کاهش قابل توجه یوزپلنگ‌‌های ایرانی

ایلنا: مدیر سابق پروژه حفاظت از یوزپلنگ‌های ایرانی در رابطه با مهم‌ترین عوامل تهدید کننده حیات‌ یوزپلنگ‌ها تاکید کرد: دست اندازی و گسترش بی‌رویه توسعه در حیات وحش و طبیعت، کشتار بی‌رویه طعمه‌ها و چرای بی‌رویه دام‌ها شایع‌ترین دلایل تهدید کننده یوزپلنگ‌ها به شمار می‌رود و این در حالی است که هرکدام از این عوامل در زیستگاه‌های مختلف اولویت‌های متفاوتی را به خود اختصاص داده‌اند.

علی‌رضا جورابچیان در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایلنا در رابطه با وضعیت یوزپلنگ ایرانی گفت: یوزپلنگ ایرانی سال‌ها قبل از انقلاب در خطر انقراض بوده است و این وضعیت را هم چنان با خود به دوش می‌کشد چرا که همواره وضعیت حفاظت از آنان و میزان عوامل تهدید کننده یوزپلنگ‌های ایرانی در حال تغییر بوده است.

این مسئول سابق حفاظت از یوزپلنگ‌های ایرانی ادامه داد: تا سال قبل بر اساس گزارشات دریافتی و مشاهدات انجام شده تعداد یوزپلنگ‌های ایرانی حداقل ۷۱ قلاده گزارش شده بود ولی اکنون با توجه به اخبار شنیده شده بی‌تردید این تعداد تا میزان قابل توجهی کاهش پیدا کرده است و کاهش جمعیت در حالی رخ می‌دهد که یوزپلنگ‌ها در هر دوسال ۳ تا ۵ توله زایمان می‌کنند.

این کار‌شناس حیات‌وحش یکی از علل ناتوانی در کنترل و حفاظت مطمئن از یوزپلنگ‌ها را گستردگی دامنه زیستگاه یوزپلنگ‌ها دانست و خاطرنشان کرد: یوزپلنگ‌ها زیستگاه‌های وسیعی همچون دشت‌ها و کویرهای مرکزی ایران را انتخاب کرده‌اند و با امکانات و تجهیزات محدود نمی‌توانیم انتظار کنترل دقیق این گونه با ارزش را داشته باشیم و این کمبود امکانات در حالی است که عوامل تهدیدکننده حیات یوزپلنگ‌ها روز به روز گسترش پیدا می‌کند.

وی در رابطه با کشتار یوزپلنگ‌های ایرانی ‏، اظهار کرد: با توجه به اطلاع‌رسانی‌های انجام شده خوشبختانه مردم به جایی رسیده‌اند که از روی تفریح به کشتار یوز‌ها نمی‌پرداند و در صورت وجود درصد ان بسیار کم و قابل چشم پوشی است ولی متاسفانه کشتار بی رویه قوچ‌ و میش‌ها که طعمه اصلی یوزپلنگ‌ها محسوب می‌شوند باعث شده است تا یوزپلنگ‌ها بیشتر تهدید شوند.

جورابچیان ادامه داد: کشتار بی‌رویه طعمه یوز‌ها باعش می‌شود تا یوزپلنگ‌ها زیستگاه‌های خود را تغییر دهند و همین تغییر نقش به سزایی در مرگ یوزپلنگ‌ها دارد.

وی در رابطه با مهم‌ترین عوامل تهدید کننده حیات‌ یوزپلنگ‌ها تاکید کرد: دست اندازی طبیعت و توسعه لجام گسیخته در حیات وحش و طبیعت، کشتار بی‌رویه طعمه‌ها و چرای بی‌رویه دام‌ها شایع‌ترین دلایل تهدید کننده یوزپلنگ‌ها به شمار می‌رود و این در حالی است که هرکدام از این عوامل در زیستگاه‌های مختلف اولویت‌های متفاوتی را به خود اختصاص داده‌اند.

این کار‌شناس حیات‌وحش زیست‌گاهی را موفق دانست که علاوه بر رعایت مسائل امنیتی حیوانات محافظت شده، از دسترس انسان‌ها دور باشد و افزود: زیست گاه‌های تازه تاسیس راور کرمان و نای‌بندان طبس به لحاظ دور ماندن از انسان‌ها وضعیت به مراتب بهتری را در مقایسه با سایر زیست‌گاه‌های ویژه یوزپلنگ‌ها دارا هستند.

این مدیر سابق پروژه حفاظت از یوزپلنگ‌های ایرانی ضمن اشاره به تاثیر توسعه و دست‌اندازی انسان‌ها در کاهش و انقراض یوزپلنگ‌ها خاطرنشان کرد: متاسفانه جاده کشی‌ها، احداث معادن و اجرای عملیات عمرانی بدون توجه به وضعیت زیست‌گاه‌ها باعث شده است که این مناطق به راحتی مورد تعرض قرار بگیرند و این گونه‌ی با ارزش حیات‌وحش کشور بیش از پیش مورد تهدید قرار بگیرد.

این کار‌شناس حیات وحش در رابطه با کشتار یوزپلنگ‌ها در جاده‌های کشور اظهار کرد: بیشترین آمار مربوط به فصل زمستان زمان جفت‌گیری این حیوانات است چراکه گاهی مجبور هستند برای پیدا کردن جفت با توجه به کاهش جمعیت نقل مکان کنند و در همین مهاجرت‌ها بر اثر تصادف‌های جاده‌ای از بین می‌روند.

وی با بیان اینکه در تمام کشورهای آسیایی گونه یوزپلنگ منقرض شده است، گفت: در بین تمام کشورهای آسیایی تنها ایران توانسته است یوزپلنگ‌ آسیایی را حفظ کند و از این حیث ایران در دنیا به عنوان یک کشور موفق عنوان شده است ولی متاسفانه در چند سال اخیر شاهد کاهش محسوس یوزپلنگ در ایران هستیم.

جورابچیان ادامه داد: پروژه یوزپلنگ از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است به طوری که از ۱۶ سال پیش همکاری سازمان ملل و ایران در جهت حفظ نسل یوزپلنگ ایرانی آغاز شده است.

این کار‌شناس حیات‌وحش با تاکید بر نبود هیچ یوزپلنگی در باغ‌وحش‌های ایران تاکید کرد: زمانی که یوزپلنگ‌ها در باغ‌وحش نگهداری می‌شوند خوی وحشی و اصلی خود را از دست می‌دهند لذا این حیوانات می‌بایست در زیستگاه‌های مناسب حفظ شوند و هنوز به مرحله‌ای نرسیده‌ایم که بخواهیم این حیوانات را در باغ وحش نگهداری کنیم.