چرا پیامکهای تبلیغاتی بدون اجازه کاربر ارسال میشود؟
حق طبیعی و قانونی هر شهروند است که از امکانات موجود که برای رفاه حال انسانها طراحی و ساختهشده استفاده بهینه و مطلوب بکند. حق همه شهروندان و استفادهکنندگان از امکانات و وسایل مدرن هم هست که تا آنجا که قانون و امکانات نرمافزاری وسایل مورد اشاره اجازه میدهد، از مزاحمتهای احتمالی آن در امان باشند و سازوکاری در اختیار داشته باشند که جلو مزاحمتهای احتمالی را بگیرند.
تلفن همراه یک امکان و ابزار مدرن برای رفاه حال شهروندان امروزی است. همه شهروندان حق دارند به فراخور بودجه و امکانات خود، از امکانات این نرمافزار بهرهمند باشند. نیز این حق را هم دارند که تا سرحد ممکن از مراحمتهای احتمالی آن دور و ایمن باشند. ظاهرا امکانات سختافزاری و نرمافزای برای به حداقل رساندن مزاحمتها در استفاده از این وسیله، توسط طراحان و سازندگان نخستین آن مورد توجه قرار گرفته، و آنچه هم که در طراحی نخستن نبوده، با آشکارشدن مشکل حین استفاده و به مرور به ساختار آن افزوده شده است. به عنوان مثال؛ این امکان که استفادهکننده از این وسیله نام و شماره مخاطبی که با او تماس گرفته است را ببیند و بشناسد (caller id) از ابتدا در شمار خدمات این وسیله نبود و بعدا به امکانات آن اضافه شد.
یکی از مزاحمتهای خیلی ساده و پیش پا افتاده که در عین حال میتواند شدیدا با اعصاب دارنده این وسیله بازی کند و او را آزار بدهد، دریافت پیامکهای ناخواسته است. برای این امر افراد میتوانند حتیالمقدور شماره خود را در اختیار همهکس قرار ندهند. این از سهم کاربر. اما در سوی دیگر اپراتورهای ارایهدهنده خدمات تلفن همراه هم این امکان را دارند که راسا و بدون هماهنگی، انبوه پیامکهای تبلیغاتی را روانه تلفنهای همراه کاربران خود بکنند. اتفاقی که از هر منظر که به آن نگاه کنی امری ناپسند، غیرقانونی و غیرشرعی است و از طرف دیگر نه تنها سود چندانی برای شرکتهایی که تبلیغ آنها میشود ندارد، که بر عکس باعث خشم و ناراحتی اغلب کاربرانی میشود که این پیامکها را دریافت میکنند.میتوان حدسزد تعداد قابلتوجهی از کاربران تلفن همراه در ایران به محض دریافت اینگونه پیامکها که بدون اجازه برای آنها فرستاده میشود، آنرا نخوانده از گوشی خود پاک میکنند. اغلب آنها هم که این پیامکها را میخوانند، غیر از آنکه با یک نگاه تمسخرآمیز از کنار آن رد شوند، کار دیگری انجام نمیدهند و درصد ناچیزی از کاربران دستورالعمل این پیامکها که غالبا ارسال یک کد عددی برای شماره خاصی برای اطلاع از نحوه خدمات است را اجرا و دنبال میکنند.
با این وصف، تا کنون هیچکدام از اپراتورهای تلفن همراه در ایران خود را مقید به رفع اینگونه مزاحمتها و و طراحی سازوکاری که کاربر بتواند راسا اقدام به حذف این پیامکها کند، نکرده است. تمام سازوکارهای پیشنهادی و موجود هم که تاکنون و در چند مرحله طراحی و به کاربران اعلام شده، ناقص و یا عملا بدون فایدهاست و کاربران پس از اجرای آنها باز هم با سیل این پیامکها در تلفن خود مواجه هستند.این وضعیت نشان میدهد، هیچیک از اپراتورهای سهگانه تلفن همراه در ایران، برای کاربران خود احترامی قائل نیستند و چون کاربر مجبور به استفاده از خدمات آنهاست، هرگونه که دلشان بخواهد با مخاطب و کاربر خود رفتار میکنند.
از طرف دیگر جای تعجب بسیار دارد که وقتی میشود با کسب رضایت کاربران و با ارائه خدمات متفاوت، کاربر بیشتری جذب کرد، چرا همه اپراتورهای تلفن همراه در ایران اصرار دارند، همه خدماتشان دقیقا مشابه همدیگر باشد و هیچ تفاتی بین یک اپراتور با اپراتور دیگر نباشد؟ (تفاوتهای جزئی ملاک نیست). به عنوان مثال؛ چرا یک اپراتور ابتکاری به خرج نمیدهد و اعلام نمیکند که مثلا میخواهد نخستین اپراتوری باشد که فقط با اجازه کاربران پیامک تبلیغاتی ارسال میکند و اگر مخاطب اجازه ندهد، ابدا پیامکی ارسال نخواهد کرد و با این ابتکار میزان اقبال و علاقه مردم به این طرح و اپراتور خود را آزمایش نمیکند؟ از همه اینها گذشته به نظر میرسد ارسال این پیامکها و ایجاد این مزاحمتها شرعا و قانونا خلاف باشد و باید در جایگاهی بالاتر سازمان تنظیم مقررات رادیوی و بالاتر از آن دولت و نمایندگان مجلس به این مسئله ورود کرده و جلو این مراحمتهای انبوه برای کاربران و شهروندان را بگیرند.
ناگفته نماند که در توجیه قطعنکردن این پیامکها بارها گفته شده که حذف ارسال این پیامکها، به یک بازار رقابتی و شغلی نوساخته که نام آنرا «سیستم ارزش افزوده» گذاشتهاند لطمه میزند، اما این عذر بدتر و خیلی بزرگتر از گناه است. کمترین تردید وجود ندارد که هیچ اقتصادی نهتنها بهواسطه ترغبیب مردم به مصرفگرایی کاذب و دلالی و واسطهگری رشد نمیکند، که واسطههای متعدد بین تولیدکننده و مصرفکننده، حکم انگل در یک سیستم اقتصادی را دارد و مانع جدی در راه فعالیت سالم اقتصادی و سرمایهگذاری و تولید و ایجاد شغل به معنای درست کلمه است.
نویسنده: علی مصلحی