تا وقتی کپی‌رایت نداریم نمی‌توان کاری کرد

ایلنا: نمایشگاه کتاب فرانکفورت یکی از مهم‌ترین رویدادهای سالانه‌ی اقتصاد نشر در سراسر جهان است. سیر اتفاقات و جریانات این نمایشگاه کاملآ به دور از تصویری است که ایرانی‌ها از نمایشگاه کتاب دارند؛ در این نمایشگاه کتابی برای خرید عموم مردم عرضه نمی‌شود، بلکه نمایشگاه در واقع یک گردهمایی بزرگ برای ناشران سراسر جهان است تا ضمن آشنایی با دست آوردهای جدید صنعت نشر و محصولات جدید یکدیگر، فعالیتی اقتصادی را در قالبی نا‌آشنا برای ما ایرانی‌ها، انجام دهند. عمده‌ی درآمد ناشران در این نمایشگاه (و نمایشگاه‌های مشابه) از طریق فروش حق «رایت» آثار است؛ مساله‌ای که هنوز در ایران به صورت قانون در نیامده و موافقان و مخالفان زیادی دارد.
«امیر حسین‌زادگان»؛ موسس و مدیر انتشارات «ققنوس» یکی از موافقان جدی طرح تصویب قانون کپی رایت است. او از ابزارهای خود برای اجرای قانون کپی رایت، حداقل در حیطه‌ی انتشارات «ققنوس» استفاده کرده است و به صورت داوطلبانه با صاحبان آثار، برای حق تکثیر آثارشان قرارداد می‌بندد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، «حسین زادگان» که امسال در نمایشگاه کتاب فرانکفورت حاضر شده بود، درباره‌ی این نمایشگاه گفت: انتشارات «ققنوس» امسال در فرانکفورت حضور نداشت، اما خود من مثل چند سال قبل، به عنوان بازدید کننده در این نمایشگاه رفته بودم.
او درباره‌ی عدم علاقه‌ی خود برای حضور رسمی در قالب انتشارات در این نمایشگاه توضیح داد: شرکت کردن در این نمایشگاه مشکلی ندارد و می‌توان در آن شرکت کرد، اما یک ناشر ایرانی نمی‌تواند در فرانکفورت کاری انجام دهد. ایران هنوز عضو قانون «کپی رایت» جهانی نشده و به این ترتیب عملآ نمی‌توانند کار اقتصادی انجام دهند و به همین دلیل شرکت در این نمایشگاه نه تنها سود آور نیست، بلکه فقط هزینه بر است.
مدیر انتشارات «ققنوس» به ماهیت نمایشگاه‌های بین المللی کتاب و به خصوص نمایشگاه «فرانکفورت» اشاره کرد و گفت: سیستم‌های پخش و توزیع کتاب و کتاب فروشی‌ها در کشورهای غربی به شکلی است که دیگر نیازی به خرید کتاب در نمایشگاه نیست. نمایشگاه کتاب محلی است برای دیدار ناشران و قرار و مدار برای چاپ آثار یکدیگر، اما تا زمانی که ما قانون «کپی رایت» نداریم، جایی در این بین نخواهیم داشت و ناشران دیگر، ما را در بین خود نمی‌پذیرند.
حسین زادگان ادامه داد: به دلیل اینکه ناشران ایرانی حق چاپ آثار غربی را نمی‌پردازند، نوعی موضع گیری و تند خویی از سوی آن‌ها نسبت به ناشران ایرانی وجود دارد و حتی در بین خودشان از ایرانی‌ها با عنوان «دزد دریایی» یاد می‌كنند. با این اوصاف ما فقط غرفه‌ای را به اسم ایران در این نمایشگاه داریم که شاید تنها دست آورد آن حضور و ذکر اسم ایران در این نمایشگاه باشد تا بعد‌ها بتوان از آن استفاده کرد. حضور ما فعلآ به صورت نمادین است.
بنیان گذار موسسه‌ی انتشاراتی ققنوس خود را از مدافعان سرسخت قانون کپی رایت می‌داند و می‌گوید: ما از چندین سال پیش به صورت داوطلبانه حق رایت را به ناشران خارجی می‌پردازیم و به همین دلیل هم یک سال به عنوان مهمان ویژه‌ به نمایشگاه کتاب فرانکفورت دعوت شدیم.
حسین زادگان در مورد حضور امسال ناشران ایرانی در این نمایشگاه گفت: شرکت کنندگان امسال، بیشتر ناشران دولتی مثل «کانون پرورش فکری»، انتشارات «ساقی» و خود وزارت ارشاد بودند و البته دو ناشر خصوصی «مثلث» و «شباویز» هم در این نمایشگاه حضور داشتند.