چه عواملی بهای قیمت نفت را تعیین می‌‏کنند؟

نوسانات قیمت نفت باعث می‌شود تا کالاهای مصرفی ارزان‌تر و یا گران‌تر شوند. همچنین این نوسانات برای سودی که شرکت‌ها به سهام داران می‌پردازند حیاتی است. در این مطلب نگاهی انداخته شده به دلایل تغییرات در بازار نفت.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری ایلنا، پس از اعلام آژانس بین المللی انرژی مبنی بر افزایش تقاضای نفت در آینده، می‌توان حدس زد که قیمت نفت در بلند مدت بالا‌تر هم خواهد رفت. بعد از بحران مالی جهانی، تقاضای نفت کاهش یافت اما در حالیکه اقتصاد کشور‌ها در مسیر بهبود قرار گرفته است، آژانس بین المللی انرژی معتقد است که میزان فعلی تولید نفت برای پاسخگویی به روند رو به افزایش تقاضا کافی نخواهد بود.

اما همه افزایش تقاضا نصیب نفت خام نخواهد شد. آژانس بین المللی انرژی تخمین زده است که افزایش در تولید گاز طبیعی و تولید نفت از روش‌های نامتعارف نوین باعث خواهد شد تا بخشی از افزایش تقاضای انرژی به سمت این بخش‌ها برود، به علاوه اینکه انرژی‌های تجدید پذیر هم در حال یافتن جایگاه خود در بازار انرژی هستند. این نهاد معتقد است که تولید جهانی نفت خام به سطح ۶۸ میلیون بشکه در روز خواهد رسید و تا سال ۲۰۳۵ نیز در همین سطح باقی خواهد ماند و در همین مدت تقاضای جهانی برای انرژی ۳۵ درصد افزایش خواهد یافت.

قیمت نفت به چه عواملی بستگی دارد:

قیمت هر بشکه نفت به طور کلی تحت تاثیر عوامل زیادی است. عواملی مانند میزان نفت موجود، میزان تقاضای موجود برای مصرف، هزینه‌های استخراج و رساندن نفت به مصرف کنندگان، ارزش دلار و بالاخره نقش سفته بازان.

داده‌های موجود نشان می‌دهد که روند کلی قیمت نفت رو به افزایش است. منابع محدود و پایان پذیرند و کاهش تدریجی آن‌ها قیمت نفت را افزایش خواهد داد. همچنین توسعه چشمگیر کشورهایی مانند چین و هند باعث افزایش تقاضای نفت شده است. به علاوه توسعه دیگر کشور‌ها و صنعتی شدن آن‌ها هم به نفت احتیاج دارد. البته گروهی هم معتقدند که توسعه انرژی‌های نوین و تجدید پذیر باعث کاهش وابستگی جهان به نفت خواهد شد.

عرضه نفت توسط صادرکنندگان آن محدود شده است. اعضای اوپک در نشست‌های خود بر سر میزان نفتی که قصد دارند به بازار عرضه کنند، تصمیم گیری می‌کنند. از ۸۰ میلیون بشکه نفتی که روزانه در جهان تولید می‌شود تقریبا ۳۰ میلیون بشکه متعلق به اوپک است. اوپک می‌تواند به منظور افزایش قیمت‌ها، تولید خود را کاهش دهد و همچنین هنگامی که تقاضای نفت افزایش می‌یابد، اوپک می‌تواند تولید خود را افزایش دهد.

همانطور که گفته شد نفت بر اساس دلار قیمت گذاری می‌شود. پس هر تغییری در ارزش دلار بر قیمت نفت خام هم تاثیرگذار خواهد بود. دلار ارزان‌تر، باعث افزایش قیمت نفت می‌شود چرا که دلار بیشتری باید برای خرید یک بشکه هزینه کرد.

یک عامل دیگر که در تغییر قیمت نفت نقش دارد، فعالیت سفته بازان است. این امکان برای سرمایه گذاران وجود دارد که بخشی از نفتی را که قرار است در آینده معامله شود، خریداری کنند. اگر قیمت نفت تا موعد مقرر افزایش یابد، سرمایه گذار سود خواهد کرد. گروهی معتقدند که همین تقاضای سفته بازی نفت باعث کمک به بالا رفتن قیمت‌ها در سال ۲۰۰۸ تا مرز ۱۴۷ دلار شد. اما سرمایه گذاران این ادعا را قبول ندارند. آن‌ها اینگونه از خود دفاع می‌کنند که کمبود عرضه نفت نسبت به تقاضا که باعث افزایش قیمت می‌شود، ارتباطی به آن‌ها ندارد. همچنین بازار دیگر کالا‌ها هم گاهی با افزایش چشمگیر قیمت مواجه شده است در حالی که تقاضای سفته بازی هم در آن‌ها وجود نداشته است.