علیرضا محجوب در گفت‌وگو با ایلنا:
قدمت شب یلدا به هفت هزار سال پیش می‌رسد/ یلدا جشنی مدیترانه‌ای است
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه جشن شب یلدا یک جشن مدیترانه‌ای است که با ورود آریایی‌ها در ایران نیز برگزار شد، گفت: در آذربایجان به شب یلدا، شب چله گفته می‌شود و نام پارسی این جشن، شب چله است و شب چله کنایه از چله بزرگ یعنی چهل روز اول زمستان است.
علیرضا محجوب در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره شب یلدا گفت: یلدا به زبان سریانی یا آرامی به‌معنی تولد و زایش است. دی نیز به‌معنی آفریننده و آفرینش است. جشن یلدا از اساس جشنی است که ۷ هزار سال قدمت دارد و ابتدا در اروپا این شب را جشن می‌گرفتند و سپس در ایران نیز ایرانیان‌باستان در این شب جشن برگزار می‌کردند.
این نماینده مردم در مجلس با بیان اینکه جشن شب یلدا یک جشن مدیترانه‌ای است، تصریح کرد: این جشن از اساس برای اهالی مدیترانه است و زمانی که آریایی‌ها به ایران آمدند روز اول انقلاب زمستانی را جشن می‌گرفتند. ایرانیان روز اول انقلاب اعتدالی را جشن می‌گرفتند.
محجوب تصریح کرد: روز اول انقلاب زمستانی که آریایی‌ها آن را جشن می‌گرفتند روز اول دی است و به این دلیل که شب آن بلندترین شب سال بوده و شب آفرینش نام گرفته است روز اول دی نیز روز آفرینش نامگذاری شده است. در حقیقت اگرچه اولین شب دی بلندترین شب سال است اما از فردای آن یعنی از اولین روز دی‌ماه روزها طولانی‌تر شده و زاویه خورشید ۱۵ درجه تغییر می‌کند و زاویه خورشید عمودتر می‌شود و روز طولانی‌تر می‌شود و آنان معتقد بودند که سرما و نحوست به سر آمده است.
وی با بیان اینکه در شب یلدا با توجه به رنگ سرخ خورشید خوراکی‌های قرمز انتخاب شده است، ادامه داد: شب یلدا جشن خورشید است و ایرانیان باستان از تمام خوراکی‌‌هایی که سرخ رنگ بودند در این شب استفاده می‌کردند. اگرچه در شب یلدا ما وارد زمستان می‌شویم اما چون از روز اول دی ماه روز بلندتر شده و حضور خورشید در آسمان طولانی‌تر می‌شود شب یلدا در حقیقت جشن خورشید است.
این نماینده مردم با بیان اینکه شب یلدا شب پاسداشت خورشید است، خاطرنشان کرد: در فرهنگ زرتشتی و فرهنگ ایرانی در شب یلدا ایرانیان خدای آفرینش را پاس می‌داشتند به این معنی که اهریمن در زمستان نابود می‌شود.
محجوب تاکید کرد: از دوران داریوش و در سال ۵۰۲ قبل از میلاد جشن یلدا در تقویم رسمی ایرانی تعیین شد. البته قدمت آن بیش از داریوش است اما داریوش اولین پادشاهی بود که به طور رسمی شب یلدا را به عنوان یکی از جشن‌هایی که شاه در آن شرکت می‌کند اعلام کرد و جشن یلدا هم مانند جشن مهرگان و نوروز هر ساله در ایران برگزار می‌شد.
وی ادامه داد: جشن شب یلدا نیز به بزرگی نوروز گرفته شده و در منابع تاریخی ایران نوروز و یلدا دو جشنی هستند همیشه آن را برگزار کرده‌اند و تا به امروز برگزار می‌شود.
این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه یلدا نام سریانی جشن یلدا است، گفت: در آذربایجان به شب یلدا، شب چله گفته می‌شود و نام پارسی این جشن، شب چله است و شب چله کنایه از چله بزرگ یعنی چهل روز اول زمستان است.
محجوب با بیان اینکه کلیات شب یلدا در همه نقاط ایران وجود دارد اما در نقاط مختلف کشور رسومات متفاوت است، خاطرنشان کرد: هر یک از اقوام ایرانی رسومات مختلف داشته و از خوراکی‌های متفاوتی در این شب استفاده می‌کنند. البته مازندرانی‌ها و اقوامی که در مناطق شمالی و شمال غربی کشور حضور دارند سابقه طولانی‌تری در برگزاری این جشن دارند چراکه این افراد زمستان را بیشتر از بقیه درک می‌کنند و اهالی این مناطق رویکرد بیشتری به این جشن داشتند.
وی با بیان اینکه یزد از مزد به معنی شهر پاکان گرفته شده، ادامه داد: در نقاط سردسیر و نقاط کویری مانند یزد توجه بیشتری به شب یلدا داشتند و سنت‌‌های ویژه‌ای برای این شب دارند اما در همه اقوام در این شب کهنسالان محوریت خاصی دارند و در همه اقوام از گذشته در این شب مردم کنار کهنسالان جمع شده‌‌اند.
این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: میتراییست‌ها خورشید را کهنسال می‌دانستند و چون در شب یلدا شب طولانی‌تر بود کهنسالان را به‌عنوان خورشید می‌دانستند و دور آنها جمع می‌شدند و در حقیقت این شب نوعی تقدیس و تکریم کهنسالان بود که تکریم خورشید تلقی می‌شد و به کهنسالان در قالب خورشید نگاه می‌کردند.
