گزارش ایلنا از درجهبندی خبرنگاران،
تكرار راه رفته سینماگران برای روزنامهنگاران
در تقسیم بندی و رتبهبندی اولین اصل ماهیت و شاخصهای ارایه شده است و اگر شاخصها درست باشد و نظرات سلیقهای نباشد و قدرت رسانهای در میان نباشد؛ میتواند موفقیت آمیز باشد.
ایلنا: وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی در یک اقدام جدید دست به رتبهبندی خبرنگاران و روزنامهنگاران زده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا،در این روش خبرنگاران براساس ویژگیهای میزان تحصیلات، سابقه کاری، آشنایی با زبانهای خارجه، دورههای آموزشی طی شده، رتبهبندی و درجهبندی شده و به آنها جواز کار خبری اعطا میشود.
این سیستم پیش از این در حرفههای دیگر همچون کارگردانان و تهیهکنندگان سینما اجرا شده اما موفقیتآمیز نبوده است.
علی معلم(تهیه کننده سینما و سردبیر ماهنامه دنیای تصویر) در گفتوگو با خبرنگار ایلنا با اشاره به تاریخچه رتبهبندی تهیهکنندگان سینما گفت: در تقسیمبندی و رتبهبندی اولین اصل ماهیت و شاخصهای ارایه شده است و اگر شاخصها درست باشد و نظرات سلیقهای نباشد و قدرت رسانهای در میان نباشد؛ میتواند موفقیت آمیز باشد.
وی ادامه داد: زمانی در دوره مرحوم سیف الله داد طرحی شبیه آنچه که امروز ارشاد قصد دارد درباره خبرنگاران اجرا کند درباره تهیه کنندگان اجرا شد و براساس آن تهیهکنندگان به درجه الف تا ج و براساس نوع فیلمهای ساخته شده تقسیم بندی شدند اما این رتبه بندی بعد از دو سال رها شد.
معلم افزود: در چنین رتبه بندیهایی دو اصل باید مورد نظر قرار بگیرد اول اینکه این رتبهبندی توسط چه کسی و براساس چه معیاری صورت میگیرد دوم آنکه چه امکاناتی به افرادی که براساس این معیار رتبه بندی میشوند؛ داده میشود و این امکانات تا چه زمانی در اختیار آنهاست.
مدیر مسوول ماهنامه دنیای تصویر افزود: پیرامون رتبهبندی خبرنگاران توسط ارشاد، ارشاد باید قبل از رتبه بندی اعلام کند که چه تعریفی از خبرنگاری مد نظر اوست زیرا امروز بیشتر چهرههای رسانهای در دنیا خبرنگار هستند یا خود را خبرنگار میدانند یعنی دایره کار خبرنگاری از پایینترین فرد فعال در حوزه خبر در یک رسانه تا حرفهایترین فرد در مهمترین رسانه دنیا قابل تعریف است. لذا باید ابتدا تعریف شغل خبرنگاری مشخص شود و تا زمانی که به این تعریف نرسیم نمیتوان مراحل بعد را انجام داد.
وی ادامه داد: از طرف دیگر نگاهی به تاریخچه چنین رتبهبندیهایی در کشور نشان داده که مهمترین ضعف این رتبه بندیها مقطعی بودن آن است به طور مثال در دوره در سینما اعلام شد که تهیهکنندهای که فیلمش در جشنواره فیلم فجر کاندید شود میتواند بدون آنکه فیلمنامه بعدی خود را برای شورای پروانه ساخت صادر کند فیلم بعدی خود را بسازد اما این تصمیم بعدها اجرا نشد.
علیرضا رئیسیان(رئیس سابق کانون کارگردانان) که مدت ۱۸ سال ریاست این کانون را برعهده داشت بااشاره به صدور مجوز برای کارگردانها و دستهبندی آنها در کانون میگویند: کاری که ما در کانون کارگردانان سینمای ایران انجام میدادیم درجهبندی نبود بلکه اولویتبندی بود. ما بررسی میکردیم که چه کسانی براساس سوابق اولویت دارند که از امکانات سینما استفاده کنند و به عنوان فیلم اول کار خود را در سینما آغاز کنند.
وی ادامه داد: اما در همان زمان هم شرط ما با ارشاد این بود که بیشتر از ۱۵ درصد از فیلمهای تولیدی سال نباید فیلم اولی باشد امری که بعدها رعایت نشد و زمانی که این فرایند از کانون به ارشاد منتقل شد بیش از ۴۰ فیلم توسط کارگردانان اول در سال ساخته شد که بیشتر آنها کسانی بودند که توسط خود ارشاد انتخاب شده بودند.
رئیسیان با انتقاد از اجرای این طرح در وضعیت فعلی برای روزنامهنگاران گفت: اولویتبندی در هر حرفهای خوب است اما باید دو اصل اساسی در آن رعایت شود اول آنکه این اولویت بندی ضابطهمند باشد و دوم مشخص شود چه کسانی این کار را انجام میدهند و چه غرضی دارند. امروز بسیاری از روزنامهنگاران حرفهای در مشاغل دیگر مشغول هستند یا وزرت ارشاد با نگاه و سابقه آنها مشكل دارد. اما این اشكال نمیتواند سابقهی روزنامهنگاری آنها را زیر سوال ببرد. آیا برای این موضوع نیز فكری شده است یا با حذف آنها به راحتی بخشی از فعالان این حوزه نادیده گرفته میشوند.
وی ادامه داد: استاندارد سازی در هر حرفهای خوب است اما باید دید این استانداردسازی توسط چه افراد متخصصی صورت میگیرد و اگر کسی احساس کرد که حقش در این استانداردسازی ضایع شده بتواند اعتراض و احقاق حق کند.
رئیسیان افزود: کار روزنامه نگاری مانند کار کارمندی نیست و اگر درجه بندی و یا اولویت بندی قرار است صورت گیرد باید توسط متخصصان این حرفه و اعضای صنف صورت بگیرد.
همایون اسعدیان(رییس کانون کارگردانان) نیز گفت: آنچه که ما در کانون کارگردانان اجرا میکردیم با آنچه که امروز درخصوص خبرنگاران قرار است اجرا شود تفاوت دارد. در کانون کارگردانان هرگز رتبهبندی صورت نمیگرفت بلکه صدور مجوز ساخت فیلم اول انجام میشد.
وی ادامه داد: در سال بالغ بر ۲۰ الی ۳۰ درخواست ازسوی کارگردان فیلم اول به کانون کارگردانان میرسید و کانون کارگردانان با یک هیات پنج نفر سوابق و آثاری که توسط کسی که تقاضای ساخت فیلم اول کرده بررسی میشد و مشخص میشد که آیا وی توانایی ساخت فیلم سینمایی را دارد یا نه.
اسعدیان افزود: اما هرگز ما کارگردانهای سینما را رتبهبندی نکردیم هرچند همین طرح صدور مجوز برای فیلم اولیهها نیز بعدها به ارشاد سپرده شد زیرا گروهی کانون کارگردانان مورد هجمه قرار دادند و اعلام کردند که این کانون برای کارگردانها کنکور برگزار میکند.
هرچند این طرح امروز توسط ارشاد درحال اجراست.