توافق با آذربایجان برای احیای کریدور آلترناتیو کانال سوئز/ افزایش ۹۴ درصدی تردد ترانزیتی ایران از آذربایجان

جواد هدایتی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا درباره موضوعات نشست با مسئولان آذربایجانی و توافق به دست آمده در این نشست که در کشور اذربایجان برگزار شد، اظهار داشت: در جلسات فشرده سفر آذربایجان با مسئولان این کشور تمرکز بر روی توسعه مناسبات حمل و نقل هم در بخش کالا و هم مسافر بین دو کشور بود.  

وی با بیان اینکه از مهم‌ترین موضوعات مورد بحث توسعه ترانزیت منطقه‌ای بود، ادامه داد: هر دوطرف به دنبال این بودیم که بتوانم با سایر شرکای منطقه‌ای از ظرفیت‌های موجود برای توسعه ترانزیت منطقه‌ای استفاده کنیم و در این باره توافقات دو جانیه مفصل و فشرده‌ای داشتیم و مشکلات و موانع پیش رو را مورد بررسی قرار دادیم.    

مدیرکل دفتر ترانزیت و حمل و نقل بین‌المللی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای با اشاره به مشکلات مطرح شده از سوی آذری‌ها گفت: طرف مقابل مشکلاتی را از جمله توقف‌های طولانی در پایانه‌های مرزی، نحوه توزیع سوخت در جایگاه‌ها را مطرح کردند و نسبت به محدودیت‌هایی که برای تامین سوخت در ایران دارند، معترض بودند.    

هدایتی افزود: از دیگر موضوعات مورد بحث در جلسات، بررسی امکان کاهش نرخ عوارض و افزایش تعداد پروانه‌های مجاز بود که توافق شد تعداد پروانه‌ها در جهت ورود ناوگان دو طرف افزایش یابد.  

این مقام مسئول با اشاره به موضوع توسعه ترانزیت منطقه‌ای تاکید کرد: توافقات خوبی در بحث ترانزیت منطقه‌ای داشتیم تا بتوانیم ترانزیت به حوزه اوراسیا را از طریق کشور اذربایجان توسعه دهیم. برای ایران دسترسی به منطقه دریای سیاه و اروپا بسیار حائز اهمیت است. همینطور برای کشورهای قفقاز هم با توجه به اینکه پس از فروکش شدن کرونا، حمل و نقل دریایی که عمدتا حمل و نقل سنتی  و پایه‌ای این کشورها محسوب می‌شود، افزایش یافته و حجم تجارت آنها به صورت چشمگیری بالا رفته، این مسیر مهم است و ایران هم  سعی دارد از این فرصت بیشترین استفاده را کند.

وی گفت: از این‌رو با توجه به علاقه‌مندی شرکت‌های حمل و نقل به حمل و نقل جاده‌ای و خشکی به دلیل صرفه اقتصادی آن نسبت به حمل و نقل از این فرصت نهایت استفاده را می‌کنیم و به زودی نشست سه جانبه‌ای بین ایران، آذربایجان و گرجستان برگزار می‌شود تا سه کشور بتوانند با یک سازماندهی و همکاری مناسب این مسیر را فعال کنند و موانع موجود برطرف شود.  

هدایتی با بیان اینکه به دنبال این هستیم که حوزه قفقاز و دریایی سیاه را به جنوب آسیا و خلیج فارس متصل سازیم، اظهار داشت: مهم‌ترین مزیتن این مسیر این است که الترناتیو خوبی برای کانال سوئز محسوب می‌شود.   

مدیرکل دفتر ترانزیت سازمان راهداری درباره مذاکرات انجام شده برای عوارض تردد از خاک آذربایجان که پیش از این جزو کشور ارمنستان محسوب می‌شد، گفت: در حال حاضر این مسیر خاک اذربایجان است و آذربایجان در این محدوده اعمال حاکمیت سرزمینی می‌کند و طبق قوانین آذربایجان تمام خودروهای ورودی به این مسیر باید حق ورودی بپردازند.

وی افزود: در همان روزهای اول آذربایجان قصد داشت این مسیر را مسدود کند و اعمال حاکمیت سرزمین را با روش انسداد شروع کرد اما بعد از دو روز، روسیه که به عنوان طرف امین موافقتنامه آتش‌بس محسوب می‌شود به این موضوع ورود کرد و در نهایت مسیر بازگشایی و اذربایجان روش اخذ عوارض را در پیش گرفت.

هدایتی با اشاره به افزایش تردد ناوگان ایرانی به خاک آذربایجان و تردد ترانزیتی از این مسیر اظهار داشت:  میزان تردد به قلمرو آذربایجان افرایش بسیار خوبی داشته به طوری که 60 هزار ناوگان ایرانی از مرزهای 4 گانه وارد این کشور شدند.  

این مقام مسئول ادامه داد: در 10 ماهه سال 2021 نسبت به 10 ماهه 2020 مجموع تردد اعم از تردد ترانزیتی و تردد به مقصد آذربایجان رشد 54 درصدی داشته و در بخش تردد ترانزیتی رشد ترددها به 94 درصد رسیده است که یکی از دلایل این افزایش تردد‌ها، توسعه صادرات ایران به کشورهای اوراسیا است همچنین باید به این نکته توجه داشت که تجارت و صادرات ایران به روسیه هم به طور چشمگیری افزایش یافته که این خود عامل رشد تردد ناوگان ایرانی از خاک اذربایجان است.  

وی گفت: همچنین به دلیل شلوغی و ازدحام مرز بازرگان، سیاست ایران بوده که بخشی از ترافیک را به مرز هم جوار یعنی نخجوان منتقل کند تا کامیون‌ها در صف کمتری باشند. از این رو در شرایطی که در سال 2019 تعداد کامیون‌های عبور کرده از مرز نخجوان 1000 دستگاه بوده این عدد در سال 2020 به 8 هزار کامیون و در 10 ماهه 2021 به 15 هزار کاموین رسیده که برآورد می‌شود، تا پایان 2021 این میزان تردد به 18 هزار دستگاه کامیون هم برسد.