ایلنا گزارش می‌دهد؛
استیضاح وزیر جهاد کشاورزی در دستور کار نمایندگان قزوین/ تعیین وقت 20 روزه برای تغییر سیاست‌ها
عضو کمیسیون صنایع مجلس گفت: مقرر شد ظرف ۲۰ روز برنامه‌ای برای خروج از وضعیت موجود ارائه شود که در غیر این صورت ظرف روزهای آتی سئوال دوم از وزیر جهاد مطرح و در صورت قانع نشدن، استیضاح وزیر را پیگیری خواهم کرد.
به گزارش خبرنگار ایلنا از قزوین، برای اولین بار از تاریخ تشکیل وزارت جهاد کشاورزی یک زن در مسند رئیس سازمان جهاد کشاورزی یک استان نشست و سکاندار یکی از بزرگترین مجموعه های ستادی شد، موضوعی که برای اولین بار در کشور تجربه تازه ای بود. خیلی ها از این انتصاب‌ها به دلیل نگاه تازه به مدیریت زنان در استان تمجید کردند و تعدادی دیگر مدیریت این بخش را لایق مدیری خواندند که فرای جنسیت ،حتما باید تجریه کار در این مقیاس و اندازه را داشته باشد.
فاطمه خمسه که در سابقه مدیریتی‌اش عنوان مدیر هماهنگی ترویج کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان را داشت؛ حالا از پر مشغله‌ترین مجموعه‌های مدیریتی استان را با 489 هزار هکتار اراضی با قابلیت‌های فراوان کشاورزی و 82هزار بهره بردار را باید سر و سامان بدهد.
مدیرجهادکشاورزی استان به غیر از رسیدگی به این امور ، مشغله‌های دیگری هم دارد. او باید پیگیر کارهایی باشد که پیش از مدیریتش و در سفرهای مسئولان دولتی به استان به امضا رسیده و یا قزوین به عنوان پایلوت در آن مطرح شده و حالا او باید در نقش مجری طرح، از عهده اجرای آن بربیاید.
اهتمام دولت برای کشت گلخانه‌ای و جایگزینی شیوه های نوین به جای روش‌های سنتی در کشاورزی و افزایش ضریب مکانیزاسیون کشاورزی در قزوین و برنامه دولت برای تجهیز اراضی کشاورزی به تجهیزات آبیاری نوین برای جلوگیری از هدر رفت آب در این حوزه از جمله این موضوعات است.
اما در مقابل این موضوعات، شاه کلید مشکلات کشاورزی در دشت قزوین نبود برنامه‌ای برای تغییر الگوی کشت از دیرباز است ،مهمی که با قرار گرفتن نام قزوین در زمره استان های کشور با تنش شدید آبی و افت سفره های زیر زمینی باید برنامه ریزی‌های جدی‌تری بر روی آن انجام شود.
مصرف آب کشاورزی استان ؛ دو برابر استاندارد‌های لازم
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای استان قزوین با اشاره به گوشه‌ای از مشکلات استان درباره مصرف بالای آب در حوزه کشاورزی گفت: کشاورزان قزوینی سالانه ۶۸۰ میلیون متر مکعب اضافه برداشت آب دارند.
یدالله ملکی افزود: در ۲۰ سال گذشته عرصه آبی کشاورزی در دشت قزوین از ۱۳۰ هزار هکتار تبدیل به ۲۶۰ هزار هکتارافزایش یافته و این یعنی دچار یک افزایش دو برابری شده در صورتی که هیچ منبع آبی جدیدی به مجموعه اضافه نشده و روش های آبیاری و شیوه کشت تغییری نداشته است.
وی خاطرنشان کرد: در بخش کشاورزی دشت قزوین باید سالانه ۸۷۰ میلیون مترمعکب برداشت کنیم که درحال حاضر میزان برداشت ۱ و نیم میلیارد است و این یعنی اینکه حدود ۶۸۰ میلیون اضافه برداشت داریم.
ملکی گفت: بحث کیفیت آب یک موضوع اساسی است زیرا بعد از ۵۰ سال برداشت از آبخوان‌های استان و پایین رفتن سطح آب سفره های زیرزمین، و ادامه پیدا کردن این روند می تواند مشکلاتی را برای کیفیت منابع آبی ایجاد کند.
تغییر الگوی کشت از مصوبه تا واقعیت
بی شک اجرای الگوی کشت، در جلوگیری از هدر رفت منابع آب و خاک، افزایش بهره وری و تولید بهینه محصولات کشاورزی، تأثیر بسزایی دارد.
کشاورزان با اجرای الگوی کشت، برحسب نیاز بازار داخل و میزان صادرات به امر تولید می‌پردازند و بدین سبب می‌توان الگوی کشت را عامل مهمی در تنظیم بازار محصولات کشاورزی برشمرد.
بدیهی است تا زمانی که الگوی کشت به منظور تنظیم بازار محصولات کشاورزی اجرا نشود، نوسان قیمت محصولات به سبب کاهش یا مازاد تولید، ادامه خواهد داشت.
در استان قزوین به دلیل وجود ۴۸۹ هزار هکتار اراضی کشاورزی، کشت متوازن با تنظیم بازار، رابطه نزدیک و مستقیمی دارد. از سوی دیگر بازار محصولات کشاورزی استان هم با نوسانات مختلفی روبه رو است،نوساناتی که گاهی خسارات جبران ناپذیری به کشاورزان وارد می‌کند که می‌توان به کشت بیش از اندازه گوجه فرنگی در سال زراعی گذشته و سرگردانی بهره برداران به عنوان نمونه بارز این عدم مدیریت بر شیوه های کشت در استان اشاره کرد.
اولتیماتوم نماینده قزوین به وزیر جهاد کشاورزی
نماینده مردم قزوین، البرز و آبیک در مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با خبرنگار ایلنا گفت: عدم توجه به اصلاح الگوی کشت در سال های اخیر خسارات هنگفتی به ذخایر آبهای زیر زمینی استان وارد کرده است ضمن اینکه طرح آبخیر داری در نقاط استان مورد بی‌توجهی و غفلت واقع شده است.
لطف الله سیاهکلی، عدم کارشناسی دقیق از وضعیت استان در حوزه کشاورزی، بی توجهی به خواست مردم، عدم لایروبی قنوات و نهرها ، عدم اجرای طرح‌های آبخیزداری در مناطق الموت و طارم، نبود صنایع تبدیلی، فرسایش خاک و فرونشست دشت به دلیل برداشت بی رویه را از اهم مشکلات حوزه کشاورزی استان نام برد.
عضو کمیسیون صنایع مجلس با اشاره به اینکه همه مباحث گفته شده، قبلا در جلسات متعدد با رئیس سازمان مطرح شده است،به ایلنا گفت: مقرر شد ظرف ۲۰ روز برنامه‌ای برای خروج از بحران از وضعیت موجود ارائه شود که در غیر این صورت ظرف روزهای آتی سئوال دوم از وزیر جهاد مطرح و در صورت قانع نشدن، استیضاح وزیر را پیگیری خواهم کرد.
سرانجام بانک اطلاعاتی جامع در هاله ای از ابهام
مسئول دفتر الگوی کشت سازمان جهاد کشاورزی استان هم معتقد است برای رسیدن به الگوی کشت مطلوب نیاز به بانک اطلاعاتی و لایه‌های اطلاعاتی مورد نیاز است.
محمد پیله فروش به راه اندازی سامانه پهنه‌بندی و مدیریت جامع داده‌های کشاورزی در وزارت جهاد کشاورزی اشاره کرد و گفت: برای اینکه بازار را بشناسیم و اینکه چه مقدار تولید کنیم، احتیاج به جمع آوری اطلاعات داریم.
وی افزود: این سامانه،پنجره‌های مختلفی دارد که روز به روز برای محصولات استراتژیک مانند گندم و سایر محصولات کشاورزی و باغداری، به روز می‌شود.
ضعف سیاست‌های کلان الگوی کشت در استان
به گفته پیله فروش، اقتصاد بازار، کشاورزان را به سمت کشت محصول ترغیب می‌کند و بر اساس تحلیل‌های بازار به سمت کشت محصولات قدم بر می‌دارند.
اما واقعیت آن است که سخنان پیله فروش مربوط به این سال ها نیست و از سال 88 که بحث تغییر الگوی کشت در مجلس مطرح شد سازمان جهاد کشاورزی مکلف به این امر شد؛ ولی در این سال‌ها هیچ اهتمامی برای تهیه این بانک جامع دیده نمی شود و همچنان محصولات جالیزی همچون هندوانه و خربزه ، گوجه و خیار از عمده محصولات کشاورزی در مناطقی است که در مناطق پر خطر استان تشنه قزوین، کشت می شوند.
قدرت مدیریتی لازم در استان وجود ندارد
محمدی یکی از کارشناسان حوزه کشاورزی با اشاره به نقش مدیریت در تغییر الگوی کشت گفت: علاوه بر تهیه بانک اطلاعاتی جامع درباره کشاورزی استان، دومین عامل تاثیر‌گذار ، داشتن قدرت و ضمانت اجرای طرح‌ها و برنامه‌ها است. اگر برنامه اجرایی برای استان‌ها تعریف شد و قدرت اجرایی داشت و قانون نیز از آن حمایت کرد، آن موقع می‌توان درباره الگوی کشت صحبت کرد.
از طرفی آموزش بهره‌برداران از دیرباز یکی از برنامه های راهبردی جهاد کشاورزی برای پیشبرد برنامه‌هایش بوده است؛ موضوعی که در طول دوره مدیریتی جدید کمتر از گذشته به آن توجه شده است.
به گفته این کارشناس کشاورزی، سازمان تنها با اجرای برنامه‌های ترویجی و ابلاغیه‌های کتبی می‌تواند کشاورزان را از کشت محصولات آببر منع کند؛ هرچند برخورد قانونی در این باره تعریف نشده است؛ موضوعی که در سال‌های اخیر کمتر مورد توجه بوده است.
وی تصریح کرد: تغییر الگوی کشت و کاشت پسته و انگور به جای محصولات صیفی و گندم تنها با برگزاری جلسات توجیهی و ترویجی امکان‌پذیر است.
محمدی خاطر نشان کرد: از دیگر اثرات مثبت و سازنده جلسات توجیهی و ترویجی برای کشاورزان آموزش استفاده از کود و همچنین سموم شیمیائی در مزارع است چرا که در سایه بی توجهی به این امر امروز استفاده بی رویه از این سموم؛ به آفت کشاورزی استان بدل شده و یکی از مهم‌ترین عوامل آلودگی آبهای سطحی و زیرزمینی به شمار می روند.
پائین بودن ضریب مکانیزاسیون
موضوع دیگر آن که در سال های گذشته قرار بود استان در زمینه ضریب مکانیزاسیون کشاورزی جزو استان های پایلوت قرار گیرد؛ اما این برنامه هم کم کم از دستور کار مدیریت جدید خارج شده است.
به گفته رفعت‌الله حمزه‌ای؛ مدیر مکانیزاسیون سازمان جهاد کشاورزی استان این ضریب در استان کمتر از یک ونیم اسب بخار در هکتار است و تنها در این بخش 30میلیارد تومان هزینه شده که بیشتر توسط شرکت کشت و صنعت دولتی و نهادهای نیمه دولتی است و 82هزار بهره بردار استان به دلیل بوروکراسی اداری از آن محروم بوده اند.
یکی از عوامل تاثیر گذار بر ضریب مکانیزاسیون استفاده از روش های جدید آبیاری است با توجه به مشکل کمبود منابع آب در استان و توجه دولت به این امر در قالب مصوبه سفر هیات دولت برای تحت پوشش دادن 25هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان این طرح نیز با تمام ظرفیت های فوق العاده ای که می توانست برای استان قزوین با تنش شدید آبی داشته باشد؛ آبی گرم نکرد.
به نظر می رسد جهاد کشاورزی استان قبل از هر طرحی بر روی کاغذ و قبل از برگزاری هر بازدید و همایش فرمایشی به تغییر نگاه و نحوه مدیریت برای تغییرات بنیادین دراین بخش نیاز داشته باشد.
