کمبود ۵۷ میلیارد مترمکعبی گاز در اروپا
مدیریت کل امور اوپک و روابط با مجامع انرژی در گزارشی اعلام کرد که پیشبینی میشود در صورت توقف کامل جریان گاز روسیه به اتحادیه اروپا از ابتدای سال ۲۰۲۳ و کاهش موجودی ذخیرهسازیهای گاز اروپا به مقدار یکسوم ظرفیت در پایان زمستان جاری این منطقه با ۵۷ میلیارد مترمکعب کمبود گاز در سال ۲۰۲۳ روبهرو باشد.
به گزارش ایلنا از وزارت نفت، مدیریت کل امور اوپک و روابط با مجامع انرژی در گزارشی با موضوع «بزرگترین بحران انرژی اروپا در سال ۲۰۲۳» به وضع بحران انرژی در این قاره پرداخته است. بر اساس این گزارش در سال ۲۰۲۲ در سایه انتقال گاز روسیه به اتحادیه اروپا در نیمه نخست سال افزایش واردات الانجی از ایالات متحده آمریکا و دیگر تأمینکنندگان و گرمای نسبی هوا این اتحادیه توانست بهموقع و تا حد زیادی ذخایر گازی خود را تکمیل کند، اما با کاهش جدی جریان گاز روسیه در سال ۲۰۲۳ و محدودیتهای موجود در بازار الانجی کارشناسان این سال را برای منطقه اروپا سال دشواری پیشبینی میکنند و معتقدند حتی با وجود زمستان معتدل، بحران گازی اروپا پایان نخواهد یافت و این منطقه با حدود ۵۷ میلیارد مترمکعب کمبود گاز روبهرو خواهد شد.
همانگونه که مستحضرید در ماه دسامبر ۲۰۲۲ آژانس بینالمللی انرژی هشدار داد که بهرغم تلاشهای موفقیتآمیز اتحادیه اروپا برای پرکردن منابع ذخیرهسازی این منطقه ممکن است در سال ۲۰۲۳ با کمبود جدی گاز مواجه شود. اکنون هشدارها جدیتر شده و نمیتوان بهراحتی این واقعیت مهم را نادیده گرفت. پیشبینی میشود در صورت توقف کامل جریان گاز روسیه به اتحادیه اروپا از ابتدای سال ۲۰۲۳ و کاهش موجودی ذخیرهسازیهای گاز اروپا به مقدار یکسوم ظرفیت در پایان زمستان جاری، این منطقه با ۵۷ میلیارد مترمکعب کمبود گاز در سال ۲۰۲۳ روبهرو باشد.
در سال ۲۰۲۲ در سایه انتقال گاز روسیه به اتحادیه اروپا در نیمه نخست سال این منطقه توانست بهموقع و تا حد زیادی ذخیرهسازیهای گاز خود را تکمیل کند، به جز قطع گاز چند کشور بهدلیل امتناع آنها از پرداخت وجه گاز به روبل عرضه گاز از روسیه تا حد زیادی ثابت باقی ماند. عمده موفقیت اروپا در روشن نگه داشتن چراغها تاکنون در نتیجه آبوهوای معتدلتر در ماههای اکتبر و نیمه نوامبر ۲۰۲۲، همچنین افزایش واردات الانجی از ایالات متحده بود.
با این حال بسیاری از کشورهای اروپایی بهدلیل قیمت بسیار بالای گاز برای پرداخت قبوض برق و گاز کمکهای نقدی به مردم ارائه کردند، اما در اواخر نوامبر با سرد شدن هوا مصرف گاز افزایش یافت، از این رو عدهای بهسرعت و عجولانه پایان بحران انرژی در اروپا را جشن گرفتند، این در حالی است که زمستان هنوز به پایان نرسیده است و احتمال زیادی وجود دارد که هوا در ژانویه و فوریه امسال سردتر شود، ضمن آنکه در سال ۲۰۲۳ هیچ حجم منظمی از گاز روسیه وجود نخواهد داشت.
گرچه روسیه اعلام کرده آماده ازسرگیری جریان در خط لوله یامال اروپاست، اتحادیه اروپا برنامهای برای افزایش واردات گاز از این کشور ندارد و میخواهد بهتدریج آن را به نزدیک صفر برساند، این بدان معناست که اتحادیه اروپا باید به جد واردات الانجی خود را افزایش دهد. با توجه به محدودیتهای موجود در بازار الانجی پیشبینی میشود در سال ۲۰۲۳ رقابت شدیدی بین اروپا و شرق آسیا برای جذب محمولههای الانجی وجود داشته باشد.
کارشناسان معتقدند حتی با وجود زمستان معتدل بحران گاز اروپا پایان نخواهد یافت، زیرا قیمت الانجی تکمحموله بیشتر از گاز خط لوله است و این واقعیتی غیرقابل انکار است، زیرا حتی در صورت موجود بودن الانجی کافی برای پر کردن دوباره مخازن ذخیرهسازی اروپا که خود موضوعی سؤالبرانگیز است، اروپا باید برای دومین سال متوالی هزینه سنگینی برای آن بپردازد. قیمت بالای گاز وارداتی برای اقتصادهای اروپایی بهویژه کشورهای توسعهیافته صنعتی که بهطور معمول مصرفکنندگان عمده گاز نیز هستند، مشکلساز است.
در سال ۲۰۲۲ بخش عمده کاهش مصرف گاز در آلمان که مورد ستایش سیاستمداران نیز قرار گرفت، در واقع ناشی از قیمتهای گزاف و متعاقب آن تخریب تقاضا در میان کاربران صنعتی، تعطیلی کارخانهها و اخراج کارگران بوده است، نه بهدلیل مصرف بهینه گاز و این وضع بههیچوجه برای اقتصاد مطلوب نیست. به نظر میرسد اروپا در سال نو باید بین حفظ اقتصاد خود و تأمین گاز برای فصل گرمایش بعدی یکی را انتخاب کند.