حرکت به سوی تشکیل اتحادیه تئاتر

ایلنا: نشست رسانه‌ای گروه تئا‌تر دایره ۱۰ صبح امروز(چهارشنبه،۱۳ شهریور) با حضور محمد چرمشیر(سخنگوی این تشکل) در شهر کتاب مرکزی برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، سخنگوی این تشکل درخصوص چرایی همگرایی این گروه‌ها با یکدیگر گفت: در تئا‌تر ما گروه‌هایی بودند که بار‌ها تلاش کردند دور یکدیگر جمع شوند تا با استفاده از این ظرفیت فعالیت تئاتری خود را پی بگیرند. اما هر بار این جمع شدن اتفاق نیفتاده تا امروز که ۱۰ گروه فعال تئا‌تر کشور تصمیم گرفتند درکنار یکدیگر قرار بگیرند و فعالیت خود را در یکجا متمرکز کنند و به این شیوه پیش بروند.
وی ادامه داد: این‌ها گروه‌هایی هستند که تلاش می‌کنند طور دیگری به تئا‌تر نگاه کرده و جریان‌های نوتری را مدنظر قرار می‌دهند. همچنین این گروه‌ها علاقه‌مند به کار هستند؛ به جز مواقعی که مانعی بر سر راه آن‌ها گذاشته می‌شود.
چرمشیر نزدیک شدن هرچه بیشتر به آنچه در تئا‌تر جهان اتفاق می‌افتد را یکی دیگر از نقاط اشتراک این ۱۰ گروه عنوان کرد و گفت: تمامی سرپرست‌های ۱۰ گروه تجربه اداره عملی و موفق گروه تئا‌تر را در کارنامه دارند و علاوه بر این تلاش کردند فعالیت‌های دیگری را ساماندهی کنند.
وی؛ توجه ۱۰ عضو حاضر در این تشکل را به جریان تئا‌تر خصوصی یکی دیگر از نقاط مشترک آن‌ها بیان کرد و افزود: اما چنین رویکردی به معنی چشم‌پوشی کامل از سوبسیدهای دولتی نخواهد بود. برخلاف آنچه تا امروز جا افتاده اصلا قرار نیست ارتباط گروه تئا‌تر ۱۰ با بخش دولتی قطع شود. گروه اعتقاد دارد که دولت همچنان باید از تئا‌تر حمایت مالی کند و در جهت رفع موانع موجود در سر راه هنرمندان گام بردارد. سوبسیدی که دولت پرداخت می‌کند از نظر ما به هیچ وجه مبنای سفارش هنرمندان قرار نخواهد گرفت بلکه حقی است که باید پرداخت شود.
سخنگوی گروه تئا‌تر دایره ۱۰ به چشم‌انداز اعضا در خصوص ایجاد این تشکل اشاره کرد و اظهار داشت: در اولین نشستی که اعضا با یکدیگر داشتند مواضع گروه‌ها مطرح شد و در این رابطه باید تاکید کنم، همسویی گروه‌ها در این جمع الزاما به معنی همشکلی آن‌ها نیست و قصدی برای ادغام وجود ندارد اما این دوستان در حال رایزنی با یکدیگر هستند تا بتوانند همسویی و اشتراک نظر‌ها را به سمت مسیر مشخص تری حرکت دهند.
وی ادامه داد: چشم انداز گروه دایره ۱۰ این است که درنهایت بتوانیم آنچه به آن عنوان اتحادیه تئا‌تر می‌دهیم دست پیدا کنیم. شعاری که در روزهای نخست جمع شدن اعضا مطرح شد نیز این بود، تشکلی از گروه‌های همگرا و متنوع در جهت نزدیک شدن به استقلال و گسترش تئا‌تر در کشور.
چرمشیر در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا گروه تئا‌تر دایره ۱۰ کلیشه‌های گذشته تئا‌تر ایران را کنار خواهد گذاشت یا خیر، عنوان کرد: تمام گروه‌ها ازجمله این ۱۰ عضو در همین جهت تلاش می‌کنند. اما گروه تئا‌تر ۱۰ معتقد است گاهی می‌توان پیشنهادهایی برای مدیران مطرح کرد که در ‌‌نهایت به سود تئا‌تر باشد. به عنوان نمونه مدیران روزگاری به بحث ورود حامیان مالی برای خلق و تولید نمایش با دیده تعجب نگاه می‌کردند اما پس از اجرایی شدن چنین طرحی از سوی بعضی گروه‌ها مدیران نیز واکنش مثبت نشان دادند.
سخنگوی تشکل تئا‌تر دایره ۱۰ تصریح کرد: ما نباید از یاد ببریم که یکی از اعضای این تشکل ۵ سال است از نظر مالی خود را مجزای از دولت پیش برده و باقی اعضاء هم به همین شکل تلاش می‌کنند خود را از کمک‌های دولتی جدا کنند. اما دوباره تاکید می‌کنم این حق گروه‌های تئا‌تر کشور است که بتوانند از منابع بهره ببرند و اصلاً دلیلی ندارد که مدیران بخواهند سلایق گروهی و فردی خود را اعمال کنند.
این نویسنده همچنین در پاسخ به ابهام‌های به وجود آمده پس از طرح جمع شدن گروه‌ها در این تشکل گفت: از وقتی خبر همگرایی این ۱۰ گروه مطرح شد گمانه زنی‌هایی به میان آمد که مبنای آن‌ها فقط حدس بود. اکثر این گروه‌ها کارهایی به صحنه بردند که تجربه این سال‌ها نشان داده، تماشاگران خود را نیز داشته‌اند و چرخه مالی‌شان را تنظیم می‌کردند. در اصل قرار است این گروه‌ها بر پایه رفتارهای گذشته خود ادامه فعالیت دهند. اما قرار است یکدیگر را نیز پوشش داده و فعالیتهای مشترکی نیز داشته باشند.
وی همچنین در پاسخ به اینکه نخستین خروجی مشخص تشکل تئا‌تر دایره ۱۰ چه خواهد بود، اظهار داشت: نخستین چیزی که با جدیت موردنظر است فراهم کردن امکان ایجاد محل خصوصی تئا‌تر برای تشکل است که در این زمینه قصد دارد با مدیران دولت برای دریافت زمین و همچنین بهره گیری از وام‌هایی مورد نظر وارد گفتگو شود. اما عملی‌ترین اقدام دایره ۱۰ این است که راهی را مشخص کند تا بر مبنای آن دیگر گروه‌ها نیز بتوانند به اهداف مورد نظر خود دست پیدا کنند.
این نمایشنامه نویس همچنین در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر ابراز نگرانی عده‌ای درخصوص تاثیر بزرگترهای جمع بر هنر و شیوه اجرایی جوان‌تر‌ها بیان کرد: کنار هم بودن این ۱۰ گروه به معنای ادغام شدن نیست. چنانچه می‌دانیم هر گروه هویتی دارد که خدشه ناپذیر است. اما گروه دایره ۱۰ در حال آزمون همین ماجرا‌ها است و نشست‌های اعضاء با یکدیگر بیان کننده این موضوع است که درحال گفتگو با یکدیگر برای مشخص شدن نقاط اختلاف و اشتراکات هستند.
وی با ذکر مثالی افزود: به عنوان نمونه همین کلمه همسو بودن در نگاه نخست به شدت آشنا به نظر می‌رسد اما در طی گفتگو‌ها به این نتیجه رسیدیم که ۱۰ گروه چقدر باید راجع به مواردی مشخص از این دست به ابراز دیدگاه‌های خود بپردازند و من به عنوان فردی که ۳۰ سال است در عرصه هنرهای نمایشی کشور حضور دارند به شدت از این خوشحال هستم چراکه به ویژه درباره واژه‌ها و کلماتی که هر روز مطرح می‌کنیم و آگاهی دقیقی در مورد معنای آن‌ها نداریم، بحث می‌شود.
چرمشیر همچنین درخصوص اضافه شدن گروه‌های نمایشی دیگر به این ۱۰ عضو گفت: با تعریف دایره ۱۰ منعی برای ورود گروه جدید وجود ندارد. اما در حال حاضر گفتگوهای بنیادینی میان این هنرمندان شکل گرفته که ترجیح می‌دهند در گستره کمتری از نظر تعداد مطرح شود. اما امیدواریم که رفتار دایره ۱۰ موجب گسترش گروه‌ها و تشکل‌هایی این چنین شود تا زمینه ورود اتحادیه تئا‌تر فراهم شود.
وی با ابراز خوش بینی نسبت به اتفاق شکل گرفته و درخواست از رسانه‌ها و هنرمندان برای کمک به ادامه این جریان اظهار داشت: وقتی ۳۰ سال قبل به عنوان یک جوان وارد تئا‌تر این مملکت شدم امیدی به برگزاری چنین نشستی در این روزگار وجود نداشت. اما جریان تئا‌تر در کشور ما برای تحقق رویاهاست و وظیفه دولت نیز کمک به گروه‌های تئاتری برای رسیدن به آرزو‌هایشان است. این ۱۰ عضو به سهم خود قصد دارد از مقدار آبرویی که طی سالیان فعالیت نمایشی به دست آورده استفاده کنند تا امکاناتی برای تئا‌تر مملکت به وجود آید. این عملی است برای تئا‌تر ایران و ربطی به هیچ فرد خاصی ندارد.
این هنرمند تصریح کرد: اگر حقی از سوی این ۱۰ عضو مطرح می‌شود قطعاً چیزی است که حقوق دیگر گروه‌های نمایشی نیز در آن می‌گنجد. به عنوان نمونه شاهد هستیم تماشاخانه‌ها ۲۰ درصد فروش گیشه گروه‌ها را درفت می‌کنند در حالی که کمترین امکانات را در اختیار آن‌ها می‌گذارند و بر سر خلق و اجرای آثار نمایشی نیز سنگ اندازی می‌کنند. این رفتاری است که ما معتقدیم شیوه درستی در برخورد با هنرمندان تئا‌تر کشور نیست و آنچه که به عنوان حمایت پرداخت می‌شود یا امکاناتی که در اختیار آن‌ها قرار می‌گیرد چیزی جز حق نیست.
وی ادامه داد: شما از سد شورای نظارت و حمایت می‌گذرید و وارد سالن نمایش می‌شوید اما تازه در این لحظه است که با محلی مواجه هستید به نام سالن نمایش که از کوچک‌ترین امکانات برای خدمات دادن به تماشاگر بهره ندارد. مخاطب ما نمی‌تواند حتی از یک دستشویی سالم و تمیز برخوردار باشد. مجموعه چنین عواملی است که موجب خواهد شد تماشاگران کمتری به سالن بیایند و ما شاهد هستیم نسبت مخاطبان تئا‌تر با تعداد گروه‌های فعال در این عرصه متناسب با یکدیگر نیست.
سخنگوی تشکل تئا‌تر دایره ۱۰ در ارتباط با شیوه مواجهه با مسائل و شیوه پرهیز از اختلافات اتحادیه‌ای گفت: تئا‌تر اصولا در ذات خود پدیده‌ای کندرو محسوب می‌شود و اعضای دایره ۱۰ اساسا واهمه‌ای از اینکه بگویند در حال حاضر چیزی را نمی‌دانند به خود راه نمی‌دهند. بلکه در حال رایزنی و گفتگو بر سر مسائل و مواضع هستند. بنابراین اظهارنظر برای چنین مبحثی زود به نظر می‌رسد. ما تلاش می‌کنیم واژه‌ها را شناسایی کنیم و لغات اختلاف برانگیز را بیابیم تا مشکلات گذشته به وجود نیاید یا به کمترین حد ممکن برسد.
این هنرمند در پاسخ به این سؤال که تفاوت تشکل‌های مشابه در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ با گروه تئا‌تر دایره ۱۰ چیست اظهار داشت: یک تفاوت اساسی میان این تشکل و آنچه در گذشته وجود داشته مطرح است. آن‌ها قبلاً تصمیم به تشکیل گروه می‌گرفتند و بعد افرادی به آن‌ها می‌پیوستند اما در اینجا گروه‌های تئا‌تر از قبل شکل گرفته و آن‌ها تصمیم گرفتند تا در گروه بزرگتری دور هم جمع شوند.
چرمشیر درباره ابهامات به وجود آمده برای افکار عمومی درخصوص انحصاری شدن تئاتر کشور توسط تشکل دایره ۱۰ گفت: سؤالی که باید از دوستان بپرسیم این است که اساساً چرا باید دیدگاه‌ها و نظرات منفی عنوان شود و ادامه هم پیدا کند. این گفته‌ها باید در نطفه می‌مُرد و ادامه پیدا نمی‌کرد. کدام یک از اعضای گروه تا به امروز انحصاری عمل کرده و تلاش داشته تا تئا‌تر کشور را قبضه کند و آیا مگر اساساً می‌شود با تئا‌تر کشور چنین کاری کرد. حال باید دید چطور افرادی که در جریان فردی خود چنین رویکردی نداشتند با چنین تفکری رویکرد انحصارطلبانه پیدا کنند. پرداختن به این حواشی برای فاصله گرفتن از متن است.
وی افزود: من به عنوان نویسنده با ۵ گروه از این ۱۰ عضو به طور مستمر کار کردم و از نزدیک با آن‌ها آشنا هستم پس طبیعی است به عنوان سخنگو در کنار آن‌ها قرار بگیرم. پرداختن به این حواشی تئا‌تر کشور را فراگرفته به گونه‌ای که نمی‌توانیم بدون حاشیه درباره یک اثر نمایشی با هم صحبت کنیم و آرایش و پیرایش افراد بیشتر از متن آنچه اتفاق افتاده مهم است. همین رویکرد موجب شده، همواره انتظار بکشیم فردی بیاید و تکلیف ما را روشن کند در حالی که خود ما باید حق تئا‌تر را تبیین و مطرح کنیم.
این نویسنده در پایان اظهار کرد: ما حتی یک پاتوق فرهنگی برای نشستن کنار یکدیگر و سخن گفتن با هم را نداریم و معتقدم اگر از حاشیه‌ها فاصله بگیریم زمان بحث‌های دقیق فراهم می‌شود و آن زمان متوجه خواهیم شد بر سر بسیاری موارد به ظاهر روشن با یکدیگر اختلاف نظرهای عمیق داریم. من فراموش نمی‌کنم زمانی که آقای فرهاد مهندس‌پور ۶ گروه کنار گذاشته شده از جشنواره تئا‌تر فجر را به خواندن نمایشنامه‌هایشان دعوت کرد، این اتفاق موجب شد ما امروز صاحب نمایشنامه خوانی باشیم اما اگر عده‌ای مطرح می‌کردند چرا آن ۶ گروه آری و ما نه همین اتفاق را هم شاهد نبودیم.