علت شروع زودهنگام آلودگی هوا در پایتخت/ نبود مدیریت هماهنگ در اجرای قانون هوای پاک با وجود گذشت سه سال از ابلاغ/ توضیح درباره چگونگی اعمال جریمه آلوده‌کنندگان هوا

«شینا انصاری» مدیر کل محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایلنا درباره علت شروع زودهنگام آلودگی هوا در شهر تهران گفت: این اتفاق به دلیل شرایط اقلیمی، کاهش دما، سکون و پایداری هوا، وقوع پدیده وارونگی دما و همچنین انتشار آلاینده‌های هوا است.

وی افزود: ما همچنان انتشار آلاینده‌ها از منابع ثابت و متحرک را داریم و با توجه به سکون در هوا آلاینده‌ها راه خروج پیدا نمی‌کنند و در نتیجه آلودگی در کلانشهرها باقی خواهد ماند. البته پایداری هوا در درجه دوم قرار دارد و انتشار بیش از حد آلاینده‌ها در سطح زمین در تشدید این شرایط موثرتر است. 

علت شروع زودهنگام آلودگی هوا در پایتخت

انصاری کاهش زودهنگام دما در سال جاری را علت ورود سریعتر به روزهای آلوده عنوان کرد و گفت: امسال روزهای سرد زودتر آغاز شد و در نتیجه زودتر شاهد سکون دما و عدم وزش باد بودیم، از طرفی افزایش تردد خودروهای شخصی نیز به دلیل شیوع کرونا بیشتر شده است، در نتیجه زودتر شاهد آلودگی هوا بودیم. 

مدیرکل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران گفت: بارگذاری جمعیت و خدمات در تهران بیشتر از ظرفیت زیست‌پذیری آن است و با یک تغییر در شرایط اقلیمی شاهد چنین شرایطی در محدوده کلانشهر تهران خواهیم بود. 

او در پاسخ به این سوال که تمامی این موارد هر ساله اعلام می‌شود، اما هنوز شاهد رویکرد بین‌بخشی مشترکی بین 18 دستگاهی نیستیم که در زمینه کنترل آلودگی هوای تهران وظیفه دارند، اظهار داشت: در قانون هوای پاک بیش از ده آیین‌نامه اجرائی وجود دارد و از سال 96 نیز به دستگاه‌ها ابلاغ شده و شهرداری تهران یکی از آن دستگاه‌هاست. شهرداری در زمینه توسعه حمل ونقل عمومی نقش پررنگی دارد، اما در کنار آن دولت باید از این موضوع حمایت کند. 

انصاری گفت: از طرفی برای از رده خارج کردن خودروهای فرسوده، وزارت کشور و برای ارتقای خودروهای نو، وزارت صمت و همچنین برای بهبود کیفیت سوخت، وزارت نفت مسئولیت دارد؛ در نتیجه این مساله چند وجهی است که با پیش قدم شدن یک سازمان و مطالبه از یک مجموعه کار به جایی نخواهد برد.

مدیریت یکپارچه بین دستگاه‌ها از زمان ابلاغ قانون هوای پاک ایجاد نشده ایت

مدیر کل محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران در تشریح چرایی این مساله معتقد است که مدیریت یکپارچه و هماهنگی بین دستگاهی از زمانی که این قانون به دستگاه‌ها تکلیف شده وجود ندارد، در نتیجه اگر همه تکالیف را بر عهده شهرداری بگذاریم، انتظار خلاف واقعی است، چرا که در قانون هم وظیفه هر دستگاهی مشخص است. 

او با بیان اینکه نهاد راهبر در این موضوع سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان متولی محیط زیست است، گفت: این سازمان باید از دستگاه‌های دیگر مطالبه‌گر باشد و بخواهد که فعالیت‌های آنها متناسب با قانون هوای پاک باشد. 

انصاری در پاسخ به این سوال که رفع آلودگی هوا نخستین مطالبه تهرانی‌ها است، اما به این درخواست آنها توجهی نمی‌شود، گفت: ما گاهی مطالبه مردمی را فراموش می‌کنیم، اما تا زمانی که مردم به نقش اثرگذار خود در تغییرات باور نداشته باشند، نمی‌توان کاری را از پیش برد. معاینه فنی یکی از عوامل موثر در کاهش آلودگی هوا است، اما متاسفانه شاهد استفاده از کاتالیست‌های اجاره‌ای برای دریافت معاینه فنی از سوی برخی از مردم هستیم.

او ادامه داد: وقتی می‌گویند مشارکت شهروندان یعنی مشارکت همه ما و مقام مسئول از نقش شهروندی مستنثی نیست، همه ما در این هوا تنفس می‌کنیم و در برابر شرایطی که ایجاد می‌شود، مسئولیم. در نتیجه اگر بخواهیم به مشکل آلودگی هوا فائق بیایم، نیاز به مشارکت همه‌جانبه مردم و تمامی دستگاه‌های مسئول هست و‌ همه باید در حل این مساله مشارکت کنند.

آیا برای آلودگی هوا جریمه در نظر گرفته می‌شود؟

او در پاسخ به این سوال که چرا اخذ جریمه مانند آنچه در طرح ترافیک در نظر گرفته شد، برای نقص کنندگان قوانین آلودگی هوا از دستگاه‌ها گرفته تا شهروندان در نظر گرفته نمی‌شود؟ گفت: ما قانون هوای پاک را داریم که یکی از بندهای آن در شرایط اضطرار متولی را مشخص کرده است و با محوریت استانداری تهران تصمیم‌گیری‌ها انجام می‌شود و اینها اقداماتی است که برای کلانشهرهای کشور هم صورت می‌گیرد. اگر بخواهیم برای شهر تهران اقدام مجزایی انجام دهیم باید مصوبه شورای شهر را داشته باشیم.

انصاری در پاسخ به سوالی درباره نظارت بر فعالیت کارخانه‌ها و شهرک‌های صنعتی تاثیرگذار بر آلودگی هوا نیز گفت: عمده کارخانه‌ها و شهرک‌های صنعتی در محدوده قانونی شهر تهران قرار ندارند و از نظر قانونی نظارت بر فعالیت آنها با شهرداری تهران نیست و سازمان حفاظت محیط زیست باید برآنها نظارت کند. البته دو ماه است که گشت پایش محیط زیست را راه‌اندازی کردیم و از نظر تجهیزات و امکانات لجستیکی این امکان را داریم که با سازمان محیط زیست برای پایش‌های زیست‌محیطی همکاری کنیم.