بدنبال اقدام عجیب میراث فرهنگی؛
مرگ زودرس درختان باغ تاریخی پهلوانپور یزد/ تغییر ساعت بیولوژیک درختان باغ قجری
سازمان میراث فرهنگی استان یزد در اقدامی عجیب زمینه خشک شدن و مرگ درختان قدیمی و کهنسال در یکی از باغ های ثبت جهانی شده ایران را فراهم کرده است.
به گزارش ایلنا، این روزها که میراث فرهنگی استان یزد درگیر فعالیت های تبلیغاتی و تصنعی گسترده ای است با نصب چراغ های مختلف بر روی درختان باغ پهلوانپور مهریز باعث بروز اختلاط روز و شب برای درختان این باغ جهانی شده است.
باغ پهلوان پور یکی از معدود باغ های ایرانی ثبت شده در فهرست جهانی است. امسال میراث فرهنگی استان یزد با صرف اعتبار زیاد بدون در نظر گرفتن کارشناسان محیط زیستی، چراغ هایی را برای تنظیم نور باغ در نظر گرفته و بر روی درختان این باغ نصب کرده است.
این چراغ ها باعث روشنایی گسترده در باغ شده است و به گفته کارشناسان محیط زیست، این تغییر نور، عملا روز و شب درختان را دچار اختلال خواهد کرد.
باغ پهلوان پور یکی از قدیمی ترین باغ های ایرانی است که چندی قبل در فهرست میراث بشری جهان در یونسکو به ثبت رسید. متاسفانه آنگونه که باید توجه جدی به این مرمت بناها و نگهداری از درختان این باغ نشده است ولی اکنون میراث فرهنگی استان یزد بدون توجه جدی به مسائل دیگر باغ با نورپردازی گسترده بر روی درختان زمینه مرگ این درختان چند صد ساله را فراهم کرده است.
طبق مطالعات انجام‌شده ویلیام چنی در یکی از دانشگاه‌های مهم کشور آمریکا، درختان برای داشتن رشد طبیعی به نوری از لحاظ کیفیت (رنگ، طول و موج)، شدت (درخشندگی) و مدت زمان روشنایی و تاریکی در 24 ساعت شبانه‌روز نیاز دارند. برای درختان فرقی ندارد این نور از منبع طبیعی که همان خورشید است تامین شود یا از طریق لامپ‌هایی که برای زیباسازی شهر به آنها متصل شده و همان واکنشی که در طول روز به نور خوزشید نشان می‌دهند، در شب هم همان واکنش را نشان می‌دهند.
در واقع درختان در بهار و تابستان که روزها طولانی‌تر هستند شکوفه می‌دهند و در پاییز و زمستان که روزها کوتاه‌تر است به خواب زمستانی می‌روند و برگ‌ریزان از همان زمان آغاز می‌شود. به این عمل واکنش به تغییرات فصلی محیط گفته می‌شود. این واکنش که بر اساس روز و شب زمین تنظیم شده بر موارد دیگر از جمله شکل برگ‌ها، میزان پرزهای موجود روی برگ‌ها، شکل‌گیری رنگدانه و حتی زمان ریزش برگ‌ها در فصل سرما هم تاثیر ایجاد می‌کند.
بنابراین تغییر زمان شب به وسیله نورهای مصنوعی سبب تغییر در زنجیره و ساعات بیولوژیکی درخت می‌شود.
باغ پهلوان پور مربوط به اواخر دوره قاجار است که به دلیل روان بودن آب از داخل آن از گذشته دارای جاذبه خاصی بوده است. این آب از قنات مشهور به «حسن‌آباد» سرچشمه می‌گیرد و به جز باغ پهلوان پور به طور مستقیم از هیچ‌یک از باغ های منطقه عبور نمی‌کند. آب قنات حسن‌آباد درختان چناری را که در حاشیه آن روییده‌اند، سیراب می‌کند. علاوه بر قنات ذکر شده این باغ از طریق دو رشته آب دیگر به نام قنات شاه حسینی و قنات مزویر آباد، آبیاری می‌شود.
باغ پهلوان پور از لحاظ معماری نمایانگر تغییرات سبک باغ سازی کهن ایرانی به سمت و سوی باغ سازی رایج امروزی است. این باغ شامل یک مجموعه ورودی، ساختمان کوشک یا شربتخانه، بنای زمستانخانه، بنای سرایداری، حمام و آشپزخانه است. سبک معماری آن ترکیبی از معماری کوشکی و حیاط مرکزی است که کوشک اصلی در مرکز آکس اصلی باغ قرار دارد، مسیر عبوری آب در باغ نیز از این محور است. علاوه بر این محور اصلی آب در دو محور دیگر نیز جریان دارد که باغ آرایی حول این دو محور به وجهی زیبا صورت گرفته است، به این معنا که درختان نظام ساز باغ در حاشیه این دو خیابان کاشته شده‌اند.
مجموعه ورودی باغ شامل برج - اصطبل و کاهدان است. تزیینات برج همانند تزیینات دوره زندیه است اگر چه تاریخ احداث تمامی این سه بنای ذکر شده مربوط به دوره قاجار است. زیباترین بنای باغ کوشک یا شربتخانه است که در آکس اصلی‌ترین مسیر باغ واقع شده است.
