مسجد و مدرسه صالحیه، بزرگترین مدرسه علمیه شیعیان در قزوین

به گزارش خبرنگار ایلنا در قزوین، پس از ظهور دین مبین اسلام از شبه جزیره عربستان، ایران در فراگیری علوم دینی جز نخستین مناطقی بوده که اسلام را پذیرفته است و مراکز دینی مختلفی برای تعلیم و تربیت نوجوانان و جوانان بنا نهاده است.

قزوین به عنوان شهری با موقعیت خاص و ژئوپولیتیکی‌اش در تمام دوران مورد توجه حکومت وقت بوده  و از لحاظ فرهنگی و ساختاری نیز از اسلام الهام گرفته است، این شهر مهد پرورش علما، بزرگان و مبارزان زیادی در راه اسلام نیز به شمار می رود.

این شهر از دیرباز اماکن خاص علمی و مذهبی داشته که به دلیل سهل انگاری های گذشته از بین رفته است، اما همچنان اماکنی هستند که یادآور شکوه و جلال گذشته باشند آستان مقدس امامزاده حسین (ع)، زیارتگاه چهار انبیاء (ع) مدفن چهار تن از انبیای الهی به نام های "سلام"، "سلوم"، "سهولی" و "اقلیا" و میزبان سه دین الهی، مسجد جامع عتیق، مسجدالنبی، مدرسه و مسجد شیخ السلام و ده ها مرکز و اماکن مذهبی را می توان در این بخش از سرزمین اسلامی نام برد. میرزای شیرازی، جعفر کاشف‌ الغطا، که نسب او به مالک اشتر می‌رسد و از معروفترین مبارزان علیه وهابیون و اخباریان بود، سید اشرف الدینی حسینی معروف به نسیم شما، سیدجمال الدین اسدآبادی و آقا بزرگ تهرانی از جمله این افراد بودند که به تحصیل در این مدرسه علمیه مشغول شدند. مسجد و مدرسه صالحیه اما یکی از بزرگترین مدارس علمیه کشور در قزوین سیزدهم هجری بود و تا زمان مشروطیت نیز از رونق فراوانی برخوردار بود و امروز یکی از جاذبه های گردشگری این شهر به حساب می آید و در گذر زمان به یکی از بناهای مذهبی و تاریخی مهم و باشکوه قزوین تبدیل شده است. این بنا در مساحتی حدود چهار هزار و ۷۰۰ متر مربع، به صورت مستطیل و در سه طبقه با ۸۲ حجره به عنوان یک مرکز آموزش علوم دینی توسط مرحوم ملا حاج صالح برغانی از مجتهدان نام آور زمان خود احداث و براساس کتیبه‌ سردرب آن، در سال ۱۲۴۸ هجری قمری و در زمان حکومت فتحعلی شاه به پایان رسید.

در بخش جنوب بنا، پنجره‌های ارسی مشرف به حیاط مدرسه قرار دارد و بنای مسجد نیز آجری و سقف آن با طاق های آجری به رنگ سفید کار شده است.

مدرسه دارای یک سازه ۲ طبقه با اتاق های جداگانه بوده و در بخش فوقانی ورودی بنا، ابیات شعری به خط نستعلیق با تزیینات کاشی کاری شده و برروی زمینه لاجوردی به چشم می خورد.

مدرسه صالحیه با ظرفیت ۷۰۰ دانشجوی طلبه در زمان خود شهرت بسزایی داشت و در خیابان مولوی و حاشیه بازار قزوین بنا نهاده شده است و هم اکنون نیز به عنوان حوزه علمیه مورد استفاده قرار می گیرد.

حجره‌های این مدرسه در ۲ طبقه و به دور حیاط برروی هم قرار دارند که به وسیله چند پله در چهار جهت جغرافیایی ساخته شده که به حیاط و طبقه زیرین این مجموعه راه دارند، این مجموعه علاوه بر اقامه نمازهای جماعت، همه ساله و در ۱۰ روز ایام عاشورای حسینی مجلس سوگواری در آن برپا بود و یکی از مجالس بارونق قزوین نیز به شمار می رفت.

کار مرمت این بنا برای نخستین مرتبه  سال ۸۸ آغاز شد و براساس برنامه ریزی های به عمل آمده فضاهایی از جمله سالن اجتماعات، کلاس درس، پارکینگ و کتابخانه قرار است به این مجموعه اضافه شود، مسجد و مدرسه صالحیه قزوین به شماره ۱۳۳۳ در فهرست آثار ملی کشور نیز ثبت شده است.