در گفتوگو با ایلنا مطرح شد:
ریشه اصلی مشکلات ایجاد شده اقتصادی است/ افزایش فاصله رشد اقتصادی ایران با کشورهای مشابه
استاد اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس گفت: در حالی که رشد اقتصادی کشورهای مشابه وضعیت ایران در طول 4 دهه گذشته بین 7 تا 15 درصد بوده، میانگین نرخ رشد اقتصادی ایران در این مدت بین صفر تا یک درصد بوده و اگر تناسب رشد جمعیت را هم در نظر بگیریم متوسط رشد اقتصادی منفی هم بوده است.
مرتضی عزتی در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا درباره اثرگذاری وضعیت اقتصادی بر اعتراضات مردمی و افزایش نارضایتی مردم اظهار داشت: یکی از اهداف مهم همه انسانها در زندگی دستیابی به رفاه در تمام ابعاد از جمله اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ...است و مهمترین عامل ایجاد رفاه کلی و اثرگذاری بر روی آن، وضعیت اقتصادی و درآمد افراد است.
وی ادامه داد: اگر درآمد و وضعیت اقتصادی مردم خوب باشد با استفاده از آن به بسیاری از ابعاد رفاه دست پیدا میکنند و درآمد و وضعیت اقتصادی مناسب میتواند بخشی قابل توجهی از این رفاه را فراهم و نیازهای اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و ... را تامین میکند.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه وضعیت اقتصادی اثر زیادی در تحقق اهداف افراد برای دستیابی به رفاه دارد، گفت: هر چند اقتصاد یک بُعد از زندگی مردم است اما نقش مهمی در زندگی آنها دارد و در این شرایط اگر وضعیت اقتصادی مرد خوب نباشد ناخشنودی آنها را در پی خواهد داشت که فشار روانی مردم را تشدید میکند و این فشارها رفتار مردم را تحت تاثیر قرار میدهد.
عزتی افزود: مردم در ابعاد فرهنگی و اجتماعی خواهان رفع محدودیتها و آزادی هستند و ارتباطات سالم اجتماعی میخواهند و خواستار جایگاه، شان و منزلت مناسب کشور در دنیا هستند، ارتقای زیرساختهای مناسب در بخشهای مختلف فناوری، اینترنت، حمل و نقل،درمان و بهداشت، آموزش و ... را میخواهند اما در هیچ یک از این بخشها امکانات موجود و فعلی مطابق با میل مردم نیست و اهداف محقق نشده است و در این شرایط اعتراضات مردم طبیعی است.
وی با تاکید بر اینکه در واقع حکومتها ابزاری برای تحقق خواستههای مردم هستند، اظهار داشت: به تعبیری در ایران حاکمین خدمتگذار مردم هستند و طبق گفته امام خمینی حاکمین نوکر مردم محسوب میشوند و با این وجود اگر مسئولان وظایف تعریف شده را به اجرا نرساندند، مردم باید به عملکرد آنها معترض باشند و این منطق برای همه قابل پذیرش است.
این کارشناس اقتصادی گفت: ریشه اصلی مشکلات ایجاد شده اقتصاد است و اگر دولتها میتوانستند رشد اقتصادی را افزایش دهند و رفاه ایجاد کنند، دغدغه اصلی مردم کاهش پیدا میکرد و کاهش این دغدغهها میتوانست مردم تا حدی به آسایش مورد نظر خود برسند و سایر فشارهای موجود را تحمل کنند.
استاد اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس تاکید کرد: دولتها اگر نتوانند نیازهای مردم در بُعد اقتصادی را فراهم کنند سایر فشارها بزرگتر جلوه میشوند و باعث تجمیع فشارها خواهد شد و این عوامل منجر به تغییر رفتار افراد میشود و مردم را به اعتراض میکشاند. قابل تردید نیست اگر بتوانند وضعیت اقتصادی را بهبود بخشند، بخشی از این فشارها هم کاهش پیدا میکند و به دنبال آن مردم احساس آرامش بیشتری خواهند داشت.
وی ادامه داد: اما متاسفانه در کشور ایران، مسئولان بدون توجه به این واقعیتهای علمی اثبات شده در دنیا و بدون توجه به ابزارهای علمی که میتواند در سیاستگذاریها استفاده شود و در بهبود وضعیت اقتصادی مردم موثر عمل کند، تنها خواسته و تمایلات فردی خود را در تصمیمات اقتصادی اعمال میکنند. حال اینکه این تمایلات فردی ممکن است که با جامعه هماهنگ نباشد و اساسا همین ناهماهنگیها منجر به تعارضات میشود.
این کارشناس اقتصادی افزود: ریشه بسیاری از مشکلات و اعتراضات همین موضوع است، در حالی که مطالبه مردم موضوع مشخصی است اما مسئولان موضوع دیگری از آن را انجام میدهند و پیگیری میکنند. طبیعی است که در این شرایط شاهد اعتراضات مردمی باشیم و اگر اجازه اعتراضات مسالمتآمیز هم داده نشود، این اعتراضات از حالت مسالمت آمیز خارج خواهد شد.
عزتی با بیان اینکه متاسفانه در کشورمان نگاه بسیاری از مسئولان این است که هر آنچه که انجام میدهند درست است و به عبارتی آقایان همه کاره هستند، گفت: منطق طراحی جمهوری اسلامی ایران این بوده که حکومت برای مردم است و مسئولان خدمتگذار مردم هستند و اگر مسئولان خدمات مناسب ارایه نکردند مردم حق اعتراض دارند و قانون اساسی کشورمان هم این حق اعتراض را به مردم داده است. اگر مسئولان اجازه اعتراض مسالمتآمیز به مردم را ندهند متقابلا مردم هم نمیگذارند مسئولان به طور مسالمت آمیز در مسند باقی بمانند اساسا مردم همین سطح از رفتار را با مسئولان قبل تر از خود هم داشتهاند.
وی درباره بیتوجهی مسئولان و دولت به مطالبه اقتصادی مردم و مبارزه با فساد و اختلاسهای پی درپی اظهار داشت: طبق قانون اساسی مردم حق حضور در تمام تصمیمات را دارند و در همه امور حق با مردم است و این مردم هستند که تصمیم میگیرند مسئولان چه اقدامی را انجام دهند و مسئولان باید آنچه مردم میخواهند را انجام دهند اما متاسفانه در این موضوع شاهد انحراف و تغییر سیستم حقوقی و قانونی هستیم و بجای اینکه مسئولان خواست مردم را به اجرا برسانند، مسئولان انتظار دارند مردم خواستههای آنها را اجرا کنند.
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: در حال حاضر مهمترین خواست مردم بهبود وضعیت اقتصادی است اینکه نرخ رشد اقتصادی و درآمد مردم افزایش پیدا کند و تورم کنترل شود اما مسئولان چه اقداماتی برای تحقق این خواسته مردم انجام دادهاند؟
وی ادامه داد: در حالی که رشد اقتصادی کشورهای مشابه وضعیت ایران در طول 4 دهه گذشته بین 7 تا 15 درصد بوده، میانگین نرخ رشد اقتصادی ایران در این مدت بین صفر تا یک درصد بوده و اگر تناسب رشد جمعیت را هم در نظر بگیریم متوسط رشد اقتصادی منفی هم بوده است. در همین شرایط مسئولان همواره به مردم گفتهاند که شرایط خوب بوده و بهتر هم میشود در حالی که مردم می بینند شرایط بهتر نشده و همین باعث سلب اعتماد مردم از مسئولان شده است.
عزتی گفت: در شرایط نبود اعتماد، وجود مشکلات اقتصادی و پایین آمدن سطح رفاه ، ذهنیت مردم دچار تلاطم شده و اعتراض به این شرایط هم طبیعی است و تا زمانی که مسئولان رفاه اقتصادی ایجاد نکنند همین وضعیت تناقض در ذهن مردم ادامه خواهد داشت.