انسان امروز باید یکبار دیگر به معنویت و دین برگردد

رئیس دبیرخانه ادیان توحیدی، در ششمین همایش بین‌المللی ادیان توحیدی با اشاره به اینکه گردهمایی سالانه ادیان بزرگ‌ترین و مهم‌ترین مجمع پیروان و باورمندان ادیان در ایران است ادامه داد: در زمان حاضرانقلاب اسلامی که اکنون سی‌وششمین سال تأسیس خویش را جشن می‌گیرد، بزرگ‌ترین رویداد تحول ‌آفرین در حوزة دین در دورة معاصر است؛ انقلابی که با زعامت رهبری دینی و با حضور مردمی موحد و خداجو که درد دین داشتند به ثمر نشست.

به گزارش خبرنگار ایلنا از اصفهان، حجت الاسلام حبیب رضا ارزانی، بااشاره به اینکه همایش «ادیان توحیدی و مسائل دینی جهان معاصر با رویکرد فرهنگی» بخشی از مسائل امروز جامعة بشری را در چهار محور در معرض نگاه عالمانة نویسندگان و پژوهشگران حوزة ادیان قرار داد، بیان داشت: در این همایش قصد داریم با رهیافت‌ها و رویکردی کاربردی و معطوف به حل آن مسائل از منظر ادیان را مورد توجه قرار دهیم.

وی بااشاره به اینکه خوشبختانه اندیشه‌وران ادیان، علاوه بر ایران، از کشورهای آلمان، هند، یمن، کنگو، عراق و مراکش با مشارکت فعال و عالمانه در همایش امسال، شرکت کرده‌اند گفت: در مرحلة اوّل ۲۰۹ چکیده مقاله و در مرحلة دوم ۱۵۱ مقاله به دبیرخانة همایش ارسال کردند که از آن میان، پس از ارزیابی چندمرحله‌ای مقالات که تحت نظارت شورای عالی علمی همایش و توسط متخصصانی از استادان برجسته حوزه و دانشگاه صورت پذیرفت، ۸۶ مقاله(شامل ۱۰ مقالة برتر، ۲۶ مقالة برگزیده و ۵۰ مقالة شایستة چاپ) انتخاب گردید که در ۵مجلّد در آینده‌ای نزدیک به عنوان سند علمی همایش چاپ و در دسترس علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت.

حجت الاسلام ارزانی ادامه داد: کتاب چکیده‌ مقالات ارسالی نیز از طرف دبیرخانة همایش منتشر شده است. همایش امسال در دو بخش: شامل بخش اصلی(نشستی که اکنون در حال برگزاری است) و بخش علمی(در دو پانل تخصصی در دو سالن جنبی در همین مکان از ساعت ۲عصر امروز) برگزار می شود که در پانل‌های تخصصی تعداد ۳۰ مقالة علمی با حضور نویسندگان مقالات ارائه خواهد شد.

وی بااشاره به اینکه ما بر این باوریم که جامعه بشری، امروزه برپایه نگرش‌های اومانیستی، گرفتار دردها و مسائل بیشماری است، افزود: یکی از مهم‌ترین آن‌ها، بی‌معنایی است. جهان مدرن شوربختانه از معنا و معنویت تهی شده است.

وی تصریح کرد: انسان امروز سرگشته و حیران به‌دنبال معناست. سیطرة پارادیم‌های غیردینی و علم‌‌گرایی افراطی حاصل از آن در دورة معاصر، و پس‌زدن دین و معنویت از ساحت زندگی انسان‌ها در دورة مدرن و پسامدرن، شاید آسایشی موقت را به بشر داده باشد اما بی‌تردید آرامش را از انسان گرفته است.

رئیس همایش ادیان توحیدی بیان داشت: انسان امروز باید یکبار دیگر به معنویت و دین برگردد و فرهنگ را که به تعبیر رهبر فرزانة انقلاب به منزلة هوایی است که تنفس می‌کنیم، دیگر بار مبتنی بر آموزه‌های لطیف و نورانی ادیان، تازه و پرطراوت، بازتولید کند و خلأ معنویت را پر کند. در این میان، رسالت پیروان ادیان و باورمندان حقیقی آن به‌ویژه رهبران و پیشوایان دینی، خطیر و حساس است. نامه رهبر معظم انقلاب اسلامی به جوانان اروپا نیز در همین راستا قابل تحلیل است. این نامه هوشمندانه در واقع فراخوانی است برای نسل جوان برای مواجهة مستقیم با منابع اصیل دین و تازه‌کردن هوای تنفس.

وی باشاره به اینکه بازکردن گفتگوی بین‌الادیانی و به‌رسمیت‌شناختن گفتگو به‌عنوان یک راهبرد، و همگرایی و هم‌افزایی ادیان و پیش رو نهادن تجارب عملی رهبران و نهادهای دینی در سطح جهان است ادامه داد: برای مواجهه اصولی با چالش‌های پیش روی جامعة بشری، حائز اهمیت بسیار است.

ارزانی ادامه داد: ما ضرورتا و باید با یکدیگر گفتگو کنیم و در یک جبهة متحد برای چالش‌های پیش رو چاره‌اندیشی کنیم. پیشینة تاریخی ما در جهان اسلام و ایران، در این زمینه به‌عنوان یک تجربة موفق در دسترس است. در طول ادوار مختلف اسلامی، گزارش‌های تاریخی بسیاری از گفتگوهای داعیان و متکلمان مسلمان با پیروان سایر ادیان در دورة طولانی خلافت عباسیان، به‌ویژه در زمان مأمون عباسی، در منابع تاریخی درج شده است.

وی تاکید کرد: تمدن شیعی صفویه نیز مصادیقی از این گفتگوها را سامان داده است. مطالب مندرج در کتاب شارستان ‌دانش‌ و گلستان ‌بینش، تألیف فرزانه بهرام بن فرهاد از رهبران و اندیشمندان زرتشتی در زمان صفویان و نقل مباحث، مناظرات و مراودات علمی و کلامی علمای زرتشتی با علمای برجستة شیعی مانند میرداماد و شیخ بهایی که بیانگر مدارا و مردم‌داری این بزرگان بوده است، نمونه‌ای از پیشینة ارزشمند تاریخی اسلام در حوزة گفتگوی ادیانی، به‌ویژه در حوزة تمدنی شیعی است.

در دهة نخست قرن بیستم نیز حوزة علمیة اصفهان(مدرسة صدر) در اقدامی ابتکاری، مرکزی به نام «صفاخانه اصفهان» را برای گفتگو با مسیحیان دایر کرد. حاج آقا نورالله اصفهانی فرزند محمدباقر مسجدشاهی(۱۲۷۸-۱۳۴۶ق / ۱۸۶۲-۱۹۲۸م)، عالم برجستة اصفهان در جمادی‌الثانی ۱۳۲۰ق / سپتامبر ۱۹۰۲ م دستور تأسیس این مرکز را صادر نمود. «صفاخانة اصفهان» در محلة مسیحی‌نشین «جلفا» قرار داشت. در این مرکز، نمایندة مسیحیان و مسلمانان به گفتگو می‌پرداختند و عین سخنان آنها مکتوب و در ماهنامه «الاسلام» منتشر می‌شد.

رئیس دبیرخانة ادیان توحیدی گفت: بر پایة همین پیشینه و با زعامت رهبران و مشارکت فعال تمام ادیان مصمم است این مسیر مبارک را پی بگیرد و مسیری تازه را در این میدان بگشاید و الگویی جهانی را از همگرایی ادیان ترسیم کند؛ دور نمای این حرکت مبارک البته روشن و امیدبخش است. ما با هم در این مسیر گام نهاده‌ایم و با مدد الهی دست در دست هم رسالت خطیرمان را به انجام خواهیم رساند.

وی اظهار داشت: همان‌گونه که در همایش سال پیش بیان کردم، از طرف اعضای محترم دبیرخانه بر خود فرض می‌دانم از رویکرد و نگرش اعتلائی دولت تدبیر و امید در حوزة ادیان تقدیر کنم و اقدام خردورزانة رئیس‌جمهور محترم در انتصاب «دستیار ویژه در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی» را پاس بدارم.

وی تصریح کرد: این اقدامِ مبارک، افقی روشن را فراروی اندیشه‌ وران حوزة ادیان گشوده است تا توانمندی عظیم و نهفتة علمی و فرهنگی ایران را در زمینة تعاملات بین‌الادیانی در گستره‌ای ملی و بین‌المللی به ظهور رسانند و الگوئی بی‌بدیل از همزیستی اعتلائی میان پیروان ادیان را در معرض بگذارند.

حجت الاسلام ارزانی بیان داشت: در دوره‌ای که اومانیسم، علم‌گرایی مُدرن، عقلانیت ابزاری متکی بر خدازدایی و انسان‌محوری، به زعم خویش معنویت و ایمان‌گرایی را که در نهاد بشر به ودیعت نهاده شده است، پس زده بودند، بزرگ‌مردی از سلالة انبیاء در این دیار الهی و آسمانی، انسان‌ها را به خدا و به توحید و به کلمة وحدت و وحدت کلمه فراخواند تا مسیری تازه را پیش روی انسان‌های تشنة معنویت بگشاید و با دم مسیحایی‌اش حیاتی درباره را در کالبد بی‌رمق بشریت امروز بدمد.

وی تاکید کرد: سزاوار است که به روح ملکوتی آن رهبر بزرگ و به رهبر فرزانه‌مان که تداوم‌بخش آن روح جاری است درود فرستیم و به شکرانة این موهبت عظیم که با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی به بشریت ارزانی شد به پیشگاه خداوند رحمان سر تعظیم و ستایش فرود آوریم و یادمان آن پیروزی شکوهمند و خاطرة شهدا و ایثارگران انقلاب را گرامی بداریم.

وی با اشاره به اینکه امروز ما پنجمین سال تأسیس نهاد پربرکت دبیرخانه ادیان توحیدی را پشت سر می‌گذاریم؛ نهادی که با مشارکت و حضور فعال و شورآفرین جامعه مسلمانان، زرتشتیان، کلیمیان، صابئین، آشوریان و ارامنه از سال ۱۳۸۹ شکل گرفت و اکنون برگزارکنندة ششمین همایش بین‌المللی ادیان توحیدی است، بیان داشت: همایش امروز ما به حضور امیدبخش و افتخارآمیز هیئت‌های رسمی و رهبران عالی دینی ایران(مسلمانان، زرتشتیان، کلیمیان، صابئین، ارامنه، آشوریان و مسیحیان کاتولیک) و نیز فرهیختگان و مدعوین بزرگواری مزین است.

در این همایش رهبر صابئین جهان؛ موبد خورشیدیان، گلستانی‌نژاد، رهبر محترم کلیمیان ایران؛ عالیجنابان اسقف آندرانیک ژامکوچیان، آقای گئورگ پطروسیان و آقای هوانس هوانیسیان که از کشور ارمنستان در همایش شرکت کرده‌اند؛ هیئت ارامنه تهران و شمال ای هیئت ارامنه اصفهان و جنوب ایران؛ حجت‌الاسلام‌والمسلمین جناب آقای یونسی «دستیار ویژة رئیس‌جمهور در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی» نیز در این همایش شرکت کرده اند.