دلایل افت كمی و كیفی محصولات سینمای ایران چیست؟

ایلنا: با نگاهی به وضعیت میزان تولیدات سینمایی بعداز برگزاری جشنواره فیلم فجر متوجه می‌شویم که تعداد فیلم‌های در دست ساخت یا فیلم‌هایی که مراحل ساخت خود را طی می‌کنند، نسبت به سال گذشته افت محسوسی پیدا کرده است. این امر به اندازه‌ای محسوس است که بسیاری از علاقمندان سینما از آینده سینمای ایران نگران هستند. به گفته بعضی نگرانی به اندازه‌ای شدت یافته كه حتی برای اكران فیلم‌ها در بهار  و تابستان 92 شورای صنفی نمایش با مشكل كمبود فیلم مواجه است و این شورا فیلم مناسبی برای اكران سراغ ندارد یا صاحبان فیلم‌ها علاقه‌ای به اكران آثارشان ندارند.

* هاشمی:

تحریم‌ها سرمایه‌گذاری در سینما را دچرا بحران كرده است

سیدضیا هاشمی(رئیس جامعه صنفی تهیه‌کنندگان) در گفتگو با خبرنگار ایلنا، با تایید افت محسوس تولیدات سینمایی در ماه‌های پایانی سال ۹۱ و ماه‌های ابتدایی سال ۹۲ گفت: این کاهش دلایل مختلفی دارد که ریشه‌های فرهنگی و اقتصادی دارد. در بحث اقتصادی وجود تحریم‌ها و همچنین گران شدن تولید و هزینه آن باعث شده که سرمایه‌گذاران رغبت کمتری در بحث سینما داشته باشند.
وی ادامه داد: اینکه گفته می‌شود امروزه با رشد تکنولوژی و استفاده از فناوری دیجیتال؛ هزینه‌ها کاهش پیدا کرده درست نیست زیرا در بحث دیجیتال بحث استفاده از نگاتیو کاهش پیدا کرده اما اگر زمان فیلمبرداری افزایش پیدا کند نه تنها هزینه‌ها کمتر نشده بلکه بسیار بیشتر هم می‌شود.
وی افزود: در بحث تولید یک فیلم گاهی هزینه‌هایی دیده می‌شود که شاید هزینه‌های جزیی باشد و حتی دیده نشود اما افزایش این هزینه‌ها تاثیر قابل لمس و محسوسی در ساخت یک فیلم دارد. به طول مثال هزینه پذیرایی(شام و ناهار) عوامل یک فیلم در سال ۹۰ رقمی بین ۷ هزار تومان تا ۱۰ هزار تومان بوده است اما این رقم در سال ۹۱ به حداقل ۱۷ هزار تومان افزایش پیدا کرده است یا هزینه‌های جابجایی وسایل و اموال و همچنین هزینه ایاب و ذهاب عوامل فیلم در سال ۹۱ افزایش بالایی پیدا کرده است.
هاشمی با تاکید بر اینکه علت اصلی کاهش تولیدات را نباید در چند ماه اخیر بلکه باید از ابتدای سال ۹۰ بررسی کرد، گفت: در سال ۹۰ تعداد فیلمنامه‌هایی که در شورای بررسی فیلمنامه بررسی و اعمال نظر شد بیش از ۴۰۰ فیلمنامه بود اما در سال ۹۱ تعداد فیملنامه‌هایی که به این شورا رسید و بررسی شد ۲۰۰ فیلمنامه بود که همین امر نشان از افت محسوس کمی و تعداد فیلمنامه‌ها می‌دهد.
وی ادامه داد: از طرف دیگر به دنبال افت کمی فیلمنامه‌ها از لحاظ کیفیت نیز دچار افت محسوسی شده است و فیلمنامه‌های خوب کمتر برای بررسی ارائه می‌شوند و به نظر می‌رسد به صورت عمدی فیلمنامه‌نویسان آثار خود را نگه داشته‌اند.
هاشمی با اشاره به اینکه ریشه این افت فقط دلایل اقتصادی ندارد و بعضی از آن‌ها به رفتارهای غیرفرهنگی بعضی مدیران بازمی گردد، افزود: عملکرد حوزه هنری در سال ۹۱ که به نوعی ناجوانمردی در حق سینمای ایران بود باعث شد تا سرمایه‌گذاران به سینمای ایران نامطمئن شوند و امنیت سرمایه‌گذاری در این عرصه به خطر بیفتد و افرادی که قصد سرمایه‌گذاری در سینما دارند؛ تصور می‌کنند که نهادی وجود دارد که امکان دارد با دستور آن جلوی اکران فیلم و به سود رسیدن سرمایه آنها گرفته شود.
رئیس جامعه صنفی تهیه‌کنندگان سینما نزدیک شدن به زمان انتخابات را دلیل دیگری می‌داند و می‌گوید: از طرف دیگر بلاتکلیفی در بین مدیران سینمایی نیز دیده می‌شود که امکان برنامه‌ریزی برای آینده را سلب کرده و حتی سرمایه‌گذاری دولتی را نیز کاهش داده است.

* اسعدیان:

فیلمسازان؛ ارشاد را حامی خود نمی‌دانند

همایون اسعدیان(رئیس کانون کارگردان سینمای ایران) معتقد است که مهم‌تر از همه عوامل گفته شده در بالا نگاه جشنواره‌ای و شوگونه به سینمای ایران و محصولات آن است.
اسعدیان با اشاره به افت کیفی فیلم‌های سینما در چند ماه اخیر گفت: بخشی از وضعیت موجود یعنی نابسامانی در اکران فیلم‌ها به بعضی از رفتارهای حوزه هنری بازمی‌گردد كه فیلم‌سازان را به سمت محافظه‌کاری سوق داده است. به صورتی که امروز فیلمسازان ما به دنبال این هستند که فیلمی بسازند كه از نظر همه ارگان‌ها مشکلی نداشته باشد.
وی ادامه داد: امروز فیلمسازان مطمئن نیستند که وزارت ارشاد از آن‌ها حمایت می‌کند و ارشاد به عنوان تنها متولی سینمای کشور به آن‌ها توجه می‌کند. همین امر باعث شده تا اکثر فیلمسازان به شدت احساس بی‌پناهی کنند.
اسعدیان تاکید کرد: این محافظه کاری باعث شد تا ما در جشنواره فیلم فجر شاهد آثار کاملا خنثی باشیم. هر چند این خنثی بودن فیلم‌ها باعث رضایت ارشاد و مسئولان برگزاری جشنواره فیلم فجر شده است.
وی ادامه داد: بی‌ثباتی در اکران، امنیت سرمایه‌گذاری را دچار خدشه کرده است که همین امر باعث شده تا بخش خصوصی دست به عصا حرکت کند و منتظر شود ببیند اوضاع چگونه است. از طرفی دیگر بخشی از نهادهای دولتی و فرهنگی که در سینما سرمایه‌گذاری می‌کردند به دلیل کمبود بودجه ساخت فیلم‌های خود را متوقف کردند.
اسعدیان افزود: چنین شرایطی وقتی با اوضاع امروز که زمان برگزاری انتخابات است مواجه می‌شود شرایط را بد‌تر می‌کند. یعنی اینکه امروز همه منتظر هستند تا انتخابات برگزار شود تا ببینند چه تصمیمی باید بگیرند و در آینده چه اتفاقی می‌افتد.
رئیس کانون کارگردانان در پاسخ به این سوال که آیا این روند باعث برگزاری ضعف جشنواره فیلم فجر سال ۹۲ می‌شود، گفت: هر ساله دولت در آستانه جشنواره با تزریق پول سعی می‌کند فیلم تولید کند و جشنواره فیلم فجر را برگزار کند. این روش در بیشتر مواقع اجرا شده و از آنجا نشات می‌گیرد که برگزارکنندگان جشنواره بیشتر به حالت نمایشی برگزار کردن جشنواره علاقه و اعتقاد دارند و به باقی مسائل سینما و جشنواره فیلم فجر زیاد کاری ندارند.

* ساداتیان:

عملكرد حوزه هنری به امنیت در سینما ضربه زد
سیدجمال ساداتیان(تهیه‌کننده سینما) معتقد است: مهم‌ترین عامل در افت کیفی و کمی فیلم‌های سینمایی ایران بسته بودن دست فیلمسازان در ساخت سوژه‌های دلخواه است.
تهیه‌کننده فیلم برف روی کاج‌ها در گفتگو با خبرنگار ایلنا، با اعلام اینکه با شرایط موجود خود وی فعلا قصد ساخت فیلمی را ندارد، گفت: عملا با اتفاقاتی که از سال گذشته توسط حوزه هنری رقم خورد و همچنین بحران اقتصادی به وجود آمده، دیگر سرمایه‌گذاری در سینما و تولید فیلم و بعد اکران آن سودی ندارد.
وی با اشاره به دلایل این امر می‌گوید: علاوه بر مسائل اقتصادی وزارت ارشاد با سختگیری و محدود کردن سوژه‌هایی که فیلمسازان قصد ساخت آن را دارند؛ انگیزه را برای سرمایه‌گذاری در سینما از بین می‌برد. این بی‌انگیزگی در بخش خصوصی بیشتر دیده می‌شود و امروز بخش خصوصی حضور فعالی در سینما ندارد.
ساداتیان افزود: بخش خصوصی حتی اگر دوست داشته باشد فیلمی را که به سوژه و داستانش علاقه‌مند است؛ بسازد اما باز به دلیل گران شدن هزینه‌های ساخت توانایی ساخت آن را بدون کمک دولتی و با استفاده از منابع خود ندارد.
وی ادامه داد: در شکل دیگر حتی با این شرایط نیز اگر فیلمی ساخته شود بخش خصوصی نمی‌تواند با یک برنامه‌ریزی صحیح و منسجم فیلم را به نمایش دربیاورد و به نوعی گردش طبیعی اقتصادی و مالی در سینمای ایران دچار وقفه شده است.
ساداتیان افزود: در این میان فقط تهیه‌کنندگان دولتی حضور فعال دارند و فقط فیلم‌هایی ساخته می‌شوند که تهیه‌کننده و سرمایه‌گذار آن بخش دولتی است.