان پیداست خواهان ایجاد تحولی بنیادین درعملکرد اتاق‌های بازرگانی هستند. درسرلوحهٔ اهداف آنان برای «بازسازی»، غیردولتی کردن اتاق است تا هم چون اتاق‌های اروپا «اتاق» در ایران هم از وضعیت یک زائدهٔ حکومتی به درآمده و بتواند خیلی جدی از مصالح و منافع بخش خصوصی حمایت نماید و همچون گیلس‌های اروپایی با دولت‌ها و اصحاب قدرت در خصوص حقوق صنفی اعضایش به چانه‌زنی بنشیند.

× فعال سیاسی اصلاح‌طلب