شناسایی مسیرهای احتمالی قنات ها، چشمه فصلی در مسیر گسل ها

به گزارش ایلنا، به دعوت پایگاه میراث جهانی تخت جمشید تعداد 15 نفر عضو هیات علمی دانشگاه شیراز از متخصصین گروه های آموزشی و پژوهشی این دانشگاه در رشته های زمین شناسی، شهرسازی، باستان شناسی، معماری، مرمت و اقلیم شناسی برای بررسی محوطه جهانی نقش رستم و علل آسیب ها گرد هم آمدند و بررسی های سطح الارضی خود را از سرتاسر این محوطه باستانی انجام دادند و با تشکیل یک کارگاه علمی نتایج مشاهدات خود را ارائه کردند.

در این باره  مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید و نقش رستم  گفت:  ضروری است این محوطه باستانی ارزشمند پس از نقشه برداری دقیق و شبکه بندی مربعات با روش ژئوالکتریک و ژئومغناطیس بررسی شود تا بتوان از مسیرهای احتمالی و وجود آبراهه ها و کانال های هدایت آب دوره هخامنشی و ساسانی اطلاع پیدا کرد.  

علیرضا عسکری چاوردی افزود: در صورت نیاز، مسیرهای احتمالی قنات ها، چشمه فصلی در مسیر گسل ها و چاه های احتمالی ذخیره آب را شناسائی کرد و  محدوده کاوش های پیشین روی نقشه ها مشخص شود و در تطبیق با فروشست ها و چاله های جدید مکان یابی آنها در تطبیق با کاوش های پیشین انجام گیرد.  

این باستان شناس و عضو هیات علمی دانشگاه شیرازبا بیان اینکه آبراهه های داخل محوطه در محدوده بارو پاکسازی و مجدد احیاء و حوضچه آرامش و بندهای بالای صخره کوه نقش رستم  لایروبی و احیاء شوند افزود:  به همین نسبت باید  مسیر قنات ها مشخص شود و زهکشی های لازم در سرتاسر پیرامون محوطه انجام گیرد و انباشت های خاک حاصل از کاوش های پیشین به بخش دیگری انتقال یابد و سازه اصلی باروی خشتی محوطه نقش رستم کاوش، حفاظت و احیاء شود. 

عسکری چاوردی گفت:  ناودان های سنگی در این مجموعه  مرمت و حفاظت و عملیات ملات گذاری قیر در بستر گسل ها و منفذهای آب انجام شود همچنین  با مطالعات "جی پی آر" تمام آرامگاههای نقش رستم بررسی و پایش شوند و منفذهای آب کوهستان در محدوده آرامگاهها و نقش برجسته ها شناسائی و عملات قیر گذاری انجام شود.   

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید و نقش رستم در خصوص رانش و پایش بنای کعبه زرتشت نیز گفت: علاوه بر بکارگیری دستگاه "جی پی اس استاتیک" در پشت بام بنا، عملات زهکشی موقت دور تا دور بنا انجام شود اما برای حفاظت کامل آن  علاوه بر مرمت و حفاظت سازه بنا، آزمایش مکانیک خاک برای شناخت بستر اصلی زمین تا عمق 100 متر در محوطه نقش رستم انجام شود.   

وی تاکید کرد: برنامه مطالعات میدانی نقش رستم آغاز شده است و مرحله به مرحله گزارش های تکمیلی آن ارائه می شود.  

گفتنی است مجموعه آرامگاهی هخامنشی همراه با بنائی معروف به کعبه زرتشت در مکان معروف به نقش رستم در فاصله 7 کلومتری شمال غربی تختگاه تخت جمشید ساخته شده است. در این مجموعه بزرگ تعداد 23 اثر باستانی مانند آرمگاه ها، بنای کعبه زرتشت، نقش برجسته ها و کتیبه ها وجود دارد.  

این مجموعه بزرگ در حاشیه شمالی شهر پارسه واقع شده است و از نظر ارتباط فضایی و مکانی دو محوطه مهم باستانی نقش رستم و تختگاه تخت جمشید از نظر کارکردی بهم وابسته و با هم مرتبط بوده است.  شهر پارسه یک واحد شهری متشکل از بخش های مختلف از دوره عیلامی، هخامنشی، سلوکی، اشکانی، ساسانی و اسلامی بوده است که بازسازی این شهر تاریخی در محدوده حریم درجه 1 تخت جمشید به استناد مدارک بجای مانده قابل تصور و درک است.   

چنین به نظر می‌آید که مرزهای این شهر در محدوده حریم یک در اطراف صفه تا شمال به  سمت نقش رستم و استخر منطبق باشد.   

مجموعه نقش رستم به استناد آثار مکتوب بجای مانده نظیر کتیبه های میخی دوره هخامنشی و خطوط باستانی دوره ساسانی در دوره هخامنشی، سلوکی، اشکانی و ساسانی همواره مورد استفاده و تکریم بوده است. در دوره هخامنشی ارتباط مجموعه آرامگاهی نقش رستم به عنوان بخش مهم و کارکردی شهر پارسه در حاشیه شهر اما مرتبط با تختگاه تخت جمشید بوده است.بنابر این گزارش در پی بارندگی سیل آسا در اردیبهشت ماه 1403 در محوطه تاریخی و ارزشمند نقش رستم؛ فروشست ها و فرونشست های متعددی  به دو صورت خطی(پیوسته) و نقطه ای(حفره ای) در بخش های مختلف محوطه رخ داده است.