یک روانشناس ایلامی در گفت و گو با ایلنا:
گفتوگو حلقه مفقوده دنیای امروز است / گفتوگو در بین خانوادههای ایرانی 15 دقیقه است
یک روانشناس ایلامی گفت: مهم ترین چیز در تعیین کیفیت روابط انسانها با هم، گفت وگو است؛ اما متاسفانه مردم دیگر با هم حرف نمیزنند، و به هم گوش نمیکنند.
زهرا همتی در گفتوگو با ایلنا ضمن بیان این مطلب اظهار داشت: اگر توجه کنیم و روابط افراد با دیگران را بررسی کنیم میبینیم آنها سینما میروند، تلویزیون تماشا میکنند، به رادیو گوش میدهند، کتاب میخوانند و پستهای اینترنتی را به روز میکنند، اما تقریبا هرگز با هم صحبت نمیکنند و این می تواند بسیار خطرناک باشد.
وی ضمن تاکید بر اهمیت گفتوگو، افزود: اندیشمند بزرگی چون پائولو کوئیلو برای تاکید بر موضوع گفتوگو و توان آن در حل مسایل و حتی تغییر افراد، میگوید: "اگر بنا داریم دنیا را تغییر بدهیم، چارهای جز این نیست که از نو برگردیم به دورانی که جنگجوها دور یک آتش جمع میشدند و برای هم قصه تعریف میکردند."
مدیرکل سابق بهزیستی استان ایلام ضمن اشاره به اینکه گفت وگو حلقه مفقوده دنیای امروز ما است، ادامه داد: با توجه به افزایش فشارهای مختلف روانی و اجتماعی به دلیل مشکلات و گرفتارهایهای که مردم دارند، امروزه بیش از هر زمان دیگری جامعه ایرانی به گفت وگو نیاز دارد.
وی با اشاره به پژوهشی که در چند سال قبل میزان گفت وگو در میان خانوادههای ایرانی را ۱۵ دقیقه است اعلام کرده بود، افزود: مطمئنا اگر همان پژوهش دوباره تکرار شود به دلیل بروز مشکلات بیشتر و درگیری اذهان مردم به مسایل معیشتی، شاید به همان 15 دقیقه هم نرسیم.
همتی با تاکید بر اینکه اصلا تعاملات اجتماعی ما و گفت وگو با همنوعانمان در طول روز چند دقیقه است؟ دولتمردان چند دقیقه با مردم در روز سخن میگویند؟ افزود: اینکه چرا که در جامعه و حتی خانوادهها مردم پس از دو سه جمله گفتگوها کارشان به پرخاش و خشونت کشیده میشود، شاید به این موضوع بازگردد که در جامعه ما شرایط گفتگو را مهیا نکرده باشیم و اصلا شاید شیوه صحیح گفتگو را ندانیم.
این روانشناس ایلامی ضمن اشاره به اینکه برخی از رفتاهای اجتماعی نیاز به آموزشهای مسمتر دارند تا در جامعه نهادینه شوند، عنوان کرد: آیا به این فکر کردهایم که تحقیر شدنهای اجتماعی، عدم اجازه و همچنین نشنیدن نظرات دیگران یا ندیده شدنها چقدر در افزایش آسیبهای اجتماعی مانند قتل و خودکشی موثر است؟ متاسفانه فضای فیزیکی شهرها و دکوراسیون منازل هیچگاه شهروندان و ساکنین را به گفت وگو ترغیب نمیکند، هنوز به نتیجه درستی نرسیدهایم که جشنها و مراسمات در کشور چقدر توانسته فرهنگ گفتگو را تقویت کند؟
همتی با طرح این سئوال که آیا عدم موفقیت ما در گفت وگو و تعامل جهانی ناشی از عدم مهارت ما در گفت وگو در خانه و جامعه خود ما نیست؟ ادامه داد: اینگونه سئوالات میتواند تاکیدی باشند بر اهمیت گفت وگو و نقش آفرینی آن در همه سطوح زندگی شهری و اینکه باید به این اصل معتقد باشیم که گفت وگو میتواند در کاهش خشونت، مهارت حل مسئله و افزایش تاب آوری شهروندان تاثیر شگرفی داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه گفتوگوی سالم و موثر دارای مولفههای خاصی است که از آن به عنوان گفت وگوی با کفایت یاد میشود، عنوان کرد: اولین مولفه در گفت وگو فضای فیزیکی گفت وگو است، متاسفانه به این مولفه حتی در خانوادههای ایرانی هم توجه نمیشود؛ به عنوان مثال در خانههای ما مبلها را جوری میچیند که رو به تلویزیون باشد و این عموما باعث عدم تعامل در گفت وگو میشود.
همتی با تاکید بر اینکه در اغلب خانوادهها بیش ۶۵ درصد گفتگوها غیر کلامی شده است، تاکید کرد: تن صدا، حالات بدنی، تماس چشمی، حالات چهره، ژستها همه در گفت وگو موثرند و میتوانند کیفیت ارتباط را بالا ببرند.
وی با اشاره به اینکه دومین موضوع در قوانین مربوط به گوینده و شنونده و پیام رد و بدل شده بین این دو است، یادآور شد: یکریز حرف زدن، عدم توجه به پیام با ژست بدن، مودبانه صحبت کردن بدور از توهین و تخربب؛ توجه کردن و همراهی کردن؛ دعوت کردن به دادن اطلاعات بیشتر، خلاصه کردن و سئوال کردن از مولفههای مهم گوینده و شنونده است.