افزایش ۴۰ درصدی صادرات نفت ایران با وجود تحریم‌ها/ اعتراف آمریکایی‌ها به شکست سیاست فشار علیه ایران

وی در ادامه اظهار امیدواری کرد: با توجه به تدابیر جدید دولت در حوزه اقتصادی در سال‌های ۲۰۲۲ - ۲۰۲۱ و سال‌های پس از آن، در میزان تولید ناخالص داخلی اقتصاد ایران که شاخص رشد اقتصادی محسوب می‌شود و نیز در زمینه شاخص تورم و سطح عمومی قیمت‌ها که نشان دهنده قدرت خرید خانوارهاست، شاهد بهبود باشیم.

توجه ویژه به ظرفیت‌های منطقه در دستورکارهای جدی دولت

وزیر اقتصاد با بیان اینکه یکی از دستورکارهای جدی دولت رئیسی، توجه ویژه به ظرفیت‌های منطقه‌ای و اساسا منطقه‌گرایی و سیاست همسایگی است، تصریح کرد: با توجه به پیگیری‌ها و تحرکات خوبی که در ماه‌های اخیر صورت گرفته و گسترش هم خواهد یافت، امیدواریم بتوان با استفاده از ظرفیت‌های کشورهای منطقه به سرعت از دوران رکود اقتصادی خارج شده و شاهد همبستگی اقتصادی بیشتر کشورهای منطقه در ماه‌های آینده باشیم.

به گفته خاندوزی، ۱۶ سال پیش، زمانی که سیاست‌های کلی مربوط به خصوصی‌سازی و افزایش سهم بخش خصوصی در اقتصاد ایران توسط رهبر انقلاب ابلاغ و تبدیل به یک قانون مصوب در مجلس شورای اسلامی شد آغاز حرکتی جدید بود، مبنی بر اینکه در ابتدا زمینه‌های ورود و فعالیت بخش‌های غیردولتی در اقتصاد ایران افزایش یابد و سهم بنگاه‌ها و شرکت‌های دولتی از ناحیه ورود فعالان اقتصادی بخش خصوصی تعدیل و اصلاح شود و به موجب آن، موتور رشد اقتصادی کشور شرکت‌های غیر دولتی باشند، از سوی دیگر دولت هم از بخشی از مالکیت‌ها و تصدی‌گری‌های خود در حوزه اقتصاد بکاهد و آنها را واگذار کند. به بیان تخصصی همان خصوصی‌سازی است که شاید امر واگذاری شرکت‌ها در فرآیند خصوصی‌سازی جزو مهمترین پروژه‌های ۱۵ سال گذشته و دارای سهم بسیار بالایی در اقتصاد ایران بوده است.

وی به این نکته اشاره کرد که خروجی‌ها و نتایج سیاست خصوصی‌سازی به طورکامل رضایت بخش نیست و می‌تواند بیش از اینها ثمرات مطلوب داشته باشد و خاطرنشان کرد: اخیرا در وزارت اقتصاد و دارایی تیمی را به منظور تامین هر دو هدف سیاست‌گذار مامور بازنگری قانون در این زمینه کرده‌ایم.

وزیر اقتصاد با بیان اینکه در ابتدا هدف افزایش و کارایی و بهره‌وری شرکت‌های اقتصادی دنبال شود و همچنین نقش‌آفرینی بخش‌های غیردولتی به نحو عادلانه‌ای در اقتصاد ایران رقم بخورد، ابراز داشت: در عرصه اقتصادی ایران، پیگیری همزمان این دو هدف کار بسیار ظریف و دشواری است که اقتصاد ایران بخش اعظم این راه را طی کرده است اما با توجه به چشم انداز پیش رو برای خصوصی‌سازی برخی دیگر از شرکت‌ها، نیازمند بازنگری، تصحیح مسیر و درس گرفتن از نقاط ضعف گذشته هستیم. 

خاندوزی ادامه داد: امیدواریم در ماه‌های آینده با تصویب مصوبه جدید در هیات دولت شاهد این باشیم که مسیر خصوصی‌سازی در اقتصاد ایران نه تنها کند نشود بلکه نقاط ضعفی که پیش از این وجود داشته، اصلاح شود.

وی با ببان اینکه بخش نفت و گاز یکی از مزیت‌های اقتصاد ایران بوده و در آینده هم خواهد بود، عنوان کرد: ما بر افزایش ظرفیت بخش نفت و گاز برای رشد اقتصاد ایران متمرکز هستیم، در طول ۵ ماه گذشته با وجود اینکه تحریم‌های ایالت متحده کاهش نیافته و هنوز هم مذاکرات ایران با کشورهای ۱+۴ به نتیجه قطعی نرسیده است اما صادرات نفت ایران نسبت به دوران آغاز دولت جدید نزدیک به چهل درصد افزایش یافته است. 

این عضو دولت سیزدهم افزود: ما همچنان بر نقش‌آفرینی ویژه بر بازار نفت و گاز تاکید داریم از همین رو از هدف‌گذاری جمهوری اسلامی ایران است که بتواند از نفت و گاز به عنوان موتور و پشتیبانی برای رشد سایر بخش‌های اقتصادی استفاده کند.

خاندوزی با تاکید بر اینکه تلاش می‌کنیم، زنجیره‌ها و حلقه‌های پایین دستی حوزه نفت و گاز در کشور توسعه یاید، یادآور شد: ما می‌خواهیم بتوانیم با ارزش افزوده بیشتری در بخش‌های پالایشی و پتروشیمی محصولات را صادر کنیم و بدون اینکه اقتصادی کشور، هدف‌گذاری‌های توسعه نفت و گاز خود را از دست دهد، سهم صادرات نفت خام را کاهش دهیم .

وی با بیان اینکه قراردادهای جدیدی در مورد توسعه بخش‌های نفت و گاز منعقد شده که اقتصاد کشور را آسیب‌پذیر می‌کند، عنوان کرد: آنچه به وزارت خانه ما بیشتر مرتبط است، وابستگی بودجه دولت به صادرات نفت و گاز است که باید این وابستگی را کاهش و سهم درآمدهای غیرنفتی مثل مالیات را افزایش دهیم، حتی در صورت تحریم یا مشکلات خارجی، دولت در ایفای وظایف خود دچار مشکل نخواهد شد.

اعتراف آمریکایی‌ها به شکست سیاست فشار حداکثری علیه ایران

به گفته وزیر اقتصاد، در دهه‌های گذشته هیچ اقتصادی نداشتیم که تا این حد در معرض فشارهای تحریمی و تنگناهای خارجی به شکل مستمر و با شدیدترین ابعاد قرار گرفته باشد و توانسته باشد همچنان مسیر رشد خود را هر چند با فراز و فرود ادامه دهد.

خاندوزی با اشاره به اظهارات مقام‌های آمریکایی گفت: آنچه که اخیرا وزیر امور خارجه آمریکا در مورد شکست سیاست فشار حداکثری گفت، به نظرم بهترین اذعان و اعتراف به این است که اقتصاد ایران توانست از این فشار و امتحانی که در آن قرار داشت موفق بیرون بیاید.

وی اضافه کرد: ما دوره‌ای را نمی‌شناسیم که تا این حد دوره طولانی فشارهای اقتصادی در یک اقتصاد تداوم پیدا کند و آن اقتصاد بتواند همچنان نه تنها در کارهای اصلی خود مثل تولید و صادرات حرکت کند، بلکه هدف‌‌گذاری‌های بالاتری را در پیش بگیرد.

این عضو دولت سیزدهم با بیان اینکه در طول ۱۰ ماه گذشته میزان صادارت ایران ۳۷ درصد افزایش پیدا کرده است و میزان واردات هم ۳۴ درصد افزایش داشته است، اظهار داشت: این در شرایطی است که به نظر می‌رسید کشوری که در شدیدترین فشارهای تحریمی است، نباید شاهد چنین افزایشی در میزان تجارت خارجی باشد چون مهمترین نقطه‌ای که تحریم اثر خود را بر اقتصاد وارد می‌کند، تجارت خارجی است و ما توانسته‌ایم علیرغم همه این فشارها صادرات و واردات بسیار بیشتری نسبت به سال گذشته تجربه کنیم.

خاندوزی با اشاره به اثرات تحریم‌ها بر ایران تصریح کرد: اقتصاد ایران حتما در برخی بخش‌ها آسیب دیده است و دچار تنگناها و مشکلاتی شده‌ایم؛ کاهش شدید صادارت نفت ایران در سال‌های اول تحریم، کاهش میزان مراودات ارزی و بانکی ما ناشی از فشارهای افک (OFAC) غیرقابل انکار است اما توانستیم با اتکا بر توانمندی‌های داخلی و همکاری‌های منطقه‌ای کاری کنیم تا تحریم موجب توقف اقتصاد ایران نشود.

وی درخصوص سیاست‌های ناظر بر اقتصاد خاطرنشان کرد: دو دسته سیاست اتخاذ شده است؛ یک دسته سیاست‌های ناظر به حوزه اقتصاد منطقه و بین‌الملل؛ به این معنا که ما بتوانیم شاهد تعاملات بیشتر با کشورهای منطقه باشیم که جزو دستورکارهای قطعی و اولویت دیپلماسی اقتصادی دولت در دوره پیش‌رو خواهد بود.

وزیر اقتصاد اضافه کرد: همکاری‌های اقتصادی با کشورهای منطقه کمک خواهد کرد به اینکه ما نشان دهیم با داشتن چنین مجموعه وسیعی از ظرفیت‌های منطقه‌ای، عبور از تنگناهای تحریم کار دشواری نیست؛ گاهی غفلت بزرگ این بوده است که ظرفیت‌های کشورهای منطقه و همسایگان را به شکل جدی و به عنوان اولویت اول دیپلماسی اقتصادی خود در دستورکار نداشتیم.

خاندوزی به برنامه و سیاست دوم اشاره کرد و ابراز داشت: فعال کردن ظرفیت‌های داخلی اقتصاد ایران است، وقتی در شرایط رکود و تنگنای اقتصادی قرار می‌گیریم باید به فعالان اقتصادی ایران کمک کرد تا بتوانند با درجه آزادی و قدرت بیشتری همکاری کنند. ما در وزارت اقتصاد و دارایی برای نخستین بار پیشنهاد دادیم که بعد از ۱۵ تا ۱۸ سال که از کاهش نرخ‌های مالیاتی در ایران می‌گذشت، پنج واحد درصد نرخ‌های مالیات در سال آتی شمسی کاهش پیدا کند. 

به گفته وزیر اقتصاد، دولت سیزدهم این مسئله را به عنوان یک دستورکار قرار داد که مراحل شروع فعالیت‌های اقتصادی که جزو رتبه‌های پایین اقتصادی ایران در شاخص دوئینگ بیزینس بانک جهانی بود، بهبود پیدا کند و فعالان اقتصادی بتوانند به سرعت و در کوتاه‌ترین زمان و با کمترین هزینه مجوزها و ثبت فعالیت‌های اقتصادی خود را در کشور انجام دهند.

کاهش مشکلات کمبود نقدینگی و تسهیلات بانکی شرکت‌ها

خاندوزی درباره بودجه سال آینده بیان کرد: بودجه‌ای که برای سال آینده در دولت برای فعالیت‌های عمرانی و سرمایه‌گذاری مصوب شده است، برای هر یک از استان‌ها بودجه بسیار بیشتری نسبت به سال‌های قبل در نظر گرفته شده تا به رشد فعالیت‌های اقتصادی کمک کند و با دادن اختیارات بیشتر به استان‌ها، تمرکززدایی و فعال کردن ظرفیت‌های مرزی و سایر استان‌های کشور صورت بگیرد.

وی ادامه داد: روش تامین مالی و نقشی که بانک‌ها در تامین مالی شرکت‌های ایرانی ایفا می‌کردند، طبق توافقی که بین وزارت اقتصاد، وزارت صنعت و معدن و بانک مرکزی جمهوری اسلامی انجام گرفت روش متفاوتی تعریف شد که از این به بعد مشکلات کمبود نقدینگی و تسهیلات بانکی شرکت‌ها را کاهش بدهد.

به گفته وزیر اقتصاد، مجموعه این دسته اقدامات در کنار پیگیری کانال‌های ویژه ارتباط مالی که باید بیرون از نظارت خزانه‌داری آمریکا، ایران و طرف‌های تجاری صورت بگیرد که آن هم جزء وجوه مشترک ما و بانک مرکزی است که در حال پیگیری است، کمک خواهد کرد به اینکه فعالان اقتصادی شرایط بسیار بهتری را درباره رشد و افزایش تولید، اشتغال و صادرات خود در آینده شاهد باشند.

تاثیر تحریم‌های آمریکا بر اقتصاد ایران

خاندوزی درباره تاثیر تحریم‌های ایالات متحده یادآور شد: در این واقعیت تردیدی نیست که تحریم‌ها سرعت حرکت اقتصاد ایران را کند کرده است اما نکته دیگر این است که ما اکنون در دل همین تهدید و فشار، فرصت‌ها و روش های جدیدی را پیدا کرده ایم که موجب تقویت اقتصاد ایران می‌شود.

وی با بیان اینکه چندین سال گذشته یک سرمازدگی وسیعی در یکی از زمستان‌ها در کشور رخ داد، عنوان کرد: یکی از بزرگترین صادرکنندگان که صاحب باغ‌های زیتون وسیعی در ایران بود، برای من تعریف می‌کرد که آن سرمازدگی موجب شد بخش زیادی از باغ‌های زیتون آن صادرکننده از بین برود اما در دل آن گونه‌های خاصی از زیتون که توانسته بودند در سرمای شدید دوام بیاورند، خودشان را نشان دادند و موجب شدند که از این به بعد آن تولیدکننده و صادرکننده آن گونه‌ای از زیتون را تکثیر کند که بتواند در شرایط سخت هم دوام بیاورد.

شناساسی نقاط ضعف و آسیب‌پذیر اقتصاد ایران به واسطه تحریم‌ها

وزیر اقتصاد با بیان اینکه ما در اقتصاد ایران از فشارهای تحریمی راه‌هایی را پیدا کردیم که نقاط ضعف و آسیب‌پذیری خود را شناختیم و راه‌های برون‌رفت از آن نقطه ضعف را پیدا کردیم، گفت: به عنوان مثال کشوری که درآمد نفتی زیادی داشت به راحتی ترجیح می‌داد که برخی از اقلام حتی سفره غذایی اساسی مردم را از طریق واردات تامین بکند. ما پس از تحریم‌ها به این نکته رسیدیم که وابستگی سفره غذایی مردم به واردات و تحریم‌ها باید کاهش یابد. 

خاندوزی ادامه داد: بسیاری از قطعات بخش‌های استراتژیک صنعتی ما در بخش نفت، در بخش صنعت و بسیاری از قطعاتی که تکنولوژی بالایی را داشتند، کاتالیست‌های ویژه‌ای که وجود داشت عمدتا وابسته به واردات بود، تحریم‌ها به ما کمک کرد که جوانان با تحصیلات بالا و شرکت‌های ‌های‌تک استفاده بکنیم برای اینکه خودمان بتوانیم در داخل آن قطعات کلیدی را تولید بکنیم.

وی با تاکید بر اینکه تحریم حتما مسیر اقتصاد ایران را کند کرد اما همزمان به ما راه‌هایی را نشان داد تا بتوان در آینده آسیب‌ناپذیرتر باشیم، اظهار داشت: به تعبیری که رهبر انقلاب استفاده کردند تحریم‌ناپذیرشدن به این معنا که از تکرار تحریم‌ها کمتر از قبل ضربه ببینیم و این یکی از اولویت‌های استراتژیک اقتصاد ایران در سال‌های پیش رو خواهد بود.

اقتصاد ایران نباید مجددا به نفت وابسته شود

وزیر اقتصاد درباره چشم‌انداز مذاکرات ایران در وین و احتمال معجزه در اقتصاد ایران تصریح کرد: به نتیجه رسیدن مذاکرات، فرصت‌های جدیدی را برای تسهیل مراودات اقتصادی و مالی برای اقتصاد ایران ایجاد خواهد کرد. اما اعتقاد ما در دولت این است که هر معجزه‌ای تنها با نگاه به ظرفیت‌ها و توانمندی‌های داخل اقتصاد ایران رخ خواهد داد. 

به گفته خاندوزی، در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات وین مهمترین دستورکار اقتصادی ما باید استفاده کردن از این فرصت باشد و نباید مجددا اقتصاد ایران را وابسته به نفت و دلارهای نفتی اداره بکنیم.

وی با بیان اینکه اقتصاد ایران و مردم ما هزینه جدا شدن و کم کردن وابستگی به دلارهای نفتی را پرداخته‌اند، خاطرنشان کرد: امروز روز این است که از منفعت آن استفاده بکنیم؛ به این معنی که کانال‌های تجاری و ارزی خودمان را با کشورهای منطقه و کشورهای همسایه خودمان گسترش بدهیم.

وزیر اقتصاد افزود: در دیداری که با وزیر اقتصاد روسیه داشتم همزمان با سفر رئیس‌جمهور به مسکو، به وزیر اقتصاد روسیه گفتم که مذاکرات ایران و ۴+۱ باید بتواند فرصتی ایجاد بکند که ما علاقات اقتصادی خودمان را با کشورهای آسیایی و منطقه گسترش بدهیم و هیچ ابایی هم از اظهار این استراتژی و سیاست نداریم.