عدم تأمین به موقع منابع مالی؛ چالش مهم توسعه بخش کشاورزی / ضروری است کشاورزی از اقتصاد معیشتی به اقتصاد مدرن صنعتی تبدیل شود

نادرقلی ابراهیمی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، افزود: بر اساس نقشه آمایشی بایستی اطلس سرمایه‌گذاری خود را در بخش کشاورزی و سایر بخش‌ها مشخص کنیم. مبنای حرکت در برنامه هفتم توسعه کشور این خواهد بود که کجا هستیم و قرار است به کجا برسیم و بر اساس اطلس‌، راهبرد ما چه خواهد بود. باید ببینیم با چه منابع و فرصت‌هایی می‌توانیم ارزش افزوده، تولید بیشتر و پایدار و اشتغال مؤثرتر داشته باشیم و سرمایه‌گذاری در چه نقاطی و با چه هدفی باید انجام شود. تهیه اطلس سرمایه‌گذاری بر مبنای آمایشی در کشور و استان مورد تأکید ما است.

وی ادامه داد: لازمه ایجاد جهش در بخش کشاورزی، افزایش بهره‌وری است. قوای 3 گانه کشور باید روستاها را به عنوان یکی از محورهای اصلی توسعه کشور ببینند. تا این تغییر نگاه شکل نگیرد، قطعاً جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی، صنعتی و دانش‌بنیان کردن کشاورزی، توسعه صنایع تبدیلی، غذایی و افزایش بهره‌وری و ارزش افزوده را نخواهیم داشت. ضروری است، کشاورزی از حالت اقتصاد معیشتی به حالت اقتصاد مدرن صنعتی تبدیل شود. این مهم میسر نخواهد شد مگر اینکه سرمایه‌گذاری در این بخش را بالا ببریم تا ملاحظه شود که فعالیت کشاورزی برای تولیدکنندگان آن بسیار مقرون به صرفه است.

عضو کمیسیون آب، کشاورزی، منابع‌طبیعی و محیط‌زیست مجلس به ضرورت استفاده از ظرفیت‌های مردمی در راهبردهای اقتصادی تأکید کرده و در این خصوص اظهار داشت: اصل کلیدی و راهبردی در اقتصاد کشور، دخیل کردن مردم در اقتصاد است. در جهان امروز به ندرت کشورهای پیشرفته را بدون کشاورزی پیشرفته و صنعتی می‌بینیم و اغلب کشورهای پیشرفته دارای کشاورزی مدرن هستند. از الزامات توسعه پایدار، نگاه جدی همراه با برنامه‌های مدون به منابع پایه از جمله منابع آب و خاک کشور و اعمال روش‌های بهره‌ور با ملاحظات زیست‌محیطی در زیست‌بوم کشور است.

ابراهیمی به استفاده بی‌رویه از منابع موجود به ویژه منابع انرژی، آب و نیروی انسانی در بخش‌های مختلف اشاره داشته و در این رابطه تصریح کرد: در هیچ جای جهان به این میزان انرژی، آب و نیروی انسانی استفاده نمی‌شود. منابع موجود رو به کاهش است و با ناترازی‌های انرژی، کمبود آب و تغییر اقلیم مواجه هستیم. در این راستا ضروری است برنامه مناسبی برای مواجهه با این شرایط داشته باشیم. فرصت‌های موجود را باید بهتر استفاده کنیم. همچنین نقش نمایندگان مجلس نیز، اصلاح و ارتقاء قوانین در حوزه کشاورزی است و باید به همین سمت حرکت کنیم.

وی بیان داشت: توجه به همبستگی بین آب، انرژی، غذا و محیط‌زیست یک ضرورت بسیار مهم است، چرا که با این همبستگی می‌توانیم تکلیف و راهبرد خود را برای آینده کشاورزی مشخص کنیم. در یک برنامه سیستمی، زمانی موفق خواهیم بود که تمامی عوامل مؤثر در تولید را مشخص کنیم. به عنوان مثال با توجه به ابرچالش آب در استان و کشور باید مشخص کنیم که با چه میزان آب، چقدر تولید و چه نوع تولیداتی داشته باشیم. بر این اساس تأمین آب با توجه به شرایط موجود و تغییر الگوی کشت مطالبه جدی از حوزه مدیریت بخش کشاورزی کشور است.

عضو کمیسیون آب، کشاورزی، منابع‌طبیعی و محیط‌زیست مجلس تأکید کرد: ایجاد ارزش افزوده و توجه به صنایع پس از تولید در تمامی بخش‌ها به ویژه در بخش کشاورزی یکی از اصلی‌ترین راه‌های برون‌رفت از معضلاتی مانند کم‌آبی، حل بیکاری جوانان به ویژه فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، رسیدن به امنیت غذایی پایدار و افزایش تولید ناخالص داخلی است. نیاز است تعریف درستی از زنجیره ارزش ارائه کرده و نیازهای پیش، حین و پس از تولید را مشخص کنیم. بسیاری از محصولات کشاورزی، تولیدات خام و فرآوری نشده است. متأسفانه بیشتر ارزش افزوده اصلی تولیدات خود را در حوزه فرآوری کردن محصولات، به استان‌های دیگر و حتی خارج از کشور هدیه می‌دهیم.

ابراهیمی ابراز داشت: بیشترین درآمد و ارزآوری و اشتغال مربوط به پس از تولید در صنایع و فرآوری محصولات کشاورزی است. بالغ بر 10 برابر ارزش افزوده تولیدات کشاورزی، مربوط به پس از تولید است به عنوان مثال کمپوت سیب 10 برابر بیش از خود میوه سیب ارزش افزوده اقتصادی دارد. این موضوع در مورد انگور نیز صدق می‌کند و این محصول با ارزش در خارج از کشور، ارزش اقتصادی عظیمی برای استان به همراه دارد. به واسطه توسعه فرآیندهای پس از تولید، مانند فرآوری، برندینگ و بسته‌بندی می‌توانیم، انگوری را که در بازارهای داخلی کشور به ریال می‌فروشیم در بازارهای بین‌المللی به یورو بفروشیم و ارزآوری بسیاری برای استان و کشور داشته باشیم.

وی اجرای فعالیت‌های پژوهشی، تحقیقاتی و آموزشی در بخش‌های مختلف کشاورزی را ضروری دانست و اضافه کرد: مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع‌طبیعی بایستی بر روی فناوری‌های پس از تولید محصولات فعالیت کند. باید خیلی بیشتر از این، روی تهیه و تعریف زنجیره ارزش اقدام کنیم. چرا که با تعریف صحیح زنجیره ارزش می‌توان از فرصت‌های ملی استفاده کرده و اعتبارات و تسهیلات بیشتری جذب کرد و حتی خلاءهای موجود شناسایی شود. هنگامی که زنجیره ارزش به درستی سیاست‌گذاری شود، تمام توجهات مدیریتی و سیاسی کشور به استان مرکزی جلب می‌شود.

عضو کمیسیون آب، کشاورزی، منابع‌طبیعی و محیط‌زیست مجلس با تأکید بر ترویج باغداری نوین در کشور، گفت: با اندیشه و نوآوری می‌توان باغات جدید ایجاد کرد، تولید را چند برابر کرد و مصرف آب را بسیار کاهش دارد. اما متأسفانه در بازه زمانی سال‌های اخیر نتوانسته‌ایم از نوآوری‌های به وجود آمده در حوزه باغداری بهره ببریم. در این راستا باید با توجه به شرایط روز، برای یک افق درازمدت، مسائل دیده شود و مشکلات حل‌و‌فصل شود. باغداری یکی از صنایع نوین در بخش کشاورزی برای تولید و اشتغال است. باید از ظرفیت‌ باغات خود، قبل، حین و بعد از تولید استفاده کنیم.

ابراهیمی افزود: امیدواریم بتوانیم جریان‌سازی جدیدی در بخش مقتدر و ریشه‌دار چند هزار ساله کشاورزی ایجاد کنیم و استقلال و خودکفایی را در محصولات کشاورزی و نیازهای غذایی جامعه را به اثبات رسانیم. تولید بالغ بر 120 میلیون تن محصولات کشاورزی نشان از اقتدار 4 میلیون تولیدکننده حوزه کشاورزی کشور دارد. استان مرکزی یک استان صنعتی و کشاورزی است و در گذشته جایگاه خوبی در این 2 حوزه داشته است، اما متأسفانه در حال حاضر در آن جایگاه قرار ندارد. باید بر اساس توانمندی‌ها و ظرفیت‌های موجود، مجدداً احیا شود. تطبیق با علم و فناوری جدید برای ایجاد حداکثری بهره‌وری و راندمان تولید و کاهش هزینه‌ها ضروری است.

وی بر ضرورت ورود سرمایه و سرمایه‌گذار به بخش کشاورزی تأکید کرده و ادامه داد: از اهداف اصلی که در دست پیگیری است، بحث ورود سرمایه و سرمایه‌گذار به استان مرکزی است. به دلایل مختلف در این سال‌ها در استان نه تنها سرمایه‌پذیری چندانی نداشته‌ایم، بلکه شاهد سرمایه‌گریزی نیز هستیم. باید شرایطی را فراهم کنیم تا سرمایه‌گذاران برای افزایش سرمایه در حوزه ارزش افزوده به اراک و استان ورود پیدا کنند. درست است که محدودیت منابع اعتباری داریم، اما با فکر، نوآوری و فناوری و جذب سرمایه‌گذاران می‌توانیم ارزش افزوده را در تمامی بخش‌ها به ویژه بخش کشاورزی افزایش دهیم.

عضو کمیسیون آب، کشاورزی، منابع‌طبیعی و محیط‌زیست مجلس اظهار داشت: شهری که در دنیای امروز ارتباط هوایی نداشته باشد، در مسیر توسعه با چالش جدی روبه‌رو خواهد شد. در این راستا با جدیت پیگیر تأسیس یک شرکت حمل‌ونقل هوایی در استان مرکزی هستیم که بتوانیم فرصت‌های جدیدی ایجاد کنیم. زیرساخت‌های فرودگاه اراک چند 10 سال است آماده شده، اما متأسفانه استفاده مناسبی از آن نشده و بهره‌وری آن پایین بوده است. در سال 1386 مجوز مرز هوایی فرودگاه اراک از دولت وقت گرفته شد، اما مرز هوایی فقط به چند پرواز داخلی منتهی شد. در حالی که مرز هوایی یعنی با مهم‌ترین شهرهای دنیا ارتباط داشته باشیم.