در گفت‌وگو با ایلنا تشریح شد:
بازار بکر افغانستان جولانگاه نفت و گاز ایرانی می‌شود؟
سفیر پیشین ایران در افغانستان گفت: افغانستان در همه عرصه‌ها یک کشور واردکننده است و بخش عمده انرژی مورد نیاز از جمله بنزین و گازوئیل را از طریق ایران تامین می‌کند.
ابوالفضل ظهره‌وند در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره زمینه‌های همکاری ایران و افغانستان در حوزه انرژی اظهارداشت: افغانستان در همه عرصه‌ها یک کشور واردکننده است و بخش عمده انرژی مورد نیاز از جمله بنزین و گازوئیل را از طریق ایران تامین می‌کند، البته منابع دست‌نخورده نفت و گاز هم دارد اما به دلیل ناامنی و مشکلاتی که داشته تاکنون سرمایه‌گذاری صورت نگرفته و تا شکل‌گیری یک دولت فراگیر و باثبات تصور نمی‌کنم کسی بتواند در این کشور سرمایه‌گذاری کند.
وی افزود: همکاری ما با این کشور می‌تواند در حوزه صادرات انرژی و یا کمک به گسترش و تقویت جایگاه‌های سوخت‌رسانی باشد و یا اینکه برای انتقال گاز مایع مراکزی را در این کشور احداث کنیم که مردم بتوانند کپسول گاز را پُر و مشکل سوخت مورد نیاز خود را حل کنند.
سفیر پیشین ایران در افغانستان گفت: افغانستان منابع زیادی زغالسنگ دارند، ما تاکنون در حوزه معدنی در این کشور فعال نبوده‌ایم، بنابراین افغان‌ها می‌توانند در این زمینه هم با ایران کار کنند، در حوزه هرات و شمال این کشور منابع چشمگیری از ذخایر گاز وجود دارد که ایران می‌تواند در شناسایی این مناطق و استخراج گاز همکاری کند البته ذخایر شمال کم و بیش استخراج می‌شود که ما می‌توانیم در جوزجان و سرپل کمک کنیم گاز بیشتری استحصال کنند. همچنین می‌توان در احداث خطوط لوله گاز با این کشور همکاری کرد و کار دیگر اینکه می‌توانیم از جایگاه ترانزیتی افغانستان استفاده کنیم یعنی گاز را به سمت شرق و چین و یا تاجیکستان انتقال دهیم.
وی بیان داشت: ما در زمینه احداث پالایشگاه‌های کوچک هم می‌توانیم با این کشور همکاری داشته باشیم، به این ترتیب که یا در نقطه صفر مرزی احداث شود و یا اینکه خودشان سرمایه‌گذاری کنند و ما در زمینه فنی و مهندسی به آنها کمک کنیم، یعنی یا از گاز خودشان استفاده کنند و یا اینکه ما گاز را در اختیارشان قرار دهیم. البته در این حوزه معقول نیست که صفر تا صد سرمایه‌گذاری با ایران باشد اما چنانچه پالایشگاه در نقطه صفر مرزی احداث شود تمامی مباحث مربوط به تامین امنیت به عهده ایران است و کسی نمی‌تواند متعرض شود. در هر حال ما می‌توانیم منابع اولیه را در اختیارشان قرار دهیم و یا پالایشگاه را هم احداث کنیم.
ظهره‌وند با تاکید بر لزوم تغییر سیستم حمل و نقل انتقال سوخت به افغانستان گفت: سیستم کنونی انتقال سوخت به این کشور منطقی نیست زیرا هم هزینه‌بر است و هم اینکه خسارت آن بالاست، ضمن اینکه جاده‌های ما را نیز تخریب می‌کند، علاوه بر این میزان استهلاک نیز زیاد است، ما باید بتوانیم در دوغارون تشکیلاتی را راه‌اندازی کنیم که نفت و گاز مورد نیاز را تا لب مرز ببریم و آنها یا بارگیری کنند.
وی درباره نیاز افغانستان به گاز تصریح کرد: نیاز گازی بستگی به مصرف دارد اکنون مردم این کشور هیزم مصرف می‌کنند اما اگر ثبات و امنیت وجود داشته باشد و فعالیت‌های اقتصادی و صنایع کوچک و متوسط در این کشور راه‌اندازی شود نیاز زیادی خواهند داشت ولی فعلا چون مردم در فقر هستند رقم مورد نیاز گاز این کشور ناچیز است.
سفیر پیشین ایران در افغانستان خاطرنشان کرد: افغانستان به لحاظ جذب انرژی گاز ظرفیت بالقوه بالایی دارد، هر قدر صنایع در این کشور شکل بگیرند، به همان نسبت هم مصرف انرژی افزایش پیدا می‌کند، مصرف انرژی تابعی از میزان فعالیت اقتصادی و نظام شهری است، اکنون نظام شهری در این کشور به این صورت است که از وسایل ابتدایی مثل هیزم و زباله و نهایتا برق برای گرمایش استفاده می‌کنند بنابراین پتانسیل خوبی برای دریافت گاز دارند.
وی درباره امکان همکاری ایران در حوزه برداشت از منابع لیتیوم در این کشور اظهار داشت: برآورد می‌شود که میزان لیتیوم در معادن افغانستان معادل نفت و گاز عربستان باشد که ثروت زیادی است بسادگی هم امکان دستیابی وجود ندارد، امریکائی‌ها توانستند مقدار مختصری را برداشت و با خود ببرند ولی در کل برداشت از این ذخایر نیاز به ثبات و استقرار نظام سیاسی مستقر دارد که فعلا دورنمای آن ضعیف است.
ظهره‌وند ادامه داد: طرف افغان اگر مواد اولیه را به سمت ایران بفرستد ما می‌توانیم فرآوری کرده و بفروشیم و در سود با آنها مشارکت کنیم، معادن لیتیوم به لحاظ حفاری مشکلی ندارد طالبان هم می‌تواند حفاری کرده و این ذخایر را استخراج کند و اما برای فرآوری راهی هم جز ایران ندارند. ما به لحاظ تکنولوژی و دانش فنی مشکلی نداریم.
وی همچنین یادآور شد: ما در حوزه برداشت از ذخایر سنگ آهن که معادن آن در هرات وجود دارد، نیز می‌توانیم با افغان‌ها کار کنیم، آنها می‌توانند مواد اولیه را به سمت ایران منتقل کنند و در مرز کارخانه ذوب آهن را ما در مرز احداث کنیم و به صورت مشارکتی و یا با سرمایه ایران مواد اولیه را براحتی منتقل کنند و بعد از انجام فرایند آهن و یا خود سنگ آهن را در اختیارشان قرار دهیم، در هر حال بستر کار مهیاست و تمامی این اقدامات موکول به وجود امنیت و ثبات در افغانستان است.
