امکان تامین ۲۰ درصد گاز اروپا از خزر /۲ میلیارد بشکه نفت درجا در سردار‌جنگل
رئیس هیئت‌مدیره شرکت نفت خزر از تصویب ۲ پروژه «لرزه‌نگاری دوبعدی ناحیه انتقالی دریا - خشکی شرق دریای خزر» و «راهبری و نگهداشت سکوی امیرکبیر و شناورهای پشتیبانی» در هیئت‌مدیره شرکت ملی نفت ایران خبر داد و گفت: شواهد حاکی از وجود ظرفیت قابل توجه گاز در دشت گرگان است.
به گزارش ایلنا از وزارت نفت، سیدعماد حسینی در این زمینه توضیح داد: از میان چهار پروژه راهبردی اعلام‌شده به هیئت مدیره شرکت ملی نفت ایران، دو پروژه «لرزه‌نگاری دوبعدی ناحیه انتقالی دریا - خشکی شرق دریای خزر» و «راهبری و نگهداشت سکوی نیمه‌شناور ایران‌امیرکبیر و شناورهای پشتیبانی به‌منظور عملیات از طریق تعمیرات حداقلی» تصویب و مقرر شد دو پروژه دیگر با عنوان «حفاری و اکتشاف ساختار عظیم چالوس» و «حفاری اکتشافی آب‌های کم‌عمق دریایی در ساختار رودسر» در دستور کار آینده هیئت‌مدیره قرار گیرد.
وی با اشاره به پروژه لرزه‌نگاری شرق دریای خزر که تصویب شده است، توضیح داد: شواهد حاکی از وجود ظرفیت قابل توجه گاز در دشت گرگان است. اطلاعات ۱۶ حلقه چاه حفاری‌شده در این منطقه به همراه مطالعات صورت گرفته همچون مطالعات ساختار مرزی پل، نشان‌دهنده لزوم تغییر رویکرد فنی نسبت به پتانسیل منابع هیدروکربوری در حوضه خزر جنوبی است که امید می‌رود نتایج ناشی از حفاری چاه اکتشافی هیرکان- ۱ و چاه قزل‌تپه -۳ نیز تکمیل‌کننده این جمع‌بندی باشد.
رئیس هیئت‌مدیره شرکت نفت خزر با اشاره به هدفگذاری‌های ترکمنستان برای کشف ذخایر گازی در خزر، ادامه داد: شرکت نفت خزر با هدف یکپارچه‌سازی اطلاعات لرزه‌نگاری حوضه خزر جنوبی و یافتن بهترین موقعیت حفاری عمیق، انجام پروژه لرزه‌نگاری ناحیه انتقالی دریا – خشکی شرق دریای خزر را در دستور کار قرار داده است. این پروژه آغازی بر ایجاد تجربه لرزه‌نگاری در نواحی چالشی انتقال دریا – خشکی دریای خزر خواهد بود که با توجه به ظرفیت‌های موجود در این سواحل اهمیت بسزا دارد.
حسینی با بیان اینکه موضوع نیاز به انرژی در مناطق شمالی کشور به قدری حائز اهمیت است که عملیات‌های بالادستی با ریسک بالا را نیز در دشت گرگان توجیه‌پذیر می‌کند، گفت: انتظار می‌رود این لرزه‌نگاری ۸۳۰ کیلومتری (پوشش‌دهنده منطقه‌ای به وسعت ۱۴۵۰ کیلومتر مربع) ضمن ایجاد اشتغالزایی کوتاه‌مدت، پس از موفقیت حفاری اکتشافی به اشتغالزایی بلندمدت در استان‌های شمالی و تأمین گاز مورد نیاز این منطقه منتهی شود.
حفاری و اکتشاف در ساختار چالوس
وی با اشاره به پروژه دیگری با عنوان «حفاری و اکتشاف ساختار عظیم چالوس»، یکی از اهداف شرکت نفت خزر در دو سال آینده را حفاری و اکتشاف در ساختار چالوس خواند و گفت: این ساختار پس از ساختار البرز بزرگ‌ترین ساختار دریای خزر است که براساس مطالعه طرح توسعه راهبردی میدان‌های هیدروکربوری حوضه خزر جنوبی توسط گروه مطالعاتی SCSG و نتایج عملیاتی ناشی از حفاری اکتشافی چاه‌های میدان سردار جنگل، این ساختار دارای ظرفیت ذخایر درجای گازی حدود یک‌چهارم پارس جنوبی است؛ موضوعی که در عمل این ساختار را در جایگاه دهمین مخزن گازی بزرگ دنیا قرار خواهد داد. از طرف دیگر این ساختار ظرفیت تولید معادل ۱۱ فاز پارس جنوبی را در شرایط کنونی داراست. در صورت موفق بودن عملیات اکتشاف ساختار چالوس، حجم گاز قابل برداشت این ساختار به تنهایی ۱.۵ برابر کل گاز قابل استحصال کشور آذربایجان و برابر با ۳۰ درصد کل گاز قابل برداشت کشورهای حوضه دریای خزر خواهد بود. از طرف دیگر بر اساس شواهد این ساختار می‌تواند ذخایر قابل توجه‌ای نفت داشته باشد.
رئیس هیئت‌مدیره شرکت نفت خزر تأکید کرد: طبق اطلاعات موجود ساختار چالوس به لحاظ حجم هیدروکربور درجا و قابل برداشت با هر یک از میدان‌های بزرگ گاز و نفت جنوب کشور قابل مقایسه است.
حسینی افزود: بر مبنای برنامه مدون مطالعات SCSG و SMDP، حفاری اکتشافی ساختار چالوس باید در نخستین فرصت آغاز شود و بلافاصله پس از اکتشاف، عملیات آزمایش طولانی‌مدت چاه برای چند ماه به‌منظور ارزیابی ظرفیت برداشت از مخزن در آن به اجرا درآید تا بر اساس نتایج آن بهترین برنامه توسعه میدان تهیه و اجرا شود. همین همخوانی نتایج و ارزیابی‌ها شرکت نفت خزر را برآن داشته است تا از طریق بهره‌برداری حداکثری از ظرفیت‌های موجود به بهترین نحو فعالیت اکتشافی خود را در ساختار چالوس آغاز کند و نقطه عطفی در اکتشاف منابع عظیم نفت و گاز در کارنامه صنعت نفت در شمال کشور به یادگار بگذارد.
حفاری اکتشافی در ساختار ژئوفیزیکی رودسر
وی اولویت دیگر برای انجام عملیات حفاری اکتشافی را ساختار ژئوفیزیکی رودسر دانست و گفت: این ساختار در بخش کم‌عمق جنوبی دریای خزر واقع شده و به‌وسیله یک ناحیه زین اسبی از ساختار رامسر جدا شده است.
رئیس هیئت‌مدیره شرکت نفت خزر با بیان اینکه وجود هیدروکربور در ساختار رودسر می‌تواند گواه تأیید ظرفیت بالای هیدروکربوری در ساختار بزرگ رامسر باشد، افزود: شرکت نفت خزر این پروژه را با دیدی جامع و استراتژیک تعریف کرده است. نزدیکی ساختار رودسر به ساحل و کم‌عمق بودن آب سبب شده با توجه به تجربه بسیار بالای صنعت نفت ایران در آب‌های کم‌عمق خلیج فارس، ریسک عملیات اکتشافی ساختار رودسر در کمترین حد ممکن باشد. از طرف دیگر استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در دریای خزر همسو با منافع ملی مدنظر جدی شرکت نفت خزر است و تلاش خواهد شد شرایط به‌گونه‌ای فراهم شود که ظرفیت‌های بخش خصوصی و تجهیزات آنها در شمال کشور یاری‌رسان صنعت نفت ایران در برداشت از ذخایر نفت و گاز شمال باشد.
حسینی ادامه داد: کشورهای همسایه به‌خوبی به پتانسیل بالای ذخایر گاز حوضه جنوبی خزر واقف هستند و به همین دلیل کشور آذربایجان سکوی نیمه‌شناور حیدر علی‌اف را با هزینه‌ای بالغ بر یک میلیارد دلار در سال‌های گذشته وارد عملیات کرده است و این سکو اکنون با اجاره روزانه ۳۰۰ هزار دلار برای توسعه میدان شاه‌دنیز در اجاره شرکت‌های خارجی قرار دارد.
به گفته وی، برای پی بردن به اهمیت وجود ناوگان توانمند در دریای خزر ذکر همین نکته کافی است که شرکت‌های خارجی برای حفاری چاهی معادل چاه پیشنهادی چالوس هزینه‌ای بالغ بر ۹۰ میلیون دلار صرف می‌کنند، در حالی که به‌دلیل وجود ناوگان توانمند شرکت نفت خزر، طبق برآوردها پروژه حفاری اکتشافی چالوس حدود ۱۹ میلیون دلار برای شرکت ملی نفت ایران هزینه در پی خواهد داشت که معادل هزینه حفاری چاه‌های میدان‌های خلیج فارس است. به‌دلیل ارزش بالای این ناوگان است که شرکت نفت خزر تصویب هر چه سریع‌تر حفاری اکتشافی ساختار چالوس را یک تصمیم هوشمندانه همسو با منافع ملی می‌داند.
راهبری و نگهداشت سکوی امیرکبیر
پروژه دیگری که در هیئت‌مدیره شرکت ملی نفت ایران تصویب شده است، پروژه «راهبری و نگهداشت سکوی نیمه‌شناور ایران‌امیرکبیر و شناورهای پشتیبانی به‌منظور عملیات از طریق تعمیرات حداقلی» است که علی اصولی، مدیرعامل شرکت نفت خزر درباره این پروژه توضیح داد: پروژه تصویب‌شده در عمل تجلی توانایی ایجادشده در شرکت نفت خزر است که از طریق صرف کمترین هزینه، حداکثر بهره‌برداری از سکوی نیمه‌شناور امیرکبیر را در سال‌های آینده میسر می‌کند.
وی افزود: از آنجا که مطالعات شرکت‌های شل، وبا، لازمو و نفت خزر حاکی از وجود منابع عظیم گاز و نفت در بخش ایرانی دریای خزر بوده و همین موضوع سبب شده شرکت ملی نفت از طریق سرمایه‌گذاری راهبردی و با همت متخصصان ایرانی ساخت تجهیزات عملیات حفاری، اکتشاف و پشتیبانی در دریای خزر را در دستور کار قرار دهد، افزود: حاصل این سرمایه‌گذاری ملی ساخت سکوی نیمه‌شناور ایران‌امیرکبیر است که در زمان ساخت بزرگ‌ترین و منحصربه‌فردترین سکوی حفاری خاورمیانه به شمار می‌آمد و از طریق کشف نفت در آب‌های عمیق ساختار سردار جنگل، افتخارآفرین شد.
به گفته مدیرعامل شرکت نفت خزر، نفت کشف‌شده در ساختار سردار جنگل (با پتانسیل ۲ میلیارد بشکه نفت درجا فقط برای مخزن کشف‌شده) از یک طرف ایران را وارد باشگاه دارندگان تکنولوژی آب‌های عمیق کرده و از طرف دیگر ارزش اکتشافی ساختارهای بخش ایرانی دریای خزر را به مقدار بسیار قابل توجهی افزایش داده که در عمل ارزش افزوده ناوگان دریایی عظیم شرکت نفت خزر را نشان می‌دهد. همین موضوع سبب شد شرکت نفت خزر با موضوع مدیریت ناوگان با رویکردی به‌طور کامل حرفه‌ای برخورد کند و ضمن ایجاد دانش نگهداشت مؤثر ناوگان، هزینه‌های نگهداشت و تعمیرات ادواری سکوی نیمه شناور ایران‌امیرکبیر و شناورهای کاسپین را تا حد قابل توجهی کاهش دهد.
نسخه شمالی عسلویه
اصولی درباره ظرفیت‌های جذب سرمایه‌گذاری در حوزه نفت و گاز خزر گفت: این منطقه محل اتصال کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز به خاورمیانه است و دارا بودن ظرفیت‌های اقتصادی مناسب، بازار بزرگ در کشور و منطقه، سرمایه انسانی جوان و متخصص و خلاق، منابع عظیم نفت و گاز به همراه دسترسی ایران به دریا و آب‌های آزاد بین‌المللی و واقع شدن در مسیر اصلی ترانزیت منطقه و قرابت فرهنگی و تمدن ایران با کشورهای شمال، از دیگر امتیازات آن به‌شمار می‌رود.
اصولی با بیان اینکه ۶۷۵ کیلومتر از سواحل خزر مربوط به ایران است و این منطقه بعد از خاورمیانه و سیبری از مهم‌ترین مناطق حوزه انرژی جهان به شمار می‌آید، ادامه داد: افزون بر ویژگی‌های منحصربه‌فرد کشور برای صادرات انرژی همسایگان به بقیه مناطق جهان، در صورت موفقیت اکتشافی در ساختار چالوس، بخش ایرانی دریای خزر تبدیل به هاب جدید انرژی دنیا خواهد شد و این میدان به تنهایی توان تأمین ۲۰ درصد گاز مورد نیاز اروپا را خواهد داشت که به معنای جلب سرمایه‌گذاری‌های بزرگ خارجی در منطقه خواهد بود، ضمن اینکه غیر از ساختار چالوس، ساختارهای پرپتانسیل بزرگ دیگری هم در ادامه در دستور کار قرار می‌گیرد.
وی با بیان اینکه کشورهایی مانند چین و هند از نزدیک وضع نفت و گاز منطقه خزر را رصد می‌کنند، اضافه کرد: ایران با دارا بودن امن‌ترین مسیر برای صدور نفت و گاز با امکاناتی نظیر تأسیسات نفتی و گازی، تسهیلات بندری، پالایشگاه‌ها و شبکه‌های لوله نفتی و گازی، مناسب‌ترین گزینه برای صادرات گاز به شرق و غرب است و با استناد به پیش‌بینی‌های مطرح‌شده در صورت موفقیت حفاری اکتشافی در ساختار چالوس، نسخه شمالی عسلویه ایران در راه خواهد بود.
مدیرعامل شرکت نفت خزر یادآور شد: پروژه‌های پیشنهادی شرکت نفت خزر پس از طرح در هیئت‌مدیره این شرکت برای تصویب نهایی به هیئت‌مدیره شرکت ملی نفت ایران اعلام شد که از این میان، دو پروژه تصویب شده است.
