احداث خانه موزه هنر با آرشیو ۲۰ ساله هنرمندان مهاجر در مشهد/هنر مرز نمی شناسد

به گزارش خبرنگار ایلنا از مشهد، نزدیک به چندین دهه است که منطقه "گلشهر" در حاشیه شهر مشهد به پایگاه اصلی مهاجران افغانستانی در ایران تبدیل شده ، مردمانی که سالیان درازیست به عنوان پناهنده دراین منطقه زندگی می کنند و تعلق خاصی به ایران دارند و نسل های جوان ترآنها که هرگز کشور خود را ندیده اند با این خاک عجین شده اند.

موزه هنر مهاجرین افغانستانی یکی از مجموعه هایی است که توسط هنرمندان مهاجر در منطقه "گلشهر" شکل گرفته و نمونه بارزی از فعالیت های مهاجرین افغانستانی در طول چندین دهه زندگی در ایران بوده است.

محمد حسین جعفری هنرمند مهاجر معلولی که با خلاقیت و توانایی خود وهمچنین با همکاری سایر هنرمندان افغانستانی این موزه را بنا کرده است به ایلنا می گوید:  خانواده ام نزدیک به پنجاه سال پیش به منطقه گلشهر در مشهد مهاجرت کردند و همینجا ماندگار شدند.

این هنرمند در ادامه می گوید: در سال 60 و به دلیل یک بیماری دچارمعلولیت جسمی شدم واین اتفاق باعث شد که زندگی ام رنگ و بویی دیگر به خود بگیرد.وخانه نشینی من منجر به این شد که کمتر به سراغ آدم ها بروم و بیشتر اطرافم پر بود ازدوستان هرمندی که هر یک دغدغه هنرداشتند  وهمین هم نشینی با چنین آدم هایی بود که هنر به بزرگترین دغدغه در زندگی من نیز تبدیل شد.

جعفری که از سال 1375 هنر نقاشی را به صورت جدی آغاز کرده است می گوید:خیلی ها اعتقاد دارند که عامل وراثت و شغل پدری مهمترین دلیلی است که فرد به سراغ رشته های هنری جذب می شوداما به عقیده من درابتدا باید یک نیاز و دغدغه ای را افراد درون خود احساس کنند تا به سمت مشاغل هنری بروند و من نیز درابتدا این دغدغه را داشتم وکارم را با هنر طراحی آغاز کردم و در خانواده ام هیچ یک علاقه مند به هنر نبودند.

وی گفت: با توجه به اینکه بسیاری از هنرآموزان احتیاج به مکانی داشتند تا هنر دستی خود را درمعرض بازدید عموم بگذارند خانه موزه هنرمندان فرصت بسیار خوبی برای این اتفاق شد و بعد از ایجاد فضایی در خصوص موزه ، ما از آرشیو بیست ساله آثار هنرمندان مهاجر از جمله نقاشی ، خوشنویسی ،طراحی استفاده کردیم.

این هنرمند ادامه داد: پس ازتکمیل خانه موزه هنر، اندک اندک با گسترش فضا سایر هنرهای دیگر از جمله هنر گرافیک و تئاتر، موسیقی و شعر و ادبیات نیز به این مجموعه اضافه شد.

وی گفت: در ابتدا فعالیت های ما فقط آموزش محور بود اما با شکل گیری خانه موزه هنر ،فضای نمایشگاه محورنیز به منظور دیده شدن آثار هنری ، مهاجران اضافه شد و با توجه به اینکه بسیاری ازعلاقه مندان به هنرتوانستند در دانشگاه به تحصیل در رشته های گرافیک و نقاشی و معماری بروند توانستیم ظرفیت های هنری بسیار خوبی را جذب کنیم.

جعفری درادامه با اشاره به تعداد هنرمندانی که در این خانه آثارشان به نمایش گذاشته شده است می گوید: در راه اندازی این مجموعه 30 هنرمند فعالیت داشتند که تعداد آثار بانوان هنرمند و همچنین فعالیت آنها در ساخت و ساز این بنا نسبت به آقایان بیشتر است.

وی در خصوص معماری این خانه بیان می کند: پایه معماری این بنا ازدرخت 40 ساله شکل که در مرکز حیاط وجود دارد شکل گرفته و دراین چنین معماری هنرمندان سعی کرده اند بدون آسیب رساندن به طبیعت بنا متفاوتی را خلق کنند.

این هنرمند با بیان اینکه درجریان ساختن این خانه هنرمندان ایرانی نیزسهیم بودند تاکید کرد: بزرگترین جفایی که می توان در حق هنرانجام داد این است که برایش مرز تعیین کنیم چراکه هنر به هیچ وجه مرز نمی شناسد و در این اقدام هنرمندان ایرانی نیز سهیم بوده اند.

وی در ادامه می گوید: وجود چنین مکانی باعث شد که اهالی هنر بتوانند آثار خود را به دست این مجموعه برسانند و برای همیشه این آثار در اینجا ماندگار باقی بماند و موزه فرهنگ وهنر باعث گردید که نگاه به مهاجرین تغییر پیدا کند و بستر برای حضور هنرمندان مهاجر به منظور خلق آثار هنری افزایش یابد.

جعفری در ادامه با بیان آسیب های اجتماعی که همیشه گریبانگیر حاشیه شهر به ویژه منطقه گلشهر بوده است می افزاید:اگر این مکان فقط یک خانه معمولی بود هیچ اتفاقی نمی افتاد اما وجود مراکز فرهنگی به ویژه در حاشیه شهر باعث یکنوع فرهنگ زیستی در شهر می شود و اگر بخواهیم در حاشیه شهر آسیب ها را کنترل کنیم و فضاهای امنیتی را گسترش دهیم باید از بازسازی نماد ها و مکان های هنری استفاده کنیم و قطعا اگر این تعداد آموزشگاه ها بیشتر شود درهای فروش مواد مخدر نیز بسته خواهد شد.

وی با اشاره به دغدغه ها ومشکلات پیش روی هنرمندان مهاجر درایران گفت: یکی از مشکلاتی که همیشه همراه هنرمندان مهاجر ازگذشته تا به امروز بوده دیده نشدن است و در هنر مهاجرت همیشه جوهره رفتن وجود داشته و این افراد هیچگاه قصد ماندن ندارند.

وی همچنین مطرح می کند: نسل جدید مهاجرین ، جوانانی هستند که نمی خواهند کارگر و سرایدار و یا بیل مکانیکی باشند و به چشم یک پناهنده به آنها نگاه شود بلکه با هدف کارآفرین و خالق آثار هنری مهاجرت می کنند و می خواهند از ظرفیت های هنری آنها استفاده شود و جزو شهروندان این جامعه باشند.

این هنرمند در ادامه با توجه به رایزنی هایی که تا کنون برای ثبت خانه هنر مهاجرین افغانستانی با نهادهای دولتی و میراث فرهنگی انجام داده است می گوید: تا کنون اقداماتی انجام داده ایم اما فقط به ثبت شدن این بنا اکتفا نمی کنیم بلکه می خواهیم توسعه پیدا کند و به عنوان یک جاذبه گردشگری به مردم ایران معرفی شود.

گفت و گو: نگار طاهونچی