استفاده مصر از روبل در تجارت با روسیه؛ تصمیم سیاسی یا اقتصادی؟

به گزارش ایلنا از المانیتور، مصر و روسیه به دنبال استفاده از ارزهای محلی در مبادلات تجاری خود برای غلبه بر موانع ناشی از تحریم‌های غرب علیه مسکو هستند. نوین گاما، وزیر تجارت و صنعت مصر گفت که قاهره مکانیزم پرداختی را برای اجازه استفاده از روبل روسیه در مبادلات تجاری با مسکو اتخاذ خواهد کرد. گاما در مجمع اقتصادی بین المللی سن پترزبورگ گفت: «تردد دریایی و هوایی به دلیل بحران اوکراین همراه با تراکنش‌های بانکی مختل شده است. نیاز به یافتن مکانیسم‌هایی برای پرداخت وجود دارد چون مصر به گندم روسیه نیاز دارد.

بر اساس آمار رسمی مصر، مبادلات تجاری بین مصر و روسیه در سال ۲۰۲۱ به ۴.۷ میلیارد دلار افزایش یافت که نسبت به ۴.۵ میلیارد دلار در سال گذشته ۵.۱ درصد افزایش داشت. صادرات مصر به روسیه در سال ۲۰۲۱ با ۱۴.۷ درصد افزایش به ۵۹۱.۷ میلیون دلار رسید که ددر سال ۲۰۲۰، ۵۱۵.۶ میلیون دلار بود. همچنین صادرات روسیه به مصر با ۳.۹ درصد افزایش به ۴.۱۷۸ میلیارد دلار رسید.

دنیس مانتوروف، وزیر صنعت و تجارت روسیه گفت که مسکو و قاهره توافق کردند که در تسویه حساب‌های متقابل به ارزهای محلی روی بیاورند. وی خاطرنشان کرد: حجم مبادلات تجاری روسیه و مصر این امکان را برای دو کشور فراهم می‌کند تا از روبل و پوند در مبادلات تجاری استفاده کنند و این به نفع اقتصاد روسیه و مصر خواهد بود.

بانک‌های روسی از سیستم پرداخت‌های بین بانکی سوئیفت حذف شدند و پرداخت پول واردات و دریافت پول نقد برای صادرات را برای مسکو سخت‌تر کرد. این تحریم‌ها همچنین مانع از مبادلات تجاری مصر با روسیه، صادرکننده عمده گندم به پرجمعیت‌ترین کشور جهان عرب شده است. باید توجه داشت که مصر بزرگترین واردکننده گندم در جهان است.

یومن الحماکی، استاد اقتصاد در دانشگاه عین شمس قاهره، گفت: «این توافق بسیار مهم است زیرا معاملات اقتصادی و مبادلات تجاری بین مصر و روسیه را در بحبوحه تحریم‌های غرب به رهبری آمریکا بر مسکو تسهیل می‌کند.

حماکی معتقد است که این توافق به صادرات مصر کمک خواهد کرد تا دسترسی بیشتری به بازار روسیه داشته باشد. تراز تجاری مصر و روسیه به نفع روسیه تغییر و این توافق به جبران این کسری کمک می‌کند.

کشور مصر میهمان مجمع امسال سن پترزبورگ بود، اقدامی که منعکس کننده روابط رو به رشد قاهره و مسکو است. عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر در سخنرانی خود در این مجمع از طریق ویدئو کنفرانس، روسیه را شریک مهم مصر توصیف کرد. سیسی گفت: روسیه شریک مهم مصر در زمینه‌های مختلف و روابط بین دو کشور متمایز است. مصر و روسیه پروژه‌های بزرگی را اجرا می‌کنند که به نفع هر دو کشور است.

روابط مصر و روسیه از زمان به قدرت رسیدن سیسی در سال ۲۰۱۴ به طور چشمگیری گسترش یافته است. قاهره در هشت سال گذشته میلیاردها دلار تسلیحات روسی خریداری کرده است. روسیه همچنین در حال ایجاد یک منطقه صنعتی در منطقه کانال سوئز است و دو کشور در حال همکاری برای ارتقاء شبکه راه آهن مصر هستند.

روسیه همچنین در حال ساخت اولین نیروگاه اتمی مصر در دبعه در شمال غربی این کشور با هزینه‌ای بالغ بر ۲۵ میلیارد دلار است که ۸۵ درصد آن توسط مسکو تامین می‌شود. در سال ۲۰۱۸، مصر و روسیه یک معاهده همکاری استراتژیک در سال ۲۰۱۸ امضا کردند که هدف آن تقویت تجارت دوجانبه و سایر روابط بود.

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در سخنرانی در این مجمع، پایان «عصر جهان تک قطبی» را اعلام کرد و غرب را متهم کرد که به دنبال تخریب اقتصاد کشورش است. پوتین گفت: ما بازارهای مالی، سیستم بانکی و سیستم تجاری را تثبیت کردیم. ما مردمی قوی هستیم و می‌توانیم با هر چالشی کنار بیایی. مانند اجدادمان، هر مشکلی را حل خواهیم کرد، کل تاریخ هزار ساله کشور ما گویای این است.

اما انس القصص، کارشناس امور بین المللی و استراتژیک، قدرت اقتصاد روسیه را کم اهمیت جلوه می‌دهد. او به المانیتور گفت: «روسیه به دنبال استفاده از پتانسیل خود به عنوان تولیدکننده نفت، غلات و مواد پتروشیمی در تلاشی بلندپروازانه برای ایجاد یک سیستم اقتصادی جدید است. تولید ناخالص داخلی روسیه سالانه ۱.۸ تریلیون دلار است که حدود ۳ درصد از تولید ناخالص داخلی جهان را تشکیل می‌دهد. روسیه توانایی ایجاد یک سیستم اقتصادی جدید را ندارد. همچنین روبل ارز ضعیفی است و عملکرد آن در طول سال‌ها ضعیف بوده و حساب کردن روی روبل برای ایجاد یک سیستم اقتصادی جدید یا پایان دادن به سلطه دلار در تجارت جهانی غیرواقعی است.

مدحت نافعی، کارشناس اقتصادی و مشاور وزیر عرضه و تجارت داخلی، نگران است که روی آوردن به ارزهای محلی در تجارت با روسیه فشار جدیدی بر بازار مبادلات در مصر وارد کند.

ارزش واردات مصر از روسیه بیش از ۴ میلیارد دلار است، در حالی که صادرات آن کمتر از یک میلیارد دلار برآورد شده است. تغییر به ارزهای محلی برای مصر در تامین روبل برای مبادلات تجاری با مشکل مواجه خواهد شد، در حالی که روسیه برای تامین پوند مشکلی نخواهد داشت. به گفته وی، اگر واردکنندگان برای خرید روبل برای مبادلات تجاری با روسیه مشکل پیدا کنند، ممکن است به دنبال یافتن بازارهای دیگر باشند.

ذخایر خالص خارجی مصر در ماه می به ۳۵.۵ میلیارد دلار کاهش یافت که از ۳۷ میلیارد دلار در آوریل کاهش یافت. در ماه مارس، بانک مرکزی مصر در بحبوحه فشار عملیات ویژه اوکراین بر اقتصاد، پوند مصر را ۱۴ درصد کاهش داد. نافعی معتقد است که تصمیم تغییر به ارزهای محلی در تجارت با روسیه یک تصمیم سیاسی بود تا اقتصادی.

 وی در پایان گفت: «بهتر بود جایگزین‌های بهتری برای کمک به کاهش فشار بازار ارز در مصر پیدا شود.

دنیس مانتوروف وزیر صنعت و تجارت روسیه گفت که مسکو و قاهره توافق کردند که برای تسویه حساب‌های متقابل به ارزهای محلی روی بیاورند.