مدیرعامل شرکت فناوری بن‌یاخته‌های رویان خبرداد؛
پالایشگاه محصولات زایمان امسال راه‌اندازی می شود/ نگهداری۲۲۰ هزار نمونه خون در مرکز بندناف رویان
۲۰ هزار خون بندناف در فارس ذخیره‌سازی شد
مدیرعامل شرکت فناوری بن‌یاخته‌های رویان از راه‌اندازی پالایشگاه محصولات زایمانی خبر داد و گفت: این پالایشگاه از خون بند ناف، عروق و سلول‌های بند ناف، مایع آمینوتیک که در اطراف جنین قرار دارد، پرده آمینوتیک یا پرده جنینی و جفت استفاده می‌کند.
به گزارش ایلنا، مرتضی ضرابی امروز ۵ آبان ماه در نشست خبری که به مناسبت تشریح دستاوردهای بانک خون بند ناف رویان در دانشکده پزشکی شیراز برگزار شد، افزود: پالایشگاه زایمان تا قبل از پایان سال جاری راه‌اندازی خواهد شد.
مدیرعامل شرکت فناوری بنیادهای رویان با بیان اینکه بعد از تولد نوزاد این ۵ جز از رحم خارج شده و دورریختنی هستند، اما از این ضمائم می‌توان ۲۰ محصول تولید کرد ، اظهار کرد: ضمایم زایمانی مشکل زیست محیطی دارند بنابراین هر اندازه که تلاش شود از این ضمائم استفاده شود به همان نسبت خطرات زیست محیطی کاهش پیدا می‌کند. به جز خون بند ناف که تقاضای والدین برای ذخیره سازی وجود دارد بقیه ضمائم دور ریختنی هستند اما قطعاً برای استفاده از آن‌ها رضایت خانواده‌ها لازم است.
ضرابی از تولید اولین محصول این پالایشگاه خبر داد و گفت: به عنوان مثال پرده آمنیون را می‌توان به عنوان زخم‌پوش برای سوختگی استفاده کرد و این محصول وارد بازار شده و زمینه صادراتی خوبی دارد.
وی در ادامه سخنان خود تعریفی ساده از سلول‌های بنیادی ارائه داد و گفت: سلول بنیادی سلول‌هایی هستند که ۲ ویژگی قدرت تکثیر و قدرت نوزایی را به صورت همزمان دارند و می‌تواند از سلول‌های دیگر تمایز پیدا کند، بنابراین هر سلولی را نمی‌توان سلول بنیادی دانست.
ضرابی افزود: سلول‌های بنیادی خون‌ساز و سلول‌های بنیادی غیر خون‌ساز را به عنوان ۲ نوع سلول بنیادی اصلی می‌شناسیم. سلول بنیادی خون‌ساز سلول‌های خونی را تولید می‌کنند و سلول‌های بنیادی غیر خون‌ساز سازنده سایر بافت‌های بدن هستند. خون محیطی، مغز استخوان و خون بند ناف منابع سلول‌های بنیادی خون‌ساز هستند.
وی ادامه داد: برای برخی بیماری‌ها معمولاً نمونه مغز استخوان را از نزدیکانی مانند برادر و خواهر و فردی که از نظر ژنتیکی با بیمار تطبیق پیدا می‌کند، می‌گیرند و به بیمار پیوند می‌زنند. بنابراین یکی از منابع سلول‌های بنیادی خون‌ساز مغز استخوان است، اما امروزه خون بند ناف می‌تواند جایگزین مغز استخوان شود، چون خون بند ناف مملو از سلول‌های بنیادی خون‌ساز است که می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد. سلول‌های بنیادی غیر خون‌ساز را می‌توان از قسمت‌های مختلف مانند بافت بند ناف، پالپ دندان و بافت چربی گرفت.
مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان بیان کرد: سلول‌های بنیادی خون‌ساز در بیماری‌هایی مانند سرطان‌های خون، تلاسمی، نقض سیستم ایمنی و کم خونی مادرزادی که منشأ خونی دارند مورد استفاده قرار می‌گیرد و سلول‌های بنیادی غیر خون‌ساز در بیماری‌های غیرخونی مانند فلج مغزی، اوتیسم، آرتروز و بیماری‌های قلبی و غیره استفاده می‌شود.
وی با طرح این سوال که چرا خون بند ناف اهمیت پیدا کرده است، گفت: چون خون بند ناف را بلافاصله بعد از تولد می‌توان جمع‌آوری کرد و حجم آن ۷۰ تا ۲۰۰ میلی‌لیتر می‌تواند باشد. این نمونه در تانک‌هایی که دارای نیتروژن مایع است به مدت حدود ۲۵ سال نگهداری می‌شود.
ضرابی با بیان اینکه در حال حاضر ۲ مدل بانک خون وجود دارد، اظهار کرد: بانک خون خصوصی یا خانوادگی و بانک خون عمومی، ۲ نمونه بانک‌خون است. خانواده‌هایی که در آستانه تولد فرزند هستند نمونه خون بند ناف را برای خود ذخیره‌سازی می‌کند قرارداد بسته شده و هزینه‌ای را پرداخت می‌کند و نمونه خون‌ها را برای خودشان در بانک خون خصوصی یا خانوادگی ذخیره می‌کنند. تاکنون حدود ۲۲۰ هزار نمونه خون در این مرکز نگهداری شده است که بزرگترین ظرفیت سلولی است که در سطح خاورمیانه وجود دارد.
وی ادامه داد: در بانک خون عمومی نمونه‌هایی نگهداری می‌شود که اهدا شده است به این صورت که خانواده‌ها نمونه‌های خون بند ناف را اهدا می‌کنند و دیگر مالکیتی روی آن ندارند. در بانک خون ایران حتی نمونه‌های خون بند ناف از کشورهای خارجی نیز ذخیره شده است.
ضرابی با اشاره به اینکه در کلیه استان‌ها دفاتر نمایندگی داریم، گفت: فارس به عنوان یکی از دفاتر بانک خون بند ناف رویان فعال است و تاکنون بیش از ۲۰ هزار نمونه جمع آوری کرده است. قطعاً ظرفیتی که در این استان برای جمع آوری و ذخیره‌سازی وجود دارد بسیار بیشتر است همچنین در شهرستان‌های فسا، لامرد و لار دفترهای نمایندگی بانک خون بند ناف دایر شده است.
وی تعداد بیمارانی که برای آنان از سلول‌های بنیادی خون بند ناف استفاده شده است را برشمرد و گفت: تعداد پیوند شده‌ها در انواع سرطان خون ۱۴ بیمار، انمی اپلاستیک ۵ بیمار، انمی فانکونی ۲ بیمار، نقص ایمنی ۵ بیمار، فلج مغزی ۵۰ بیمار و ۳ بیمار اوتیسم از خدمت خون بند ناف استفاده کرده‌اند. البته اثربخشی این سلول‌ها در بیماری فلج مغزی و اتیسم در حال بررسی است. در بیماری اتیسم وارد فاز ۲ شدیم و این اثربخشی در فلج مغزی به فاز ۳ رسیده است، بنابراین می‌توان امید داشت که سلول درمانی بتواند در بیماری‌های مختلف کمک کند.
ضرابی بیان کرد: هدف از این خدمت ترمیم، تعویض یا بازسازی بافت‌هایی است که بر اثر بیماری، آسیب‌دیدگی یا پیری طبیعی آسیب دیده‌اند و با کنار هم قرار گرفتن ترکیبی از تخصص‌های مختلف امکان استفاده از سلول‌های بنیادی در بیماری‌های مختلف فراهم می‌شود.
ضرابی با اشاره به اینکه ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی از پالپ دندان نیز امکان‌پذیر است، بیان کرد: تلاش می‌شود تا یک ماه آینده از این خدمت رونمایی شود.
وی در پاسخ به اینکه آیا برنامه‌ریزی برای ذخیره‌سازی بانک خون در استان‌ها وجود دارد، گفت: با توجه به زیرساخت‌هایی که برای نگهداری بلند مدت خون بند ناف نیاز است غالب کشورها سیاست ذخیره‌سازی متمرکز دارند. فعلاً سیاست بر این است که این ذخیره‌سازی به صورت متمرکز در استان تهران انجام شود اما پیشنهاداتی در این زمینه داده شده است که برخی استان‌های پرظرفیت به شکل استان معین قرار بگیرند و استان‌های همجوار را پوشش دهد و فارس این ظرفیت را دارد که به عنوان یک استان معین در جنوب کشور نمونه‌ها را نگهداری کند.
ضرابی با بیان اینکه بیشترین نمونه ذخیره‌سازی خون بند ناف در ۵ استان فارس، خراسان رضوی، خوزستان، اصفهان و مازندران بوده است، گفت: این نمونه‌های خون بند ناف می‌تواند علاوه بر کودکی که خون او ذخیره شده است در دیگر افرادی که تطابق خونی دارند هم استفاده شود اما تطابق ژنتیکی در استفاده از نمونه‌ها بسیار مهم است. این نمونه خون می‌تواند در دمای منفی ۱۹۶ درجه به صورت نامحدود ذخیره شود اما استانداردها می‌گوید قطعاً تا ۲۵ سال می‌توان از این فرآورده استفاده کرد و بسته به اینکه چه تعداد سلول ذخیره شده است در یک تا ۳ نوبت می‌توان از خون ذخیره شده استفاده کرد.
مدیرعامل شرکت فراوری بن یاخته‌های رویان با بیان اینکه در اواخر آبان ماه از خدمت ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی از پالپ دندان رونمایی می‌شوند، گفت: در همه استان‌ها شرایط جمع‌آوری را امکان‌پذیر خواهیم کرد. دندان‌های شیری در افراد بالغ یا کسانی که ارتودنسی انجام می‌دهند و مجبور به کشیدن دندان هستند یا افرادی که دندان عقل رشد نابجا داشته و ناچار به کشیدن دندان هستند، شرایط بسیار بهتری برای نگهداری دندان دارند چون حجم سلول بنیادی که در دندان یک فرد بالغ است بسیار بیشتر از چیزی است که در یک دندان شیری وجود دارد اما مزیت دندان شیری این است که سلول‌های بنیادی ابتدایی‌تر هستند و قدرت تکثیر بیشتری دارد.
ضرابی ادامه داد: نکته‌ای که باید مورد توجه قرار بگیرد این است که دندان‌ها باید توسط پزشک کشیده شود و باید شرایط لازم برای نگهداری وجود داشته باشد و ظرف ۲۴ تا ۴۸ ساعت به آزمایشگاه برسد تا کار جداسازی سلول انجام بگیرد. این موضوع فرایند پیچیده‌ای نیست اما مهم است که این روند به درستی انجام شود.
وی با تأکید بر اینکه برای استفاده از سلول‌های بنیادی، دندان نباید پوسیدگی داشته باشد و به بزاق دهان آغشته شود، گفت: دندان شیری لق شده باید توسط پزشک کشیده شود و دندانی که در خانه افتاده است قابل استفاده نیست.
مدیرعامل شرکت فراوری بن یاخته‌های رویان در پایان از مرحوم سعید کاظمی آشتیانی بنیانگذار پژوهشگاه رویان و تحقیقات سلول‌های بنیادی یاد کرد.
ذخیره‌سازی ۲۰ هزار خون بند ناف در فارس
رئیس جهاد دانشگاهی فارس نیز با بیان اینکه این استان در ردیف ۵ استان برتر در حوزه نگهداری از خون بند ناف قرار دارد، گفت: تاکنون حدود ۲۰ هزار خون بند ناف در تانک‌های ذخیره‌سازی بانک خون رویان فارس ذخیره شده است.
امیر حسین استقلال بیان کرد: جهاد دانشگاهی سال‌هاست که در حوزه سلول‌های بنیادی فعالیت می‌کند و دستاوردهای بزرگی از این رهگذر برای ایران اسلامی ایجاد کرده است.
وی با اشاره به اینکه این دستاوردها همیشه مورد تأیید مقام معظم رهبری و موجب خوشنودی و افتخار مردم ایران بوده است، اظهار کرد: یکی از این دستاوردها، مجموعه بانک خون بند ناف رویان است که در این بانک زیستی، خون بند ناف جفت جنین در هنگام تولد جمع‌آوری شده و با شرایط خاص، تجهیزات بسیار پیچیده، دانش علمی و فنی بسیار ارزشمند که در طی سال‌ها ایجاد شده است، با بالاترین استانداردهای جهانی در رویان ذخیره می‌شود.
استقلال تصریح کرد: جهاد دانشگاهی استان فارس به عنوان یکی از مجموعه‌های وابسته به جهاد دانشگاهی و متصل به حوزه سلول‌های بنیادی از حدود ۱۵ سال پیش با این حرکت علمی همراه شد و نمونه‌های خون بند ناف را ذخیره می‌کند. تاکنون نزدیک به ۲۰ هزار نمونه خون بند ناف از نوزادان جمع‌آوری و در تانک‌های ویژه نگهداری می‌شود.
رئیس جهاد دانشگاهی استان فارس با بیان اینکه فارس در ردیف ۵ استان برتر در حوزه نگهداری خون بند ناف است، تصریح کرد: بانک خون بند ناف به طور کلی بزرگترین بانک خون خاورمیانه محسوب می‌شود و یکی از بانک خون‌های معتبر جهانی است.
وی با اشاره به اینکه دانشمندان رویان همواره تلاش داشتند که با استفاده از این خون‌ها بیماری‌های بیشتری را درمان کنند، گفت: هر ساله شاهد این هستیم که بیماری‌های تازه توسط این خون بند ناف که سرشار از سلول‌های بنیادی است درمان می‌شود. ان‌شاءالله به زودی شاهد درمان و بهبود بیماری در حوزه اتیسم، فلج مغزی و بیماری‌های دیگر باشیم.
استقلال با اشاره به سفر مدیرعامل بانک خون بند ناف رویان به شیراز گفت: ضرابی از مجموعه جهاددانشگاهی استان فارس در حوزه رویان که بسیار موفق عمل کرده است بازدید کرد و به زودی خدمات جدیدی به خدمات جهاد دانشگاهی فارس در این حوزه افزوده خواهد شد.
وی تصریح کرد: در آینده نزدیک ذخیره‌سازی پرده آمنیون که پرده محافظ جنین در دوران بارداری است و پالپ دندان شیری و بزرگسال به خدمات جهاد دانشگاهی فارس اضافه خواهد شد و این مژده را به مردم فارس خواهیم داد که در کمتر از یک سال آینده به غیر از خون بند ناف از دندان‌های کشیده شده‌ای که دچار پوسیدگی و آسیب‌دیدگی نیستند و نیز از پرده آمنیون بتوان استفاده کرد.
استقلال با تأکید بر اینکه جهاد دانشگاهی استان فارس تلاش دارد در حوزه‌های علمی به ویژه دانش سلول‌های بنیادی سرآمد باشد، اظهار کرد: در کنار فعالیت‌های ذکر شده، درمان بیماری «ویتیلیگو» یا «پیسی» را داریم و در کمتر از یک سال آینده درمان‌های غضروفی و پوستی را از طریق سلول‌های بنیادی به مردم ارائه خواهیم داد.
