امیدواری خطرناک اقتصاد برای احیای برجام/ احتمال کسری ۴۰۰ هزار میلیارد تومانی در سال آینده/ بازار سرمایه دیگر کشش تامین مالی را ندارد

وحید شقاقی با اشاره به اظهارات اخیر رییس کل بانک مرکزی مبنی بر تورم‌زا بودن بودجه 1400 اظهار داشت: لایحه بودجه سال آینده مجموعه‌ای از نظرات دولت و مجلس است و نمایندگان مجلس هم تغییرات مختصری در این لایحه پیشنهادی دولت ایجاد کردند و مواد و تبصره‌هایی در جریان بررسی لایحه در مجلس اضافه شده است.

وی ادامه داد: سقف بودجه عمومی در لایحه بودجه سال آینده، 910 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده که 199 هزار میلیارد تومان از آن منابع حاصل از فروش نفت و 250 هزار میلیارد توان آ‌ن درآمدهای مالیاتی است که مجموعه این دو درآمد دولت 450 هزار میلیارد تومان است. حال اینکه، برای مابقی آن تا سقف 910 هزار میلیارد تومان تحقق منابع با شبهاتی مواجه است.

این کارشناس اقتصادی افزود: تحقق حدود 400 هزار میلیارد تومانی درآمدهای دولتی در بودجه منوط بر فروش اموال مازاد، سهام دولتی، سهام شرکت‌های دولتی، انتشار اوراق مالی و اسلامی و ... است که تامین منابع از این محل‌های گفته شده در سال آینده احتمال پایینی دارد.

شقاقی با تاکید بر اینکه بازار سرمایه مانند امسال کشش و رونق برای تامین مالی را ندارد، اظهار داشت: بر خلاف امسال که بازار سرمایه پررونقی را تجربه کردیم، بعید است که این رونق در بازار سرمایه سال 1400 تکرار شود. همچنین توان فروش این میزان سهام و انتشار اوراق مالی و اسلامی وجود ندارد بنابراین احتمالا کسری تراز عملیاتی بالایی خواهیم داشت.

این کارشناس اقتصادی افزود: در شرایطی که با کسری بالایی مواجه هستیم فشار مضاعفی بر منابع بانک‌ها و بانک مرکزی وارد می‌آید که نتیجه آن برداشت ریالی از صندوق توسعه ملی است و از آنجایی که ذخایر در صندوق بسیار محدود است، می‌دانیم هر گونه برداشت از صندوق توسعه ملی به منزله چاپ پول خواهد بود.

وی تاکید کرد: تهدید دیگر ضریب فزاینده است که امروز عدد آن به هشت رسید یعنی هر یک تومان پولی که منتشر می‌شود نقدینگی را هشت برابر اضافه می‌کند.

شقاقی با بیان اینکه وقتی کسری بیش از 400 هزار میلیارد تومانی در بودجه برآورد می‌شود احتمال کسری تراز عملیاتی وجود دارد که با توجه به شرایط اقتصادی امکان تحقق آ‌ن بسیار سخت است گفت: می‌دانیم که در یک بازه زمانی کوتاه مدت ذخایر کشورمان در سایر کشورها آزاد نمی‌شود و با توجه به پایین بودن کشش بازار سرمایه و پایین بودن توان انتشار اوراق، هر گونه فشار به صندوق توسعه ملی به منزله چاپ پول است و تمام این عوامل نشان می‌دهد سال آینده تورمی از مکانیزم بودجه به کشور داشته باشیم.

شقاقی با بیان اینکه در سال آینده بخشی از تورم به دلیل لایحه بودجه‌ای است که امروز در حال تصویب است گفت: مشخص نیست لایحه بودجه 1400 تا چه حد اثر تورمی داشته باشد اما می‌دانیم که کسری حدود 400 هزار میلیارد تومان است و ضریب فزاینده هم به هشت رسیده و این اعداد علامت خوبی به اقتصاد نمی‌دهد.

رییس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی تاکید کرد:‌ نکته بیسار مهم این است که احیای برجام یک شبه رخ نمی‌دهد و شواهد نشان دهنده آن است که آمریکایی برای بحث احیای برجام و آزاد کردن منابع ایران روند تدریجی در پیش گرفته، چنانچه شاهد آن هستیم کره جنوبی به رغم وعده‌ها نتوانست یک میلیارد دلار منابع ایران را آزاد کند.

وی با اشاره به مجموع پول‌های بلوکه شدن ایران در سه کشور عراق، ژاپن و کره جنوبی اظهار داشت: گفته می‌شود پول‌های بلوکه شده ایران در سه کشور مذکور حدود 20 میلیارد تومان است و آزادسازی آن و تزریق این پول‌ها به اقتصاد ایران پروسه طولانی و زمان‌بری خواهد داشت اما به طور قطع اگر بخشی از این دلارها وارد بانک مرکزی شود می‌تواند تا حد قابل توجهی مشکل کسری بودجه ما را حل کند.

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: باید این هشدار  داده شود که امید به برجام و آزادسازی پول‌های بلوکه شده در کوتاه مدت یک امیدواری خطرناک و واهی است.