یادداشت؛
روستاهای هدف صنایع‌دستی ، مؤلفه‌ای تاثیرگذار در اقتصاد
امروزه که گردشگری بین‌المللی از مؤلفه های اصلی در تجارت جهانی و رشد و شکوفایی اقتصادی به شمار می‌رود، صنایع‌دستی روستایی ایران نیز می‌تواند به عنوان رکنی اساسی در اقتصاد گردشگری مورد استفاده قرار گیرد.
ایلنا؛صنایع دستی روستایی به عنوان بخشی مهم در اقتصاد بسیاری از کشورها مورد توجه قرار گرفته است، چراکه برگرفته از ذهن، خلاقیت و هنر صنعتگران روستایی و آمیخته با فرهنگ، آیین و رسوم سنتی است و به همین دلیل ملاحت و شیرینی خاصی دارد که برای جوامع توسعه یافته و خسته از زندگی صنعتی و ماشینی شهری می‌تواند تبلور و منعکس کننده آیین‌ها و سنت‌ها و بیانگر تمدن، فرهنگ و هنر هر کشور باشد.
بر این اساس می‌توان با شناسایی و معرفی روستاهایی که قدمتی دیرینه دارند و از ظرفیت‌ها و فرصت‌های اقتصادی نیز برخوردارند، گام‌های مؤثری در ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی کشور برداشت.
تلاش می‌شود در این نوشتار دلایل لزوم ایجاد روستاهای هدف صنایع‌دستی عنوان شود و امید است، هدف‌گذاری و سیاست‌گذاری ویژه‌ای برای توجه به روستاها و اهمیت اقتصادی آنها در سال «جهش تولید» از سوی مسئولان امر صورت گیرد.
در بخش اقتصاد، عمده هدف‌های دولت‌ها متوجه افزایش تولید و درآمد ملی (رشد اقتصادی)، رسیدن به اشتغال کامل و کاهش نرخ بیکاری، ثبات قیمت‌ها و کاهش نرخ تورم به منظور حفظ قدرت خرید پول ملی، توسعه صادرات و افزایش درآمدهای ارزی به منظور تأمین نیازهای ارزی کشور و تسهیل در اجرای برنامه‌های توسعه و در نهایت توزیع بهتر و عادلانه‌تر درآمدها برای برقراری عدالت اقتصادی در جامعه است.
همچنین دولت‌ها برای نیل به هدف‌های خود و دستیابی به توسعه اقتصادی، ناگزیر از اتخاذ سیاست‌ها و خط مشی های هماهنگ با شرایط و اوضاع و احوال اقتصادی، اجتماعی و … کشور هستند.
بیشتر کشورهای در حال توسعه در اجرای برنامه‌های مورد نظر خود با مشکلات زیادی از جمله رشد بی‌رویه جمعیت، بیکاری، کم کاری و رواج انواع مختلف بیکاری از جمله بیکاری‌های پنهان، فصلی و… در نتیجه پایین بودن سطح درآمد و معیشت گروه زیادی از مردم، نقصان تشکیل سرمایه داخلی و نبود منابع مالی کافی برای اجرای برنامه‌های توسعه اقتصادی و ساخت و توسعه امکانات زیربنایی موجود به منظور فراهم آوردن امکان بهره‌برداری بهینه از منابع انسانی، طبیعی و … کشور مواجه هستند.
به همین دلیل بعضی از صاحب‌نظران با توجه به سهولت گسترش صنایع کوچک، بر تقویت، توسعه و گسترش این صنایع در برنامه توسعه اقتصادی کشورهای در حال توسعه اصرار و توصیه دارند.
یکی از شاخص‌های مهم در اقتصاد کلان کشور محصول ناخالص داخلیGDP است. برای محاسبه تولید یا محصول ناخالص داخلی یا ملی معمولا از الگوی سیستم حسابداری ملی SNA که از سوی سازمان ملل متحد انتشار داده شده استفاده می‌شود. در واقع GDP تجمیع شده ارزش افزوده بخش‌های اقتصادی به روش تولید است.
اگر الگوی حسابداری ملی برای محاسبه تولید بخش‌های اقتصاد در منطقه را در مقیاس جغرافیایی کوچک‌تر به کار بگیریم و آن را GDPR بنامیم می توانیم طبق تعریف GDPR براساس اصل اقامت فعالیت اقتصادی، در صورت فراهم بودن داده‌های آماری، حساب تولید را در سطح جغرافیایی با مقیاس کوچک‌تر یعنی در حوزه روستایی محاسبه کنیم.
حساب تولید اقتصاد روستایى از سلسله فعالیت‌هاى اقتصادی است که درحوزه روستایی انجام مى‌شود، بنابراین هر فعالیت اقتصادی که در حوزه روستایی انجام شود، در حیطه اقتصاد روستایى قرار می‌گیرد.
حساب تولید اقتصاد روستایی برگرفته از الگوی حسابداری جامع ملی و هدفمند برای مطالعه کمی و منظم و محاسبه ارزش افزوده فعالیت‌های اقتصادی در حوزه روستایی، برای یک دوره زمانی معین، معمولاً یک سال را نشان می‌دهد.
به‌عبارت دیگر نقشی را که حساب‌های ملی در سطح کلان کشور به عهده دارد، حساب روستایی همان نقش را در حوزه روستایی عهده‌دار است. با این تفاوت که تبدیل سطح جغرافیایی ملی، در سطح حوزه روستایی فعالیت اقتصادی را شامل می‌شود.
ما در معرفی روستاهای هدف صنایع‌دستی برآنیم که با محاسبه GDPR برای هر روستا در ایجاد ظرفیت‌های جدید و یا فعال‌سازی ظرفیت‌های فراموش شده و یا کمرنگ شده صنایع‌دستی بر اساس توان و بوم روستایی، ظرفیت‌های جدیدی برای افزایش GDPR و رونق روستا با ایجاد ارزش افزوده منجر به بازارسازی جدیدی شود.
رضوان حیدری/ کارشناس صنایع دستی
