مولفه‌های روزنامه‌نگاری نوین
دلیل عدم موفقیت در جذب مخاطب برای رسانه ها در چیست؟ چرا برخی مطبوعات کشور یا استان مخاطبان خود را از دست می دهند؟ استنباط مردم از رسانه چیست؟ رسانه های موفق کدامند؟ آسیب شناسی و مدیریت در رسانه های امروزی چیست ؟
به گزارش ایلنا از زنجان، روزنامه‌نگاری در میان رشته‌های علوم ارتباطات اجتماعی دارای مقام و ارزش بسیار برجسته‌ای است، لذا با این تعارف از حرفه روزنامه و روزنامه‌نگاری امروزی می‌طلبد که در این زمینه باید دارای تخصص لازم و به‌روز بود.
چنانکه پدر علم روزنامه‌نگاری ایران در کتاب خود آورده: خبرنگاران، روزنامه نگاران و نویسندگان برای کسب و تنظیم اخبار در اقصا نقاط دنیا در حال فعالیت‌اند تا در این دنیای جنگ رسانه‌ای سهمی بسزا و نقش تعیین کننده در شرایط جامعه خود داشته باشند.
پس در دنیای وسیع زندگی امروز بشری در کشورهای مختلف جهان هر لحظه وقایع و رویدادهای در حال اتفاق است و، وظیفه یک خبرنگار به عنوان فردی که دارای رسالت اجتماعی بزرگ است کسب اطلاعات دقیق، درست و تنظیم خبر و گزارش آن وقایع و رخدادهای است که این اطلاعات دقیق را با مستند با توجه به شرایط و موقعیت‌های مکانی و اجتماعی، اقتصاید و سیاسی و... در اختیار مخاطبان قراردهد، که باید گفت در این میان باید‌ها و نبایدهای گوناگونی در این حوزه خبر و خبرنویسی برای یک خبرنگار وجود دارد که توسط او باید در نظر گرفته شود.
در این راه گذشته از تمامی این موارد که خبرنگار دارای وظایف بسیار خطیر در این زمینه است باید گفت: روزنامه نگاری در دههٔ ۱۹۶۰ در کنار دیدگاههای اعتراضی و مدافعه گرایانه سبکی بعنوان روش جدید در علم روزنامه نگاری «آمریکا» بوجود آمد که روش گزارشگری و سبک نگارش تازه‌ای بنام روزنامه نگاری نوین بود که به نظر می‌رسد دیگران نیز برای عقب نماندن از این قافله ارتباطالت برای بروز بودن همراه شده و با دنیای ارتباطات نوین در مسیرآگاهی و اطلاع رسانی گام برداشتند و با رعایت اصول، شرایط و فرهنگ‌ها در این حطیه وارد دنیای جدید اطلاعات شدیم.
۱- اما در این راه به نظر می‌رسد؛ عمده‌ترین دلیل رکود تعداد مخاطبان امروز رسانه‌ها بویژه رسانه‌های نوشتاری در مقایسه دیگر رسانه‌ها و یا با شبکه‌های اجتماعی به زبان ساده نپختگی و یا به زیان خیلی خودمانی‌تر مخاطب گزیر شدنشان، بروز نبودن، و عدم رعایت مبانی که مربوط به جوان گرایی وحتی نپرداختن به مسائل اساسی حوز‌های گونان اجتماعی و فرو رفتن بیش از حد صاحبان رسانه‌های و گا‌ها برخی از آنها علاوه بر موضوعات نا‌نرتبط پرداختن بیش از اندازه به مسائل سیاسی وهمچنین و نپرداختن به درگیری‌ها و مشکلات معیشتی زندگی مردم در جامعه با توجه به ذائقه‌های آنان در مسائلی اجتماعی و اقتصادی در حوزه مسائل مبتلا به آنها و حتی پرداختن به این مهم به صورت مقطعی و ناکامل و عدم پیگیری مطالبات آنان و یا بی‌نتیجه بودن این مطالبات و خواسته‌های انان و در نهایت که درد جامعه بی‌درمان دنیای کنونی ما در پرداختن به مشکلاتی که نیازمند کار‌شناسی تخصصی است تا افراد نظریه‌پرداز با تخصص و یا بی‌تخصص در حوزه‌های مختلف که این مورد در این شرایط خاص درد جامعه ما است. که باید با همدلی و فرهنگ سازی و آگاهی بخشی حل شود.
در این زمینه در یک آمار و پرس‌وجویی میدانی متاسفانه اغلب مردم دیگر رغبتی به مطالعه بنا به دلایلی ندارند یعنی این کار از نظر آنها با وجود سایت‌های خبری و رجوع به دنیای مجازی دیگر برای آنان وقت کشی محسوب می‌شود، اگرهم احیانا وقتی و فرصتی داشته باشند ترجیح می‌دهند به صورت تیتروار نشریات نوشتاری را مورد مطالعه قرار دهند تا به این وسیله به مطالب ریز و درشت آن نگاهی انداخته باشند، چرا که مردم با ورود شبکه‌های اجتماعی بیشتر دنبال خواسته‌های مقطعی و کاذب شدند تا از این طریق خوشی آنی و گذرا اطلاعات را به همراه داشته باشند، در واقع به زبان دیگر شبکه‌های اجتماعی یا جوامع مجازی، بخشی از زندگی واقعی آنها شده‌اند، باید گفت که در مقایسه کار کردی شبکه‌های اجتماعی و با نقش رسانه‌ها شبکه‌های اجتماعی اینترنت را چه مجازی بدانیم و چه واقعی یا چیزی میان این دو، با آن چیزی که خارج از این فضاست و در یک زندگی بدون اینترنت در جریان است، تفاوت دارد. سویه مهمی از این تفاوت، هجوم اطلاعات و آگاهی‌ها و کلمات است.
پس دراین زمینه رسانه‌ها تقریبا در حال حاضر با توجه به عدم منابع مالی و عدم حمایت و مسائلی از این قبیل در مقابل این شبکه‌ها دست خالی محسوب می‌شوند.
در این راستا با توجه به وجود مشکلات در حوزه رسانه‌ها بویژه رسانه‌های نوشتاری و دربخش‌های مختلف بوجود آورنده گان آن در رده‌بندی پیکره رسانه‌ها نقشی که به خبرنگار داده شده و یا شاید هم به به آگاهی و نا‌آگاهی او خود بر عهده گرفته است نقش اوست که جزو مشاغل سخت و زیان آور است و حتی خود خبرنگار نیز گا‌ه این مورد اساسی را ار یاد برده است ودر اینجا جامعه مسئولان و ارگان‌ها و خود مجموعه همکاران از او انتظار مضاعف و طاقت فرسا دارند واین در حالی است که او شاید حتی برای برطرفکردن کوچک‌ترین نیازهای و خواسته‌های خود با مشکلاتی مواجه است و حتی نباید از کسی انتظار داشته باشد و این خبرنگار که با انگیزه وصف‌ناپذیر وارد این عرصه شده است با عدم تامین خواسته‌ها و انچه که انتظار داشت مواجه می‌شود و بی‌انگیزگی به نظر اصلی‌ترین عاملی در بی‌تاثیری در قلم و طرز فکر و خلاقیت یک خبرنگار خواهد شد و در نتیجه این تعامل زنجیروار جامعه اطلاع‌رسانی با افت مخاطبان که اصلی‌ترین عامل ادامه حیات مطبوعات و رسانه‌های جامعه محسوب می‌شود را شاهد خواهیم بود، در اغلب موارد بویژه در مراکز استان‌ها گاهی مدیرمسئولی این امتیاز را داراست، ولی شاید به دلیل مشغله‌های فراوانش کمتر دستی در قلم دارد و این وظیفه خطیر را بر عهده خبرنگار و سردبیر و... می‌گذارد که در مناطق مختلف این کار کرد‌ها تعبیرهای خاص خود را دارد و دراین راه اگر آموزش و بروز رسانی برای خبرنگارن یا نویسندگان نباشد اصول حرفه خبر و خبرنویسی در این خصوص بی‌معنی خواهد شد و صاحبان رسانه‌ها همانا شاهد افت مخاطب روزنامه هفته نامه و نشریه و حتی در تنزل اخبار در سایت‌های خبری و خبرگزاری‌ها خواهند بود.
بنابراین در این چرخه اطلاع رسانی و آگاهی بخشی الاعاتی مطبوعات باید همانند شبکه‌های اجتماعی برای دستیابی به نتیجه مطلوب یک خبرنگار دارای روان‌شناسی قوی در جذب و جلب مخاطب «مشتری» را بعمل بیاورند و با آگاهی کامل از طرف صاحبان رسانه وارد کار و حرفه خبرنگاری و روزنامه نگاری به معنای واقعی شوند و این امر در کنار مهارت‌ها و داشتن روحیه جسورانه یک خبرنگار باید به فکر داشتن منبع قوی منابع مالی برای تامین معشعت زندگی خبرنگارن باشند تا راه از بیراهه شناخته شود و یک خبرنگار با آرامش، انگیزه کامل و کافی بیشتر از روز قبل در کنار تامین اطلاعات بروزبه فکر اطلاع رسانی برای مردم جامعه خود باشد به نظر می‌رسد وقت آن رسیده است که بعد از ساماندهی خبرنگارن و تشخیص سره از ناسره خبرنگاران شاغل در مطبوعات در حوزه‌های خبرنگاری ونویسندگی و روزنامه نگاری را بعنوان شاغلان بخش اطلاع رسانی قبول داشته باشیم و در صدد تامین دستمزدهای آنان با تعریف منابع مالی از طریق نهاد‌های فرهنگی باشیم تا یک خبرنگار این شغل را بعنوان شغل اول پنداشته و احساس وظیف نسبت به این شغل داشته باشد، چون اغلب خبرنگاران برای تامین مخارج زندگی خود در کنار علاقه خود به حرفه خبرنگاری آنرا به عنوان شغل دوم انتخاب می‌کنند که جای آسیب‌شناسی دارد و....
۲- به نظر می‌رسد استنباط امروز مردم از یک رسانه قبل از هر چیز دیگر آگاهی بخشی و اطلاع رسانی است در صورتی خبر نگار هم می‌توانست به شغل دیگر روی بیاورد که با انجام دادن آن به رفع نیاز‌ها ی خود بپردازد پس این هدف خود یک خبرنگار برای اطلاع رسانی به مردم بوده است که قدم در این راه گذاشته است پس خبرنگار از روی علاقمندی به این کار روی آورده است و او وظیفه‌ای برای خبر نویسی ندارد اگر دستمزدی به او پرداخته شد او می‌تواند کاری انجام دهد این امر مهم همواره از یاد‌ها می‌رود و مردم بدور از دغدغه‌های یک خبرنگار در مورد او قضاوت می‌کنند و از او انتظاراتی دارند که....
اما با رفع مشکلات جامعه نویسندگان روزنامه‌ها در رسانه‌ها و با به وجود امدن انگیزه کافی در این جامعه خبری بسیار ازمخاطبان و مردم با پر بار شدن محتوای رسانه با حضور پر رنگ خبرنگاران می‌توانند از او انتظاراتی داشته باشند، یک خبرنگار بایستی قبل از یک مخاطب بروزرسانی شود چه در بحث آموزش و به درکسب اطلاع و اطلاع‌رسانی تا بتواند با دایره لغات خود فاتح قله‌های پختگی فکری جامعه خود در امر اطلاع‌رسانی شوند.
در این بین صاحبان رسانه‌ها باید با توجه به اخبار و گزاش‌های خلاقانه که موجب جذب و جلب مخاطب می‌شود را همواره به یاد داشته باشند.
امروزه اخبار در شبکه‌های اجتماعی بروز‌تر از رسانه‌های مورد نیاز جامعه شده است و صاحبان رسانه‌ها هم باید با استفاده از همان ترفندهای خبری بتوانند شاهد موفقیت در جامعه باشند اگرچه این راه شاید خوشایند کسی نباشد با ورود شبکه‌های اجتماعی در زندگی مردم متاسفانه نقش رسانه‌ها و مطالعه در جامعه کم رنگ‌تر شده است پس بازیابی توان رقابتی رسانه‌ها در حال حاضر دردستان صاحبان رسانه‌هایی است که باید هر چه سریع‌تر قدم دراین مسیر گذارند و از خلاقیت‌های نوگرایانه خبرنگارن استفاده و با حفظ آنها و دادن امنیت شغلی به آنان در این راه پر فراز و نشیب گام بردارند.
۳_ آسیب‌شناسی و ارائه راهکار دراین زمینه حتی می‌تواند از طرف خود مخاطبان حائز اهمیت باشد صاحبان رسانه با اتخاذ تدابیر می‌توانند با چاپ و درج موضوعاتی در زمینه دغدغه‌های مردم در حوزه‌های مختلف دراین جنگ نا‌برابر پیروز شوند به نظر می‌رسد نشریه و رسانه‌ای که در حال عقب‌نشینی است و شمارگان مطبوعات خود را بازپس می‌گیرد می‌تواند در کنار تدابیر اندیشیده شده دولت تدبیر و امید با ترفندهای خبر و خبرنویسی و گزارش و مصاحبه و ایجاد جذابیت‌ها و حتی با برگزاری مسابقه و رقابت بین همان مخاطبان واقعی خود یا با جذب خبرنگاران مبتکر و خلاق اقدام نماید و باز دراین راه تامین حق التحریر و داشتن قرار داد بین صاحب رسانه و روزنامه‌نگار نقش اصلی را ایفا می‌کند و دراین مسیر نقش خبرنگاران غیر قابل انکار است.
اما همواره داشتن اطلاعات یکی از ملزومات پر اهمیت خبر و خبر نوشتن بوده است و امروز نیز به تبع زمان و نیازمندی یک خبرنگار و نویسنده در مطبوعات دنیای پیرامون یک خبرنگار و روزنامه پر از سوژه‌های ریز و درشت و کشف نشده است و ذهن پرسشگر یک خبرنگار آماه پرواندن این سوژه‌هاست که صاحبان رسانه‌ها باید این مورد اساسی را در نظر داشته باشند، قلم و قدم یک خبرنگار، نویسنده و روزنامه‌نگار توانایی دگرگونی همه چیز را دارد و این مهم زمانی مفهوم خواهد داشت که به کار خود و به کاریک خبرنگار ایمان بیارویم، مخصوصا در زمانی که نیاز داریم دنیای جدید در پیش روی علم روزنامه‌نگاری و ارتباطات باز شود، در این راستا باید با بررسی و آسیب‌شناسی در این زمینه می‌توان در رشد و توسعه خود و جامعه نقش اساسی داشت.
در این مسیر مطالعه مهم‌ترین عامل پیشرفت در این حیطه است که این مطالعه برای خبرنگار امروزی همانند نان شب ضروری است در صورتی که خبرنگاران با نشستن در جلسات برای گرفتن گزارش عملکرد وقت خود را از دست می‌دهند و در نهایت با این کار باعث از بین رفتن خلاقیت و به خواب رفتن ذهن سوژه‌یاب خود می‌شوند و در نتیجه این موجب کاسته شدن از قدرت قلم و ذهن جزئی نگر یک خبرنگار خلاق می‌شود.
حال اگر یک خبرنگار و نویسنده از وقت خود به جا استفاده کند باعث بروز بیش از پیس و تقویت حس پرسشگری خبرنگار و گزارش‌نویس بعنوان نماینده افکار عمومی خواهد شد.
بنابراین درست و به موقع و به جا استفاده کردن از این خلاقیت‌های خدادادی خبرنگار باعث پیشرفت او دراین زمینه و از همه مهم‌تر باعث به حرکت افتادن محورهای توسعه جامعه نیز خواهد شد.
داشتن اطلاعات جزئی، احساس امنیت شغلی، توانایی حل مشکلات خانوادگی و دوری از سر خوردگیهای اقتصادی و سیاسی و اجتماعی و غیره موجب رشد یک روزنامه نگار و خبرنگار است صاحبان رسانه‌ها باید در این زمینه فقط برای پر بار شدن نشریات خود چه در فضاهای مجازی و غیر مجازی دراین راستا بکوشند تا با حل مشکلات خود موجب حل مشکلات جامعه و در نتیجه باعث جلب و جذب مردم و مخاطبان هم خواهند شد.
در اصطلاح امروز خبرنگاران و نویسندگان نیز جزو نخبگان و فرهیختگان جامعه و همچنین بعنوان یکی از ارکان دموکراسی در جامعه به حساب می‌آیند، اگر اینگونه است باید در حفظ و پر باری این قشر ار اقشار جامعه نیز تمهیداتی اندیشید تا شاهد برخی موارد نادر در این حیطه نباشیم.
به نظر یک خبرنگار واقعی وقتی قدم دراین راه گذاشت برای ماندن دراین راه و رشد کردن در این مسیر با آمادگی کامل وارد شده حال وظیفه مسئولان جامعه و صاحبان رسانه است که آیا در رشد و تربیت تفکرات او نقشی خواهند داشت یا نه؟ موجب ناهمواری راه او خواهند شد یا نه؟ در چنین شرایط سخت جامعه باید با توجه اقتضای شرایط دست در دست او نسبت به رشد و تعالی جامعه او را همراهی نماید.
در سال جاری با توجه به شعار همدلی و همزبانی بیایید موجب تحقق اهداف و برنامه‌های توسعه‌ای در جامعه برای به ظهور و بروز اقتصاد مقاومتی در راستای فرمان مقام معظم رهبری تلاش کنیم تا بیشتر از گذشته شاهد همدلی و همزبانی در جامعه بوده باشیم.
پس دوباره با وجود اینکه همه صاحبان رسانه می‌دانند و نیز در کتب علم ارتباطات نیز از گزارش بعنوان جامع‌ترین مهارت در حرفه روزنامه نگاری یاد شده است، اما امروز به نظر می‌رسد دیگر گزارش‌ها آن جذابیت و گیرایی خود را ندارند با آسیب‌شناسی در اخبار و گزارش‌ها به نظر می‌رسد ارائه گزارش و خبر واقعی توام با پیگیری در بین مخاطبان حائز اهمیت بوده است و دارای تاثیر وصف‌ناپذیر است اغلب اخبار بنا به دلایلی که مجال پرداختن به آن نیست در آرشیوهای خبری ما خاک می‌خورند یا به خاطره‌ها پیوسته‌اند و دریغ از یک آسیب‌شناسی و بررسی در این زمینه که می‌تواند در حل مشکلات این جامعه موثر باشند.
در پایان باید گفت در جامعه امروز ما رسانه‌ها می‌توانند جواب بسیاری از مسائل جامعه ما دراین چنین شرایط به صورت کاملا واضح داشته باشند در این راه فقط می‌توان باکمی دقت و فکر به راه‌حل‌های موثر و سرنوشت ساز در راستای توسعه جامعه مدرن توام با حفظ ارزش‌ها و فرهنگ دست یافت.