در گفت‌و‌گو با ایلنا مطرح شد:
تاثیر بازگشت سفیر بر روابط تجاری ابوظبی-تهران/ مشکل اصلی بازرگانان افتتاح حساب بانکی است/ افزایش شدید ثبت شرکت ایرانی‌ها در امارات
عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی ایران و امارات اظهار داشت: مهم‌ترین مشکلی که ایرانی‌ها در امارات دارند، افتتاح حساب بانکی و مسدود شدن حساب‌هایشان است. فشارهای بین المللی بر روی بعضی شرکت‌ها وجود دارد که کارهای حساسی از قبیل تجارت نفت و گاز را در پتروشیمی‌ها انجام می‌دهند که باید با پیگیری سفیر و حضور سفیر امارات در ایران، دنبال شود
فرشید فرزانگان در گفتگو با ایلنا در خصوص تاثیر ورود سفیر امارات به ایران بر روابط دوجانبه گفت: ورود سیف محمد زعابی بعد از 7 سال در پیش برد مناسبات به طور قطع و به یقین نقش عمده خواهد داشت و در بیانیه امارات که در هفته گذشته منتشر شد، این اقدام به منظور پیشبرد اهداف و توسعه روابط دوجانبه صورت گرفته و سطح روابط از کاردار به سفیر رسیده و توسعه پیدا خواهد کرد. البته با تشکیل معاونت‌های فرهنگی و اقتصادی در سفارت، مناسبات تجاری نیز افزایش پیدا می‌کند که اگر به این مناسبات، مسائلی مانند برجام، پیوستن ایران به FATF و مواردی از این قبیل اضافه شود، حجم رو به افزایشی بسرعت قابل انتظار خوهد بود.
وی گفت: همچنین با معرفی سفیر ایران در امارات، این امکان وجود دارد که در بعضی زمینه‌ها اماراتی‌های علاقمند به سرمایه گذاری، خرید ملک در نقاط خوش آب و هوا یا مواردی از این قبیل را در برنامه داشته باشند. علیرغم آنکه محیط کسب و کار در کشور جذاب نیست اگر توسعه روابط با اقدامات جهانی و بین‌المللی شکل بگیرد، اماراتی‌ها می‌توانند از بسیاری ظرفیت‌های کشور ما استفاده کنند و به توسعه تجارت و تولید در نتیجه اشتغال بیشتر در کشور بینجامد؛ البته اکنون تا این حد فاصله داریم لیکن باید خود را هرچه سریع‌تر در این مسیر قرار دهیم.
وی با اشاره به آمار 4 ماهه نخست سال تجارت غیرنفتی ایران، گفت: امارات سومین شریک تجاری ما از نظر صادرات است که ارزش صادرات کشور به امارات 2.2 میلیارد دارد و اولین کشور در این مقوله چین است که ارزش صادراتی کشور به آن معادل 5.6 میلیارد است. در رتبه دوم عراق با ارزشی حدود 2.4 میلیارد قرار دارد. اما در زمینه واردات امارات با 3 میلیون و 600 هزار تن کالا به ارزش 4 میلیارد و 875 میلیون دلار نخستین مبدا وارداتی ایران است و پس از آن، چین با 1 میلیون و 586هزار تن به ارزش 4 میلیارد و 422 میلیون دلار و پس از آن ترکیه با 983 هزار تن به ارزش 1 میلیارد و 787 میلیون دلار قرار دارد و هند و روسیه نیز در رتبه‌های بعدی واردات کالا به ایران قرار گرفته‌اند.
وی در خصوص واردات ایران از کشور امارات گفت: به ترتیب اولویت و آمار گمرک، گوشی تلفن همراه، ذرت دامی، دانه سویای تراریخته، گندم معمولی، محصولات آهنی، پارچه، کنجاله، فرومنگنز، برنج کاملا سفید صیقلی یا براق شده و سایر کاغذهای مقوا در لیست بیشترین واردات ما از امارات قرار دارند.
فرزانگان ادامه داد: بیشترین صادرات ما شامل روغن‌های سبک و فرآورده‌ها، نفت و روغن‌های معدنی، قیر، اوره، هیدروکربن‌های غیرحلقوی اشباع نشده، اتیلن، روغن پایه معدنی، بنزین، شمش و آهن و فولاد غیرممزوج، بوتن و بوتیلن هستند که مهم‌ترین آن‌ها، سوخت‌های معدنی و روغن‌های معدنی و محصولات حاصل از تقطیر است و حوزه‌های صادراتی سنتی ایران شامل پسته و خشکبار، خرما و زعفران تا پتروشیمی است. البته بنده موافق صادرات میوه به این شکل نیستم؛ صادرات محصولات کشاورزی به امارات یک سرفصلی دارد که مفصل است و البته در این بخش محل زیادی برای بحث وجود دارد اما فکر می‌کنم روی محصولات پتروشیمی و فولاد و محصولات هیدروکربنی ما افزایش خوبی را شاهد باشیم.
عضو هیات رییسه اتاق ایران و امارات تصریح کرد: روند ثبت شرکت در امارات در سال اخیر توسط شهروندان ایرانی به شدت افزایش یافته و همچنین به شکل خرید خانه در حال بروز خود در بازارهای امارات هستند و اتباع روس نیز بعد از جنگ اوکراین و روسیه با شتاب بیشتری وارد بازار ملک امارات شدند و به آن رونق دو چندان دادند. دولت امارات هم به منظور استفاده از سرمایه‌های ایرانی، برای حضور تولیدکنندگان ما برنامه دارد فلذا باید اطلاع رسانی لازم صورت بگیرد که ما تولید خودمان را داشته باشیم و از امارات برای بسته‌بندی نهایی و استفاده از ظرفیت‌های لجستیکی و ترابری از هاب صادراتی امارات بهره بگیریم.
وی در خصوص موانع حضور تجار ایرانی در امارات گفت: مهم‌ترین مشکلی که ایرانی‌ها در آن جا دارند، افتتاح حساب بانکی و مسدود شدن حساب‌هایشان است. فشارهای بین المللی بر روی بعضی شرکت‌ها وجود دارد که کارهای حساسی از قبیل تجارت نفت و گاز را در پتروشیمی‌ها انجام می‌دهند که باید با پیگیری سفیر و حضور سفیر امارات در ایران، دنبال شود؛ به ویژه در مسائلی که بخش خصوصی پشت آن است تا گره از کار ایرانی‌های مقیم امارات باز شود.
فرزانگان با اشاره به مشکلات حمل و نقل در تبادلات میان دو کشور گفت: آن دست از مشکلات که بیشتر اقتصادی هستند، مربوط به حمل و نقل سنتی مانند لنج‌های چوبی و مشکلات لجستیکی است که باعث بالارفتن هدر رفت محصولات می‌شود. عدم استفاده از ظرفیت ایرانیان مقیم امارات و از سویی اماراتی‌هایی که علاقمند به همکاری با ایرانی‌ها هستند، نیز یک مشکل دیگر است.
میزان مشارکت بخش خصوصی در تجارت با امارات محسوس است و چون بیشترین فشار در این تحریم‌ها به بخش خصوصی وارد می‌آید زیرا دولت‌ها و شرکت‌های بزرگ راهکارهایشان را از طریق تراستی‌ها دنبال می‌کنند اما بخش خصوصی ضعیف و ضعیف‌تر می‌شود. از همین روی، بیشترین تاثیر تحریم از دید من بر بخش خصوصی است چون این بخش مرجع خاصی ندارد، شکننده است و نمی‌تواند کار خیره کننده‌ای انجام دهد.
وی با اشاره به بازارهای رقابتی اماراتی گفت: بازارهای این کشور در منطقه بسیار رقابتی هستند و باید به شکل قوی‌تری در آن ظاهر شد. از همین روی، لازم است ج.ا.ایران در کشور امارات راهبرد طولانی مدتی داشته و دچار نوسان و تشتت در سیاست گذاری نشود چون اکثر پروژه‌ها در فضای تحریم و بدون چشم‌انداز مناسب قابل دستیابی نیست. کمبود کانتینرهای یخچال‌دار هم که همیشه درباره آن صحبت شده و ضعف بسترهای صادراتی و بسترهای تجاری همچنان به چشم می‌خورد. ضعف ناوگان‌های ریلی، زمینی، دریایی، عدم ثبات قوانین در گمرکات ایران، مشکلات افتتاح حساب در امارات و عدم وجود سردخانه‌های مناسب در پایانه‌های کشور نیز از مشکلات دیگر تبادلات تجاری میان دو کشور است.
عضو اتاق بازرگانی ایران در خصوص وضعیت مبادلات تجاری میان دو کشور گفت: بیشترین حجم تجارت میان ایران و امارات در دوران ریاست جمهوری آقای خاتمی انجام شد و بعد از طی این دوره طلایی که به شدت افزایش تجارت را شاهد بودیم، ما روند کاهشی چشم‌گیری را در دوره آقای احمدی نژاد تجربه کردیم. در دهه 90 میزان واردات در طول سال‌های بعد از آن حاکی از این است که حجم تجارت میان ایران و امارات افزایشی شد. البته ادامه روند افزایشی واردات از امارات متحده، برای چهارمین سال پیاپی در سال 1400 مشاهده شد و اوج صادرات هم در طول این سال‌ها به سال 95، 96 باز می‌گردد که حدود 7 میلیارد دلار بوده و در آن زمان با توجه به بهتر شدن اوضاع روابط بین المللی ایران که ناشی از توافقات بین المللی بود، صادرات هم بهتر شد و بعد از این سال، روند کاهشی صادرات را شاهد بودیم.
وی در خصوص تاثیر برجام بر روابط تجاری ایران و امارات گفت: به نظرم این توافق باعث می‌شود به طور شگفت‌انگیز روابط تجاری دوجانبه رشد کرده و به اهداف بالاتری خواهد رسید. بیشترین ارتباطات ایران و امارات در حجم تجاری 21.2 میلیارد دلار بود که با توافقات برجامی می‌تواند تا آخر 1401 به 24 میلیارد دلار برسد. لیکن افقی که برجام به این روابط می‌دهد، یک اتفاق مهم‌تر است و آن برنامه ریزی در این حوزه است. به نظر می‌آید توسعه روابط اقتصادی به توسعه روابط سیاسی نیز بینجامد.
فرزانگان در ارتباط با برنامه‌های توسعه تجارت میان دو کشور گفت: فرآیندها و زیرساخت‌های اقتصادی و تجاری امارات متحده عربی برای تجارت در مقیاس جهانی تدارک دیده شده و ایران از جهت نزدیکی و قرابت‌های مختلفی که با این کشور و امارت‌های مختلف آن دارد، می‌تواند از توسعه زیرساخت‌های این کشور استفاده کند.
وی افزود: پیشنهاد همیشگی اتاق مشترک ایران و امارات بر توسعه روابط با رویکرد اقتصادی است و استفاده از زیرساخت‌های اقتصادی جهت توسعه صادرات و دسترسی آسان به بازارهای جهانی توسط کشور امارات است. توسعه بازار و بازاریابی بین المللی مهم‌ترین ضعف تجار ماست که لازم است با حمایت از مرکز تجاری ایران در امارات و سایر نهادهای که در این کشور فعالیت می‌کنند، به مشارکت بیشتر بخش خصوصی بینجامد تا در فضای جهانی حضور پررنگ‌تری داشته باشیم. اتخاذ و رعایت اخلاق تجارت، فعالیت تجاری با نگاه بلندمدت، عدم رقابت‌های نامناسب در قیمت، دید جهانی و کار در مقیاس بازار جهانی نیز ضروری است به فعالان اقتصادی این عرصه تاکید شود.
