گفتگو با كارگردان فیلم دهلیز؛
در قبال حرف‌ها و اعمال خود مسئولیم
همیشه یك رابطه دو طرفه بین مسئولیت و تصمیم‌گیری وجود دارد یعنی در تمام طول زندگی باید برای مسئولیت‌هایی كه داریم؛ تصمیم بگیریم و بابت تصمیم‌هایی كه می‌گیریم مسئول هستیم.
ایلنا: بهروز شعیبی(كارگردان جوان سینما) بعداز ساخت چند تله فیلم و فیلم ویدئویی، فیلم سینمایی دهلیز را كارگردانی كرده است. فیلمی كه هرچند اشتراكاتی از لحاظ مضمون با فیلم‌های قبلی شعیبی دارد اما تا امروز متفاوت‌ترین فیلم شعیبی است. با بهروز شعیبی به مناسبت ساخت فیلم دهلیز گفتگو كرده‌ایم.
* مشكل اصلی كه برای قهرمان فیلم بوجود آمده به دلیل یك رفتار خشونت‌آمیز است یعنی شما تصور می‌كنید كه وقتی خشونتی رخ می‌دهد همینطور ادامه پیدا می‌كند و دیگر متوقف نمی‌شود؟
__ پایه قصه فیلم پایبندی به اصول است به همین دلیل در آدم‌ها آدم منفی نمی‌بینیم. در فیلم خشونت روی داده است ولی خشونت در فیلم دیده نمی‌شود. به نظر من تم اصلی فیلم خشونت نیست بلكه تم اصلی درباره مسئولیت است برای اینكه تمام آدم‌های فیلم یك مسئولیتی دارند و باید برای این مسئولین جوابگو باشند. یك زمانی باید برای كار خطایی كه كردیم مسئولیم و یك زمانی برای كودك یا پدری كه داریم مسئول هستیم. فیلم درباره این است كه ما بابت كوچكترین كارهای كه می‌كنیم؛ مسئولیم و در ضمن این نگاه در فیلم در تلاش است تا آن آیه از قران را كه خداوند می‌فرماید بابت هر ذره‌ای كار خیر پاداش می‌گیرید و بابت هر ذره‌ای كار شر جزا می‌گیرید را نشان بدهد. عمدی نداشتم كه حتما فیلم یك رابطه دو طرفه بین مسئولیت و تصمیم‌گیری است یعنی شخصیت اصلی فلیم بابت مسئولیت‌هایی كه دارد باید تصمیم بگیرد و بابت تصمیم‌هایی كه می‌گیرد؛ مسئول است. بیشترین امری كه امروز گریبانگیر جامعه است این است كه آدم‌ها درباره كارهایی كه می‌كنند فكر نمی‌كنند در حالی كه حتی در زمان عصبانیت هم باید به كاری كه می‌كنیم فكر كنیم.
* ولی بعداز انجام یك عمل بد زمانی كه معذرت خواهی می‌كنند آن معذرت خواهی پذیرفته نمی‌شود؟
__ این امر درست در حوزه همین مسئولیت است یعنی تو باید مسئولیت كاری كه كردی را بپذیری و برای این كار معذرت خواهی كنی حتی اگر این معذرت خواهی پذیرفته نشود و حتی شاید عقوبت ببینی.
* فیلم در یك مرز خاكستری حركت می‌كند به همین دلیل در فیلم آدم بد یا بدمن نمی‌بینیم كه منفور باشد؟
__ همه آدم‌های فیلم از منظر خود؛ حق را با خود می‌بینند. این تلاشی بوده است تا ما نشان دهیم هر دو طرف دلایل متقن خود را دارند و خود را صاحب حق می‌دانند یعنی اگر دو طرف ما جرا جایشان عوض شود بازهم حق با آنها باشد اما آنچه كه مهم است این است كه كدام مسئله مهمتر از بقیه موارد است.
* ولی منطق شخصیت‌ها در فیلم در مرزی بسیار نزدیك با خودخواهی حركت می‌كند؟
__ آدم‌ها منطق خودشان را دارند و باید در یك جاهایی منطق خودشان را كنار بگذارند و خود را در جای طرف مقابل بگذارند و اگر این كار را نكنند دچار خودخواهی می‌شوند.
* شغل هانیه توسلی عینك‌سازی است و این شغل كاملا با شخصیت وی در فیلم منطبق است؟
__ برای شغل هانیه توسلی خیلی فكر كردیم كه شغلی داشته باشد كه بار مفهومی داشته باشد. عینك سازی برای ما چند بعد و مفهوم داشت اول از همه اینكه تكراری نباشد و از طرفی نمی‌خواستم كه یك شغل معمولی مانند خانه‌داری و گلدوزی باشد و استفاده تصوری هم بشود از این شغل كرد ضمن آنكه این شغل یك مفهوم دارد و ـن خوب دیدن است یعنی شخصیت با تراش شیشه‌های عینك انگار خودش را تراش می‌دهد تا بهتر ببیند.
* اما همین رفتار و شغل باعث برداشت‌های متفاوتی در فیلم می‌شود و بیننده برداشت دیگری می‌كند؟
__ من به عنوان كارگردان در بستر قصه پرداخت می‌كنم و تا یك جا برای من است. از یك جای دیگر این بیننده است كه همراه فیلم می‌رود و بییینده فیلم هرچه را كه از فیلم برداشت كند؛ برای من مهم است و دیگر نگاه و برداشت من به عنوان كارگردان دیگر مهم نیست.
* یكی دیگر از نكات فیلم این است كه بیشتر ما در جایگاهی قرار داریم كه راضی نیستم؟
__ شاید اینگونه باشد اما اینكه راضی نیستم شاید به این دلیل است كه آن جایگاه را خود ما انتخاب نكردیم از طرف دیگر علارغم وجود این مسئله خیلی‌ها به همین جایگاه ما حسادت می‌كنند مانند شخصیت اصلی فیلم كه دوست ندارد از مدرسه برود اما همكلاسی وی به وی حسودی می‌كند كه راحت می‌تواند مدرسه خود را عوض كند.
* بعضی شخصیت‌های فیلم مانند ناظم در مدرسه یا دادگاه نقش قانون را دارند اما نمی‌توانند مسئله را حل كنند.
__ قانون یكسری حقوق برای آدم‌ها قائل شده كه آن حقوق به آنها اختیارات می‌دهد و می‌توانند به آن اختیارات عمل كنند یا نكنند اما قانون باید كار خودش را انجام بدهد ضمن آنكه بحث بی‌اخلاقی كه قانون به كمك اخلاق بیاید؛ مطرح نیست.
* اما از این حق نمی‌توان در هر زمان استفاده كرد؟
__ دقیقا درست است از حق هر جایی كه دوست داشته باشی می‌توانی استفاده كنی اما اگر از این حق استفاده نكنی جای دیگر تبعات دارد و نوع استفاده از حق برای صاحب حق تبعات دارد.
* استفاده از رضا عطاران در یك نقش جدی ریسك بزرگی بود ایا نمی‌ترسیدید كه نقش خوب درنیایید؟
__ رضا عطاران اولین كسی بود كه با وی تماس گرفتیم البته درگیر چند فیلم سینمایی بود كه در بین ساخت آنها با ما همكاری كرد. عطاران بازیگر توانمندی بود و بازیگری است كه در نقش‌های جدی می‌تواند خوب باشد و اگر این نقش جدی در بستر یك داستان جدی رخ دهد بهتر دیده می‌شود. خود من تجربه بازی داشتم و از ریسك و متفاوت بودن بازی بازیگران استقبال می‌كردم. این تفاوت بازی نه تنها برای عطاران بلكه برای هانیه توسلی نیز رخ داد در این میان علی سرابی به عنوان بازیگر تاتر و بازیگردان نقش زیادی داشت و سینما را به خوبی می‌شناخت و ایده‌های تصویری خوبی ارائه كرد.
