امیرکربلایی‌زاده؛ بازیگر نمایش «خشت خام»:
معیار انتخاب آثار بخش مسابقه مشخص نیست
ما تنها امكان اجرا می‌خواستیم، این اولین اصل برگزاری جشنواره است كه شرایط اجرای گروه‌ها را فراهم كند. كمترین خواسته گروه‌های نمایشی همین است که بتوانند محصول فرهنگی خود را در این ویترین به معرض نمایش بگذارند.
ایلنا: امیر کربلایی زاده از بازیگران نمایش «خشت خام» ضمن ابراز نارضایتی از بی توجهی مسئولان جشنواره تئاتر فجر برای فراهم نکردن امکان اجرای این اثر، ضریب خطای قضاوت داوران این دوره را به دلیل فشار کاری زیاد، بالا دانست.
كربلایی زاده به خبرنگار ایلنا گفت: خانم زری كریمی كارگردان نمایش، به دلیل انتخاب عوامل خوب نمایش خوبی راهی چشنواره كرده بود، به خصوص كه جلال تهرانی با طراحی نور و صحنه و همچنین آتیلا پسیانی با درآموتورژی در تولید این اثر كمك كردند. ما در این نمایش زاویه دید مخاطب را تغییر دادیم و در طول اجرا تنها نیمرخ بازیگران توسط تماشاچی دیده می‌شد.
او با بیان اینكه ما سه ماه تمرین فشرده داشتیم تا به اتمسفر حاكم بر فضای كار برسیم، ادامه داد: هنگامی كه با همكاران تئاتری و مطبوعاتی مشورت می‌كردیم اعتقاد داشتند ریسك است، اما در بازبینی پس از اعلام مشروط شدن نمایش بلافاصله قبول شدیم و در بازبینی دوم هم كل كار را دیدند و پذیرفته شد. قبل از این خانم كریمی به مسئولان اعلام كرده بود صحنه‌‌ی طراحی شده توسط جلال تهرانی به عمق نیاز دارد و نباید آوانسن داشته باشد كه ترجیحا بلك باكس برای اجرای اثر مورد نیاز بود.
او با بیان اینكه؛ این درخواست به صورت كتبی هم به جشنواره ارسال شد تا بعدا بهانه‌ای برای فراموش كردن و بهانه‌های دیگر وجود نداشته باشد، اظهار كرد: امسال یكی از عجیب‌ترین جشنواره‌های تئاتر را تجربه می‌كنیم. اول اینكه از میان تمام آثار ارسالی به مرحله خوانش متون 170 اثر در نهایت پذیرفته شد كه معیار انتخاب این آثار به هیچ وجه معلوم نیست. در دوره‌های گذشته سابقه هنرمند نیز درنظر گرفته می‌شد و بخش‌های متفاوتی وجود داشت، اما امسال همه هنرمندان با تجربه و تازه‌كار را در یك ظرف قرار دادند، درحالی كه سال‌های قبل اصلا چنین نبود.
كربلایی‌زاده با تاكید بر اینكه ما باید از تجربه دوره‌های گذشته درس بگیریم، بیان كرد: در دوره‌های گذشته به این شكل بود كه هر بخش توسط تیم‌های داوری مختص خود مورد ارزیابی قرار می‌گرفت. نتیجه‌ها بخش‌ها اعلام می‌شد تا اینكه مجموعه آثار معرفی شده جشنواره را شكل می‌داد. امسال یك تیم همه كارها را بررسی می‌كرد، شما وقتی با اردشیر صالح‌پور صحبت می‌كردید بسیار خسته بود. در یك مورد ساعت 11:30دقیقه شب برای این دوستان كار اجرا كردیم.
وی ضمن بیان اینكه در چنین روشی احتمال نادیده گرفته شدن حق گروه‌ها قطعا وجود دارد، افزود: خیلی از آثار شاید ابتدا و در شروع كند پیش بروند، این تمهیدی است كه می‌تواند توسط كارگردان در كار وجود داشته باشد. با وجود خستگی گروه داوری چه اتفاقی می‌افتد؟ نكته جالب دیگر در جشنواره امسال این است كه داورها شخصا تصمیم می‌گرفتند اثر در كدام بخش قرار داشته باشد، این هم اشتباه است، شاید یك گروه کار خود را برای حضور در بخش تجربه‌های نو آماده كرده باشد و زیربنای نمایش تولید شده بر همین اساس باشد اما گروه داوری بگوید تو بیا برو در بخش نگاه تازه.
بازیگر نمایش نظمیه زنان با بیان اینكه من منكر زحمت‌های اعضای دبیرخانه و تجربه دبیرجشنواره نیستم، اظهار داشت: آقای كشن‌فلاح برای تئاتر زحمت زیادی كشیده است، اما این نباید مانع بیان ایرادهای اجرایی شود، فراموش نكنیم كه این رویداد حرفه‌ای‌ترین جشنواره تئاتر كشور است و هنگامی كه یك‌نفر خارجی میهمان ما می‌شود با خود می‌گوید اینجا می‌توانم حرفه‌ای‌ترین آثار نمایشی كشور ایران را تماشا كنم. در همین شرایط شما می‌بینید با نمایشی كه بارها اعلام كرده برای اجرا به چه امكاناتی نیاز دارد چنین مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرد چه فكری می‌كنید؟
وی همچنین ضمن اشاره به اینكه ما هنوز دلیل عدم انتخاب برای شركت در بخش مسابقه را نمی‌دانیم اما به نظر گروه داوری احترام می‌گذاریم، ادامه داد: لحظه اهدای جوایز زودگذر است، آنچه اهمیت دارد نظر مخاطب و تایید گرفتن از آن‌ها است مسائل دیگر زود می‌گذرد. ما نمی‌توانستیم در سالن مهر حوزه هنری اجرا كنیم و اگر چنین اتفاقی می‌افتاد، به خود و زحمت‌های 3ماهه گروه توهین كرده بودیم.
كربلایی‌زاده با تاكید بر اینكه هیچ گروه نمایشی زحمت‌های خود را بی‌دلیل نادیده نمی‌گیرد، تصریح كرد: قصد لج كردن و ایجاد مشكل نداشته‌ایم. ما تنها امكان اجرا می‌خواستیم، این اولین اصل برای برگزاری جشنواره است كه شرایط اجرای گروه‌ها را فراهم كند و كمترین خواسته گروه‌های نمایش هم همین است که بتوانند محصول فرهنگی خود را در این ویترین به معرض نمایش بگذارند.
او اضافه كرد: حالا شما درنظر بگیرید در این میان عده‌ای از گروه‌ها امكان حضور در ویترین تئاتر كشور و رقابت برایشان مهیا نمی‌شود. در چنین شرایطی یك ده آباد بهتر از صد شهر خراب است، انجام ندادن یك كار بهتر از انجام نصفه نیمه آن است. به نظرم اگر خشت خام را در قالب جشنواره برگزار می‌كردیم اثر از دست می‌رفت.
این هنرمند نیز به تغییرات ایجاد شده در جدول جشنواره اشاره كرد و گفت: وقتی می‌بینیم جدول جشنواره به سادگی دچار تغییر می‌شود و ما شاهد هستیم گروه‌هایی كه آثار آن‌ها قبلا رد شده به سادگی وارد بخش مسابقه می‌شوند و بنا به شرایطی اعتراض افراد پذیرفته می‌شود؛ عدالت ایجاب می‌كند ما هم جزو آن دسته باشیم كه اگر حرف حق می‌زنیم بر همان اساس برای ما نیز برنامه‌ریزی صورت بگیرد.
وی تصریح كرد: اینطور هم نیست كه كنار گود نشسته باشم و سر از گرفتاری‌های برگزاری جشنواره در نیاورم، اما اعتقاد دارم مسئولان می‌توانستند طی روزهای قبل از شروع جشنواره با برنامه‌ریزی مناسب‌تر به خواسته‌های گروه‌ها توجه كنند. حداقل این بود كه می‌توانستند از پیش اعلام كنند برنامه این دوره از جشنواره به این شكل و با امكانات محدود بسته شده است.
بازیگر نمایش ساقی در ادامه، گفت: شاید من جزو معدود بازیگرانی باشم كه با 5نمایش در جشنواره حضور دارد، حالا اگر یكی دوتای آن‌ها قبول نشود باز سه اثر دیگر باقی است كه اتفاقا همین اتفاق هم رخ داد. من اینجا از طرف خودم صحبت نمی‌كنم از طرف همه جوانانی می‌گویم كه بی ادعا كار می‌كنند.
این هنرمند همچنین به بحث دستمزدها نیز اشاره كرد و افزود: سال 91 یكی از بازیگران پركار تئاتر بودم، در 5ماه نخست با پنج نمایش «چی شد كه من مار خوردم»، «در میان پوستی كه در آن نمی‌گنجیم»، «آنم آرزوست»، «ساغی» و «نظیه زنان» روی صحنه رفتم؛ در این میان تا به این لحظه تنها یك قسط از نمایش ساقی دریافت كرده‌ام و كمی از بخش گیشه نمایش نظمیه زنان؛ از فروروین تا به حال جز این دو مورد از باقی آثار حتی یك هزارتومانی دریافتی نداشتم.
او ادامه داد: هنگامی كه یك كارگر ساختمانی كار انجام می‌دهد مزد خود را دریافت می‌كند اما در مورد من هنرمندی كه همه زندگی‌ام از راه بازی در تئاتر می‌گذرد چنین برخوردی اتفاق نمی‌افتد، چرا؟ چون اصلا كاری كه می‌كنیم شغل محسوب نمی‌شود. چرا من باید 5اثر برای اجرا در جشنواره داشته باشم؟ آیا تا این حد كند ذهن هستم كه متوجه نباشم این روش مشكل دارد؟
كربلایی‌زاده در پاسخ به سوال افرادی كه به پركاری او خرده می‌گیرند، گفت: من به این فكر می‌كنم كه، امكان دارد براساس سلیقه‌ها تعدادی از این آثار رد شوند، اصلا معلوم نیست كدام‌یك از اینها موفق به دریافت مجوز اجرای عمومی شود. مشكل اینجاست كه مسئولان ما تئاتر را شغل محسوب نمی‌كنند، ما هم مثل یك بازیكن فوتبال یا هر فرد دیگری مشغول به انجام فعالیت حرفه‌ای خود هستیم، كار فرهنگی انجام می‌دهیم كه میلیاردها تومان ارزش دارد. اما شما ببین هنرمندان این عرصه از نظر امنیت شغلی، بیمه و مسكن در چه وضعیتی به سر می‌برند. اینها حداقل‌هایی است كه یك دولت باید برای هنرمندان كشور مهیا كند.
وی افزود: حال با این همه دغدغه آیا می‌توانم سالی یك یا دو نمایش داشته باشم؟ خاطرم هست در جشنواره چشم‌انداز تئاتر ایران در كشور آلمان با نمایشی شركت داشتیم، برای هنرمندان آلمانی تعجب آور بود وقتی می‌گفتیم هر اثر نمایشی در كشور ما فقط 30شب امكان اجرا دارد. آن‌ها ابتدا اثر را در سالن مشخص اجرا می‌كنند، بعد در شهرهای مختلف برای گروه‌های جوانی كه علاقه‌مند به دیدن آثار حرفه‌ای هستند اجرا می‌شود، سپس به عنوان رپرتوار در كشورهای اروپایی روی صحنه می‌رود. در این شرایط بازیگر یك سال از بابت اجرا نگرانی ندارد و از طرفی فرصت می‌كند روی اثر بعدی خود فكر كند.
این بازیگر در انتها با اشاره به اینكه هنوز به یك سیستم جامع درست در حوزه تئاتر دست پیدا نكرده‌ایم، اظهار كرد: در این شرایط است که هنرمند آزرده خاطر خواهد شد، چراکه تمام جوانی و عمر خود را صرف انجام این کار کرده است. وقتی صدای او نیز شنیده نشود، دردها و دغدغه‌هایی که هیچگاه امکان بیان آن‌ها را پیدا نکرده موجب مرگ تدریجی‌اش می‌شود.
