یک کار‌شناس میراث فرهنگی:
تنها ۲ هزار از ۸ هزار امامزاده در کشور شجره‌نامه دارد
شهر اهواز تقریبا هیچ امامزادهای ندارد/مقبره کوروش تا مدت‌ها به عنوان مقبره مادر سلیمان نبی محسوب می‌شد/بیشتر امامزاده و بقعه‌ها مربوط به استان‌های گیلان و مازندران است/بسیاری از مکان‌هایی که به اشتباه امامزاده معرفی شده بودند را جهت جلوگیری از انحراف در دین تخریب کرده‌اند.
ایلنا: یک کار‌شناس میراث فرهنگی گفت: بیش از ۸ هزار بقعه در کشور شناسایی شده است که در برخی از این بقعه‌ها چند امامزاده وجود دارد و در نهایت می‌توان گفت حدود ۱۰ هزار امامزاده در کشور وجود دارد و از این تعداد حدود ۲ هزار امامزاده سند و شجره نامه دارند و ۴ هزار امامزاده منتسب امام موسی کاظم (ع) هستند.
مسعود روشن در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایلنا ضمن اشاره به تحقیقات میدانی سازمان اوقاف در رابطه با مستندات صحت امامزادگان کشور، گفت: بر اساس این تحقیق میدانی در سال ۸۹، بیش از ۸ هزار بقعه در کشور موجود است که در برخی از این بقعه‌ها چند امامزاده دفن شده و در نهایت می‌توان گفت حدود ۱۰ هزار امامزاده در کشور وجود دارد.
این فعال میراث فرهنگی با بیان اینکه از بین این ۸ هزار، ۸۲ مکان منتسب به افراد منتخب انبیا و ۳۳ مقبره پیامبران وجود دارد تصریح کرد: تنها مستند تاریخی ۲ هزار بقعه تایید شده است و این در حالی است که حدود ۴ هزار امامزاده در کشور منتسب به امام موسی کاظم (ع) هستند.
وی ادامه داد: بر اساس آمار اعلام شده ۴۵۰ بقعه مربوط به اصحاب و تابعین امامان می‌شود و همچنین ۱۱۰ قدمگاه و ۲۲۰ بقعه متعلق به حکام، امیران و خان‌ها و بیش از ۱۰۰ بقعه مربوط به دانشمندان و مشاهیر قرن پنجم تا قرن معاصر است.
روشن در رابطه با تعداد بقعه‌ها و امامزادگان در شهرهای کشور گفت: بنا بر آخرین گزارشات دریافتی, بیشتر امامزاده و بقعه‌ها مربوط به استان‌های گیلان و مازندران است که بیش از یک‌چهارم امامزادهای کشور را در خود جای داده‌اند و این در شرایطی است که شهر اهواز تقریبا هیچ امامزادهای ندارد.
این کار‌شناس میراث فرهنگی علت تعداد بالای امامزاده و بقعه در شمال کشور را مهاجرت این بزرگان به این مناطق جهت حفظ جان خود در برابر حکومت اموی عنوان کرد و گفت: در زمان ورود امام رضا به کشور بسیاری از اصحاب ائمه به ویژه خانواده امام موسی کاظم به ایران مهاجرت کردند، لذا یکی از عواملی که موجب شده است تا نیمی از امامزادگان کشور منسوب به امام کاظم باشند همین واقعه تاریخی است.
وی ادامه داد: دیگر دلیلی که منجر شده است تا شماری زیادی از امامزادگان کشور منسوب به امام کاظم باشند تعداد همسران و فرزندان ایشان است.
روشن با بیان اینکه بخشی از امامزادگان کشور دارای مستندات تاریخی و دینی موثق هستند اظهار کرد: امامزاده شاهچراغ (ع) در شیراز و حضرت معصومه (ع) از بارز‌ترین نمونه‌های این بخش هستند.
وی ضمن اشاره به حمله اعراب به کشور و تخریب مقبره بزرگان ایرانی تصریح کرد: در پی این حوادث بسیاری از مکان‌های مهم ایرانی همچون تخت جمشید و مقبره کوروش در معرض تخریب قرار گرفتند لذا جهت حفظ این مکان‌ها، آن‌ها را به امامان و انبیا منتسب کردند به عنوان مثال مقبره کوروش تا مدت‌ها به عنوان مقبره مادر سلیمان نبی محسوب می‌شد.
روشن ادامه داد: در زمان حکومت مغولان بر ایران نیز مغولان با مسلمان شدن ارزش ویژه‌ای برای سادات قائل بودند که این امر موجب شد تا بسیاری از مردم از این منش سو استفاده کنند تا بتوانند مقبره بزرگان شهر خود را حفظ و نگهداری کنند که این شخص بزرگ می‌تواند رییس عشیره، یک عالم فقهی یا حتی یک جنگاور باشد.
این کار‌شناس میراث فرهنگی گفت: یک سری از مقبره‌ها و یا امامزاده‌ها متعلق به کسی نیست بلکه این مکان‌ها مربوط به دورانی می‌شود که مردم برای حفظ اموال خود، آن‌ها را در جایی پنهان می‌کردند و در نهایت آنجا را امامزاده معرفی می‌کردند تا پس از جنگ اموال خود را دوباره استفاده کنند که غالبا در برداشتن اموال ناموفق و اموال دست نخورده باقی می‌ماند.
روشن بیان داشت: برخی از مقبره‌ها و امامزاده‌ها در کوه‌های دور افتاده قرار دارند که هیچ سند تاریخی ندارند و مراجع تقلید با صراحت کامل این مکان‌ها را رد کردند و منتقد این نوع از امامزاده‌ها هستند.
وی ادامه داد: در چند سال اخیر خوشبختانه بسیاری از مکان‌هایی که به اشتباه امامزاده معرفی شده بودند را جهت جلوگیری از انحراف در دین تخریب کرده‌اند.
این فعال میراث فرهنگی در رابطه با خرافات موجود در دین خاطر نشان کرد: علاوه بر پیدایش امامزاده‌های بدون سند و شجره نامه همچنین مکان‌ها و چیزهایی همچون درختان کهن سال، در پی خرافات، مقدس شمرده می‌شوند.
روشن ادامه داد: بحث خرافات که چند سال اخیر در کشور در حال افزایش بود خوشبختانه تا بخش زیادی تحت کنترل درآمده است، خرافات یکی از مهم‌ترین آسیب‌ها در دین می‌تواند محسوب شود و به باور‌ها و اعتقادات افراد لطمه می‌زند.
