مقایسه جایگاه ایران و آمریکا در جنگ نرم

 پایگاه اطلاع رسانی وزارت اطلاعات در گزارشی به بررسی جایگاه ایران و آمریکا در جنگ نرم پرداخت.

به گزارش ایلنا به نقل از سایت وزارت اطلاعات، این پایگاه الکترونیکی در گزارشی با اشاره به جایگاه ایران و آمریکا در جنگ نرم نوشت:در قسمت اول اشاره گردید قدرت نرم، به عنوان منبع نفوذ می تواند به یک قــدرت سخـت، تهدیـدات یا تطمیع ها نیز وابستگی پیدا کرده و از قدرت تحریک مردم با استـدلال نیز فراتر رود، هرچند اقنـاع، بخشی مهـم از آن به شمار می آید. قـدرت نرم توانایی اغوا و جذب نیز دارد. از دیدگـاه رفتاری، قدرت نـرم، قدرت جـذاب است و از دیدگاه منابع، منابع قدرت نرم موهبت هایی هستند که این جذبه را تولید می کنند. و گفته شد پس از پیروزی انقلاب، به دلیل عدم درک صحیح غرب، به ویژه آمریکا، از ماهیت مردمی  انقـلاب، مبارزه بی امـانی با کشورمـان آغـاز شد. این مبــارزه نه فقــط برای جلوگیـری از ایفــای نقش طبیعـی ایران، بلکه علیه موجودیت انقـلاب اسلامی صورت گرفت. اوج این مبارزه در سـال های نخست انقلاب و در جنگ تحمیلی علیه کشورمان رخ نمود و بسیاری از رخـدادهای پس از انقلاب درون و بیرون کشورمان را در پـرتـو همین واقعیت می توان تجزیـه و تحلیل کرد.

و گفته شد در دوران نوین، دیدگاه مردمان سایر کشورها به ایران، سبب سستی یا تقویت جایگـاه ایران در روابط بین‏المللی خواهد گردید. قدرت نــرم ایـران و استفاده از گفتمان مناسب در سیاست خارجی می تواند در ایجاد تصویر مثبت از انقلاب اسلامی فعال و مؤثر واقـع شود. قدرت نرم ایران در فرهنگ، تاریخ، تمدن، اقتصاد پـویـا، رونـد گفت‏وگوهای نظری در میان نخبگان ریشه دارد. اگر سیاست خـارجـی را بخشی از قـدرت نـرم بدانیم آن گاه وظیفه برای آن پیش روی است.

نخست، افزودن به مشروعیت نظام از دیدگــاه بین‏ المللی. مشروعیت هر نظام ریشه در سـاز و کـار داخلی آن دارد، اما کشورها بـایـد مراقـب رفتـار خود در سطح جهـانـی و واکنـش سایر کشورها باشند. مؤسسات بین‏‏المللی عموماً با دل مشغولی های فرهنگی، مانند؛ گفتمان صلح، گفتمان پاسداشت حقوق بشر و ایجاد فرصت برای تقویت کشورهای ضعیف تأسیس گردیده‏اند.

با افزایش شمـار مؤسسات بین‏المللی، سازمان های غیر دولتـی و هم‏چنین شخصیت هایی که خود به صورت فردی در نظـام بین‏الملل مؤثـرند، هر واحـد سیاسی می باید چنان رفتار نماید که از رهگـذر تعامل با مؤسسات بین‏المللی بر مشروعیت خویش در امـور انسانـی و انسـان دوستانه بیفزاید.

و اکنون ادامه مطالب:

دومین وظیفه سیاست خارجی، بـه دسـت آوردن جایگاه، حیثیت، اعتبار و آبرو در صحنه‏ی بین المللی است.

سومین وظیفه سیاست خـارجـی، در چـهارچـوب قـدرت نـرم « مدیریت افکار عمومی جهانـی » است.

دیپلماسی عمومی، شامل برنامه های مرتبط با انتشـار کتاب، تشکیل کتابخانه ها، پخش رادیویی و تلویزیونـی بـرنـامـه ها بـه زبــان رایــج بین‏المللـی، آمـوزش زبــان و جشنواره های هنری و برنامه های مبادلات آموزشی است.

وظیفه چهارم سیاست خارجی، تأثیر گـذاری بر اذهان مردم دیگر کشورها، از راه روش های روابـط عمومی  است.

روابط عمومی،  به معنای مدیریت کردن ارتباطات خارجی یک سازمان برای ایجاد تصویر مثبت در آن سازمان است. این کار به هر واحد، از جمله یک کشور اجازه می دهد که موفقیت های خود را در میـان دیگر جوامع بزرگ بنماید و شکست های آن کشور را کوچک جلوه دهد و دگرگونی ها در حکومت و جامعه را برای دیگران توضـیــح دهـد، به گونه‏ای که افراد به طرفداری از آن کشور یا حکومت و جامعه را برای دیگران توضیح دهد، تا این که افراد به طرفـداری از آن کشور یا حکومت، تمایلی در ذهن خود احساس نمایند.

فشـار رسانه‏ای کشورها و گروه هایی که نفع آنان در ضعف ایران است، به شـدت افزایش یافته است. بدون برنامه‏ریزی برای حضور در میان نخبگان سایر کشورها، رسانه های مختلف و تولید کتاب و مجله و سایت اینترنتی برای شناسایی ایران به دیگران، پاسداری از منافع ملی ایران کـار مشکلی است.

جمهوری اسـلامـی  ایـران طـی چنـد سـال اخیر، که با فشارهای رسانه های همگانی غرب مواجه بوده است، با واژه‏ی جنگ نـرم و ویـژگـی های آن آشنا شد.

جنگ نـرم، ابتدا در بین نیــروهای مسلـح جمهوری اسلامی  ایران مطـرح شد و سپس در بین جوامـع غیر نظامی  و دانشگاهی رایج گردید. به همین دلـیـل اولـیـن همایش های مرتبط با جنـگ نـرم تـوسط نـیـروهای نظامی  ایران و سپس در محیط های دانشگاهی و رسـانـه ای برگزار شد.

فرماندهان و مدیران جنگ نـرم در اولین واکنش های خود در قبال جنگ نرم علیه ایران، به یک سری اقدامات باز دارنده از جمله؛ ممنوعیت توسعه استفاده عمومی از ماهـواره ها و نظارت بیش‏تر بر رسانه های همگانی، نشر فیلـم و نـظـایـر آن روی آوردند، که این رونـد هم‏چنان با نـوسـانـات مختلف ادامه دارد. گاهی شـدت می یابـد و گاهـی نحـوه‏ی اقدامات تغییر می کند. این‏که این اقدامات اساساً مقابله با جنگ نـرم بوده و تا چه حد تأثیرگذار است، قابل ارزیابی دقیق نمی‏باشد، ولی آن‏چه مسلم است این نوع فعالیت ها قطعاً اثراتی {حتی موقتی} برای مقابله با جنگ نرمی که غرب علیه انقلاب اسلامی ایران را انداخته است، داشته، اما روش های مقابله‏ایی کنونی در این نبرد نرم، تا چه میزان توانسته موفق عمل کند و در آینده تا چه حد موفق خواهد بود، سوالی است که با بهره گیری از گذشت زمان باید به آن پاسخ داد.!

جـنـگ نــرم، مقوله‏ی پیچیـده و کامـلاً تخصصــی است، تا آن جا که برخی جامعه شناسان برای مقابله با آن صرفاً روش های مـشـابـه نـرم را پیش‏نهاد می‏کنند. به عبارتی دیگر؛ انقلاب اسلامی ایران باید با هدف‏گذاری دقیق، برنامه جـامـع و اعتبار مورد نیاز و فعالیت هماهنگ نـرم که نتیجه‏ی آن تولید بیش‏تر اطلاعات هدفمند، برای مردم خواهد بود، به جنگ نــرم غـرب برود. لذا در اتخاذ استراتژی جنگ نرم علیه جنگ نرم برخورداری از یک ستاد مشترک و فرماندهی واحد در این زمینه؛ ضروری به نظر می‏رسد که در آن دستگاه‏هایی همچون صدا و سیما، وزارت ارشاد، مطبوعات و خبرگزاری ها و سایر نـهـادها تحت یک برنامه مشخص و فرماندهی واحد در مقابله با جنگ نرم غرب علیه انقلاب اسلامی ایران فعالیت‏های خود را سازمان دهی نمایند.

مقایسه‏ی منابع اصلی قدرت نرم در آمریکا و ایران:

1- جایگاه آمریکا در استفاده از قـدرت نـرم:

ایالات متحده آمریکا با بهره‏گیری از امکانات عظیم اقتصادی و هم‏چنین استفاده از ابر صنعت رسانه و سینما که به مدد قدرت علمی متمرکز شده در آمریکا در حال فعالیت بوده و با چاشنی هنر به ویژه موسیقی همراه است،تلاش دارد قدرت و نفوذ خود را بر جهان، تک قطبی کرده و سیطره‏ی سلطه طلبانه خود را بر علیه حاکمیت مردم بر سرنوشت خودشان را استمرار بخشد. اتخاذ استراتژی فعال جنگ نرم در دهه اخیر از سوی آمریکا به سبب هزینه‏های سنگین این کشور در بهره‏گیری از سیاست‏های جنگ طلبانه بوده که دو مصداق اخیر آن در افغانستان و عراق موید این موضوع می‏باشد تا جایی که اوباما توانست با شعار تغییر و تصمیم به فراخوان نظامیانش از افغانستان و عراق در انتخابات سال 2008 بر جمهوری خواهان جنگ طلب پیروز شود. سیاستی که در سال 2012 نیز توانست برای بار دوم جمهوری خواهان را که همواره بر طبل جنگ می‏کوبند شکست دهد.

امروزه رسانه‏ها وابسته به غرب تلاش دارند قدرت نـرم و گفتمان حاکم بر جهان از سوی آمریکا را بر اذهـان مردم جهان افزایش دهند زیرا در عـصـر رسـانـه های جهانی گفتمان هر جا که تولید و توسط هرکسی که ساخته شود، در صورتی که در فضای رسـانـه جـاری شود، قـدرت می آفریند. از این رو امروزه باید اذعان کرد دیگر رمز گشایی از گفتمان رسانـه‏ای آسـان نیست. استراتـژی و تکنیـک های به کار گرفته شده به راحتـی قـابــل تشخیص نیستند، چـرا که از یک منطـق و قالب خاص و کلیشه‏ای استفاده نمی کنند تا با آگاهـی از آنان بر گفتمان تبلیغی شان چیره شد. در نگاه اول تولیـد، پــردازش، تحلیـل و چینش اخـبـار از نوعی سادگی پیروی می کنند، ولی هرچقدر تخصصی‏تر نگریستـه شود، آگـاهـی به پـیـچـیــده بودن آنان بیش‏تر می شود. اخبار با تحلیل عجین شده است و در فواصل مختلف با بسته‏بندی های متنــوع تزئیــن می گردد و به خورد مخاطب داده می شود.

در این میان شاهد هستیم رسـانــه هـای خبـری آمریکایی نفوذ قابل توجهی در بیش‏تر نقـاط جهان پیدا کرده‏اند. بنابراین اگر گفته شود فیلم های  هالیوود نیز بخشی از امپراطوری رسانه‏ای آمریکا را تشکیل می دهند به گزافه گویی مبتلا نشده‏ایم.

آموزش عالی دومین مـنـبـع قـدرت نـرم آمریکاست. تقریباً در همه جای جهـان دانشگاه ‏های «هاروارد»، «استانفورد» و «ام ای تی» تلاش به جذب دانشجویان نخبه دارند و به موازات اینان سایر دانشگاه های آمریکایی با ایـجـاد پـردیـس های جدید در کشورهای دیگر، به ویـژه در کشورهای همسایه ایران به بازار بزرگ جذب دانشجویان می اندیشند. این بـازار می‏تواند با خود جـریـان علاقه‏ مندی جوانـان کشورهای دیگر و هم‏چنین تمایل نسبت به آمریکا را در پـی داشته باشد.

سومین بخش از منابـع قـدرت نـرم آمریکا، در بخش فن‏آوری است. فن‏آوری ارتباطاتی آمریکا، که بخشی از آن در استفاده از سامانه وینـدوز در بیش‏تر رایانـه های جهان دیده می شود، توانسته سلیقه‏ی کـاربــران را دگرگون کند تا جایی که فروش میلیونی ویندوز 8 در صدر اخبار جهانی قرار می‏گیرد درحالی که توزیع این سیستم عامل‏های غیر بومی در دنیا راهی برای فعالیت های اطلاعـاتی آمریکا را باز می نمایند.

چهارمین بخش از این منـابـع، در ورزش نهفته است. «مایکل جردن» را بیش‏تر جـوانــان دیگر کشورها می شناسند و از این راه به شبکه مشتاقان به قهرمانان ورزش آمریکا و استفاده از بازار بزرگ لباس و وسایل ورزشی پیرایه بسته به نام آنان می پیوندند.

یکی دیگر از منابع قدرت نرم، که می توان از آن نام برد، صـنـایـع غـذایـی آمریکـاست. پپسی کـولا و کوکا‏کولا بی‏گمان بزرگ‏ترین فروشندگان نوشـابه در جهان هستند و خـوراک آمـاده، همچـون «مـک دونـالـد» دارای صف های بلند در کشورهایی مانند چـیـن، روسیه و... است.

دولت های غربی، به ویـژه آمریکـا، با رویکرد تشدید جنگ نــرم عـلـیـه ایـران، از طریق عناصر ضد انقلاب اقـدام به راه انـدازی بیش از ده‏ها شبکه تلویزیونی فارسی زبان ماهواره‏ای می‏نمایند. این گونه تصمیمات پس از زمینه سنجی و تست کردن چند تلویزیون فارسی زبان، که بتواند موفقیت نسبی در جـذب مخاطب در بین اقشار مختلف خصوصاً نسل جوان پیدا کند، اتخاذ می‏گردد. این شبکه های ضـد فرهنگـی، اهـدافـی مانند‏: ترویـج فرهنگ اباحـه‏گری، تبلیغ فرهنگ غربی، ضدیت با مبانی و احکام دینی، ترویج دنیا گرایی و... را دنبال می کنند، و عمده برنامه هایشان شامل: پخش فیلم و سریال های بدون سانسور، اعـم از ایرانی یا خارجـی دوبلـه شده، پخش شوهای ایرانی و خارجی، پخش موسیقی و موزیک های خوانندگـان فـراری و ضـد انقـلاب و زیر زمینی، مصاحبه و گفت وگو با آن‏ها، برگزاری مسابقات گوناگون و تلفنی برای ایـرانـیـان داخـل کشـور، تبلیـغ کـالاهای لوکس و تجملی و... می باشد.

به بخش‏‏های فوق می‏توان موسیقی و فیلم‏های هالیودی و هم‏چنین بهره‏برداری گسترده از امکانات موجود در فضای مجازی (اینترنت) را هم اضافه کرد.

2- جایگاه ایران در استفاده از قدرت نرم

فرهنگ پویا و استوار ایران که قرن‏های متمادی در معرض تجاوزات و یورش‏های وحشیانه بیگانگان بوده است با ظهور و حضور اسلام در ایران پیوند ابدی یافت تا بتواند در طول تاریخ همچون دو بازوی استوار و توانمند، بسان سپری قوی در برابر هر گونه تجاوز و زیاده خواهی بیگانگان در دست اندازی به خاک این مرز و بوم ایستادگی نمایند. و اکنون شاهد هستیم هرچه از عمر با برکت ایران در جهان هستی می‏گذرد بر این پویایی و استواری آن افزوده می‏گردد. انقلاب اسلامی ایران که با معماری امام کبیرمان شکل و بنیان گذاشته شد همچون خورشیدی در تاریخ ایران می‏درخشد و انشاالله بتوانیم این مرز و بوم را به صاحب اصلی آن یعنی حضرت بقیه الله اعظم(عج) تحویل دهیم.

ایرانیان تاکنون ثابت نموده‏اند با تکیه به اعتقادات دینی و مذهبیو ولایی خود که درکنار فرهنگ و هویت ریشه‏دار ایرانی شکل گرفته است با وحدت و انسجام ملی؛ می‏توانند با استفاده از ادبیات غـنـی و پـایـدار، یک جنبش نـرم افـزاری و نهضت تولید علـمرا ایجاد نموده که در صورت استمرار و حمایت، در آینـده به یکی از منابـع قدرت نـرم در سطح منطقه و حتی دنیا تبدیل خواهد شد.

طلیعه این جنبش نرم افزاری و قدرت نرم را باید در پیشرفت‏های صلح آمیز هسته‏ایی با بهره گیری از علوم بومی، حضور در باشگاه‏های جهانی پرتاپ ماهواره و دست‏یابی به علوم نانو تکنولوژی و ژنیتکی و هزاران دست‏آورد علمی و فنی و نظامی به خوبی مشاهده نمود. و اگر گفته شود دلیل اصلی خصومت غرب به خصوص آمریکا با ایران و انقلاب اسلامی آن، هراس استکبار از ظهور ابر قدرتی جدید به نام ایران است؛ که با تکیه بر اسلام ناب محمدی(ص) و مبانی آن توانسته در مقابل تمامی زور گویی‏ها و سلطه طلبی‏های قلدرهای جهانی بایستد، به بیراهه نرفته‏ایم.