یادداشت؛
گفتاری به مناسبت روز جهانی افراد دارای معلولیت
در سالشمار ایران، همسان با تمامی تقویم های کشورهای دنیا، روز دوازدهم آذر ماه روز جهانی معلولان نامگذاری شده است. این مناسبت مانند تمامی رویدادهایی که ثبت بین المللی میشوند بخاطر" یادآوری، گرامیداشت و متمرکز کردن توجه عموم مردم به افرادی است که در جامعه،بواسطه بروز معلولیت،توانایی ها و کارکردهای عمومی آنها، مانند سایرین نبوده و به همین علت، ضرورت دارد جامعه انسانی نسبت به سایر ابعاد روانی.اجتماعی و...این افراد، حساس، متوجه و مسئول باشند.
به گزارش ایلنا، افراد دارای معلولیت، عبارت جدیدی است که در پنج سال اخیر، در راستای تکریم و حفظ و احترام به منزلت اجتماعی این گروه، در کشور ما، از سوی سازمان بهزیستی کشور، جایگزین واژه " معلولین یا معلولان" شده است. در تمام دنیا، معلولیت متاثر از عوامل ژنتیکی و مادرزادی، سوانح رانندگی، جنگ و صدمات فیزیکی است که بواسطه این عوامل، سطح یا سطوحی از توانایی های عمومی فرد یا افراد را کاهش و یا با عدم کارکرد مواجه ساخته است و به همین دلیل، فرد مبتلا، دارای نیازهای ویژه اعم از آموزش، مراقبت و توانبخشی بوده و به تنهایی قادر به انجام یا تحقق امور خود،نیست.
در ایران، سازمان بهزیستی کشور که در سال ۱۳۵۹ در راستای تحقق اصول۲۱،۳و۲۹ قانون اساسی تشکیل شد، متولی اصلی شناسایی، حمایت و قادرسازی و توانمند سازی افراد دارای معلولیت و خانواده های ایشان است و بر همین اساس، معاونت امور توانبخشی کشور، مسئول مستقیم پیگیری مطالبات این افراد است.
افراد معلولیت بر اساس تقسیم بندی این سازمان به معلولین حسی و حرکتی و روان تقسیم میشوند که متناسب با وضعیت این عزیزان، خدماتی نظیر تامین سمعک، اورتز و پروتز، ویلچر، تشک مواج، تختخواب توانبخشی، عینک، عصا،مناسب سازی محل سکونت و مسکن، آموزش مهارتهای اساسی زندگی اجتماعی، ودیعه و ساخت مسکن، اشتغال و خودکفایی، لوازم بهداشتی و پانسمان،کمک هزینه ازدواج و تامین جهیزیه زندگی مشترک، پرداخت کمک هزینه نگهداری و پرستاری، ویزیت و فیزیوتراپی در منزل، کاردرمانی، بیمه درمانی، مستمری ماهیانه، کمک مالی بلاعوض موردی، کمک هزینه تحصیل و آموزش عالی، نگهداری شبانه روزی و روزانه در مراکز و... از سوی سازمان بهزیستی برای آنها پیش بینی و ارائه میشود.
به استناد آمار و اطلاعات موجود، میانگین نرخ شیوع معلولیت در کشور برابر با ۱.۶ درصد بوده که این رقم در استان گلستان برابر با ۲.۷ درصد و به عبارتی بیش از دو برابر میانگین نرخ کشور است که می بایست به همین نسبت، اعتبارات مربوط به جامعه هدف مذکور به این استان تخصیص یابد که متاسفانه این امر محقق نشده است. در استان گلستان مطابق با بررسی های صورت گرفته بیشترین فراوانی معلولیت ها، منبعث از ازدواج های فامیلی و متغیرهای مربوط به اختلالات ژنتیکی و مادرزادی بوده و معلولیت های حرکتی نظیر ضایعه نخاعی، متاثر از سوانح رانندگی و ضربات فیزیکی است. با این توصیف، ضرورت توسعه و تعمیق مبحث آگاهسازی شهروندان در خصوص انجام آزمایش های ژنتیکی و مشاوره های ژنتیکی پیش از ازدواج دو چندان نمود پیدا میکند.
اکنون با توجه به تصویب قانون جامع حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت توسط مجلس ، نسیم روحبخش و امیدوارانهای در بحث خدمات رسانی به این جمعیت و ارتقای سطح و سبک زندگی ایشان، وزیدن گرفته و در صورت تجمیع منابع و امکانات و همبستگی و همنوایی میان مدیران دستگاههای اجرایی، می توانیم شاهد تحقق مطلوب مطالبات مدنی و اجتماعی جامعه معلولان عزیز باشیم.
افراد دارای معلولیت، نیاز به ترحم و دلسوزی های روزمره و عادی ندارند. آنها دارای توانمندیهایی هستند که صرفا با لحاظ کردن و به حساب آوردنشان در عرصه نظام اجتماعی، به تنهایی قادر به خلق بهترین و بدیع ترین تصاویر دارای کارکرد اجتماعی هستند.
در آستانه روز دوازدهم آذرماه که « روز جهانی افراد دارای معلولیت » نامگذاری شده، بعنوان یک شهروند، ضمن گرامی داشتن این روز و یادآوری توانمندیهای بی نظیر این افراد، آرزو می کنم شاهد جامعه ای عاری از تبعیض و سرشار از برابری و عدالت محوری در قبال جامعه معلولان کشور و استان گلستان باشیم.
سید امیر میرفندرسکی
معاون سابق امور توانبخشی اداره کل بهزیستی استان گلستان