علی اسماعیلی در گفتگو با ایلنا:
روند خرید کتاب عدالت‌محور است
سرپرست معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد؛ ضمن تاکید بر اجرای ضابطه‌مند امور در هیات خرید کتاب ارشاد، درمورد خرید کتاب از برخی ناشران وابسته به نهادها و سازمان‌های دولتی گفت: برای مهم نوع مجوز است که باید خصوصی باشد.
ایلنا: علی اسماعیلی؛ با اشاره به سیاست‌های حمایتی این وزارتخانه در حوزه‌ی خرید کتاب و توزیع تازه‌های نشر بین کتابخانههای عمومی سراسر کشور، درخصوص ساز و کار و سیاست‌های هیات خرید کتاب به سوالات ما پاسخ داد.
وی درمورد چگونگی ورود کتاب به چرخه‌ی خرید و هیات کارشناسی در این بخش به خبرنگار ایلنا گفت: یک جلد از دوجلد کتابی که ناشر پس از اخذ مجوز نشر و چاپ کتاب، می‌بایست در مرحله‌ی اعلام وصول به اداره‌ی کتاب بدهد، به طور اتوماتیک به بخش کارشناسی خرید کتاب می‌آید. این رویه برای کتاب‌هایی که در تهران منتشر می‌شوند، به شکل مستقیم و برای کتاب‌هایی که در شهرستان‌ها چاپ می‌شوند، توسط ادارات کل فرهنگ و ارشاد استان‌ها به هیات خرید کتاب مستقر در وزارتخانه ارسال میشود.
اسماعیلی در پاسخ به این سوال که «کارشناسان هیات کتاب چه افرادی هستند؟» اظهار داشت: آنچه مهم است ما بر اجرای ضابطه‌مند امور در این هیات، تاکید داریم و تلاش برای اجرای عدالت در خرید كتب داریم.
وی ادامه داد: اما در مجموع، این هیات متشکل از 8 کارشناس نشر است که هم از سوی معاونت امور فرهنگی انتخاب شده و در این هیات فعالیت می‌کنند. همانطور که اطلاع دارید جلسات این هیات؛ در طول سال و به شکل هفتگی برگزار میشود و کتاب‌های منتشر شده در آن هفته، مورد بررسی کارشناسان قرار می‌گیرند. نهایتا در پایان هر جلسه، کتاب‌هایی که توسط کارشناسان مقرر به خرید شده، اعلام میشود.
سرپرست معاونت امورفرهنگی ارشاد ضمن بیان این مطلب که حداكثر سقف خرید برای هر کتابی هزار جلد است، اظهار داشت: به تناسب میزان بودجه‌ای که هر سال در اختیار ما قرار می‌گیرد، تعداد کتاب‌ها و عناوینی که خریداری میشود متفاوت است. همچنین اولویت‌هایی نیز برای ما لحاظ است؛ مثلا كتاب های برگزیده و شایسته تقدیر در جشنواره ها و جوایز جهانی و همچنین کتاب‌هایی را که در حوزه‌ی فرهنگ عمومی هستند را در اولویت خریدهامان قرار می‌دهیم.
وی اضافه کرد: با توجه به این اولویت‌بندی، در زیرگروه‌های فرهنگ عمومی نیز اولویت‌هایی را در نظر می‌گیریم. به طوری که به ترتیب حوزه‌های مذهبی، ادبیات، علوم اجتماعی، و... از اولویت‌های هیات خرید کتاب به شمار می‌آید.
اسماعیلی در پاسخ به این سوالات که «ضوابط انتخاب کتاب در حوزه‌های مذکور چیست؟ و چه کتاب‌هایی مورد نظر کارشناسان هیات خرید کتاب قرار می‌گیرد؟» گفت: اولا کتاب باید چاپ اولی باشد؛ به عبارت دیگر هر کتابی تنها در چاپ اول به هیات خرید کتاب ارسال میشود. مساله‌ی مهم بعدی این است که اولویت اول و اصلی ما خرید كتاب از ناشران بخش خصوصی است.
سرپرست معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: البته در امر خرید کتاب، نمی‌توان ضوابط دیگری را -مثل تالیفی یا ترجمه‌ای بودن کتاب‌ها- لحاظ کرد. چراکه ممکن است یک کتاب تالیفی، حتی از اولویت‌های موضوعی ما قرار بگیرد اما به لحاظ کیفی، کتابسازی باشد و در مقابل؛ ممکن است یک کتاب ترجمه‌ای داشته باشیم که از اهمیت و کیفیت بالایی برخوردار باشد. بنابراین تشخیص کارشناسان برای ما از اهمیت بیشتر و قابل استنادتری برخوردار است.
سرپرست معاونت امور فرهنگی ارشاد با اشاره به این مطلب که روند انتخاب و خرید کتاب، روندی عدالت‌محور است؛ گفت: یکی از اهداف اصلی ما برای برگزاری هفتگی جلسات هیات خرید کتاب، انتقال به روز کتاب‌ها به کتابخانههای سراسر کشور است. در این رویه، پس از تایید کارشناسان؛ بلافاصله امر اطلاع رسانی را از طریق سایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و خبرگزاری کتاب ایران آغاز می‌کنیم. در ادامه و با مراجعه‌ی ناشر به حوزه مربوطه، خرید صورت می‌گیرد و کتاب‌ها را از طریق ادارات کل فرهنگ و ارشاد استان‌ها، در سطح کشور توزیع می‌کنیم. در مجموع با این رویه؛ تازه‌های نشر ظرف 2 تا 3ماه در کتابخانههای عمومی،در اختیار مردم قرار می‌گیرد.
وی درمورد نوع کتاب‌ها و معیارهای ارسال کتاب به استان‌های مختلف توضیح داد: ظرفیت و نیاز استان‌ها بر اساس تعداد کتابخانههای موجود در آن استان مشخص است. همچنین به نیازهای موجود در استان‌ها در خصوص کتاب‌های خاص نیز توجه داریم. به گونه‌ای که کارشناسان ادارات کل استان‌ها، مطابق با نیازهای ثبت شده در استان خود کتاب‌های مربوطه را از ما دریافت می‌کنند.
اسماعیلی در پاسخ به این سوال که «چرا علارغم ضوابط اعلام شده، در لیست کتاب‌های خریداری شده از سوی معاونت، نام ناشرانی به چشم می‌خورد که به سازمان‌ها و نهادهای دولتی تعلق دارد؟» گفت: آنچه برای ما ملاک است، نوع مجوزی‌ست که (دولتی یا خصوصی) ناشر در اختیار دارد. البته در مرحله‌ای که حواله‌ی خرید کتاب به ناشران تحویل میشود، آن‌ها در فرمی مخصوص، به شکل کتبی متعهد می‌شوند که کارمند دولت نیستند! بنابر این صحت و سقم این تعهدات، مساله‌ی دیگری‌ست. اما در مجموع، اولویت ما خرید كتاب از ناشران بخش خصوصی و حمایت از جریان نشر در كشور است.
