دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی:
«فرهنگ» سرنوشت اقتصاد پویا را رقم می‌زند/ عدالت اجتماعی با شعار محقق نمی‌شود
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: اگر فرهنگ مصرف درست شود، در بحث اقتصاد معجزه می‌کند، اما شاید برخی نمی‌دانند این فرهنگ است که می‌تواند سرنوشت اقتصاد پویا را رقم بزند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، نشست خبری سی و پنجمین سالگرد تاسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی صبح امروز با حضور سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد.
عاملی در ابتدای این نشست اظهار داشت: سالگرد شورای عالی انقلاب فرهنگی که همزمان با پیروزی انقلاب و با فرمان امام تشکیل شد را تبریک می‌گوییم. شورای عالی انقلاب فرهنگی یک میراث است و این شورا همواره در صحنه بوده است. در این چهل سال، شورای عالی انقلاب فرهنگی که فلسفه وجودی‌اش حضور در عرصه فرهنگ بوده پایه گذاری‌های زیادی در زمینه فرهنگ انجام داده است. حضرت امام خمینی فرهنگ را در مرکز تحولات تلقی می‌کردند و نگاهشان به فرهنگ یک نگاه نظری بود. امام تصریح می‌کرد که اگر به مساله فرهنگ توجه کنیم می‌توانیم به دیگر مسال اجتماعی کمک کنیم.
وی ادامه داد: یک عامل اساسی که موجب شد فرهنگ به جامعه کشیده شود قوی شدن جامعه و فرد بود. همه موارد از جمله الگوی نظام سیاسی، مصرف، الگو و... همگی در فرهنگ نهفته است. مثلا در وضعیت امروز ایران ما نزدیک ۱۲۰۰ میلیارد تومان در زمینه یارانه هزینه می‌کنیم که دو برابر و نیم بودجه کل کشور است.همچنین مصرف انرژی در ایران شش برابر نیاز جامعه است و الگوی مصرف با فرهنگ سازی اصلاح می‌شود. اگر فرهنگ مصرف درست شود در بحث اقتصاد معجزه می‌کند اما شاید برخی نمی‌دانند این فرهنگ است که می‌تواند سرنوشت اقتصاد پویا را رقم بزند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: انقلاب اسلامی یک انقلاب فرهنگی بود و پیوند آن با حوزه علم و فناوری یک امر بسیار مهم است اما چرا شورای عالی انقلاب فرهنگی وارد علم فناوری شده است؟ به دلیل اینکه علم و فناوری در راس قرار دارد و این مساله همچنین در گام دوم انقلاب ذکر شده است. علم و فناوری امروز می‌تواند نظام فرهنگی تولید کند. انسان قدرتمندتر از فناوری است زیرا فناوری ساخته انسان است، توانایی انسان برای درک تغییرات بسیار زیاد است.
عاملی در ادامه در باره فناوری‌های نو توضیح داد: یک تعریف از فناوری نو تغییر در ماهیت است و همچنین اشاره به ماهیت فضای مجازی است، کمااینکه در رسانه‌های جدید می‌بینیم که آنها پلتفرم‌هایی را ایجاد می‌کنند تا نوع ارسال مطالب و دریافت آن را ببینیم و به شکل نظام الگوریتمی است. چرا این موضوع به فرهنک گره خورده است؟ زیرا ما با یک تغییر بنیادی یا دو فضایی شدن جهان مواجه هستیم. وقتی به فضای دوم می‌آییم فضایی باز را می‌بینیم. دهه اول اینترنت دهه اول خیرگی است یعنی جنبه‌های اعجازآوری دارد که انسان را جذب کرده و همین موجب می‌شود انسان‌ها به حاکمیت این فضای مجازی توجه نکنند.
وی تصریح کرد: تا سال ۲۰۰۶ حدود۷۵ درصد ذخیره‌های داده‌های جهان در اختیار آمریکا بود و امروز این آمار به ۵۰ درصد رسیده است. در عین حال جمهوری اسلامی ایران از داده‌های ملی کشور در این زمینه محافظت کرده است. شهر تهران حدود ۷۹ لایه اطلاعاتی دارد که از آن محافطت می‌شود.
دبیر عالی شورای انقلاب فرهنگی در ادامه بیان کرد: حدود 2 تریلیون و 800 میلیارد ایمیل در سال 2018 ارسال شده است. همچنین حدود یک میلیارد و 800 میلیون وبسایت در جهان وجود دارد که این نشانه فعالیت مجازی در کل جهان است اما یکی از بحران‌های امروز فناوری این است که اطلاعات، آمار، دانش و... در حال تکثر قرار گرفته است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه با اشاره به عدالت اجتماعی گفت: یکی از قوی‌ترین ابزار عدالت اجتماعی ایجاد سیستم است. با شعار دادن، عدالت اجتماعی محقق نمی‌شود بلکه این امر نیازمند یک نظام‌واره است که این نظام الگوریتمی می‌تواند به عدالت اجتماعی کمک کند؛ مثل بحث شفاف‌سازی نقل و انتقالات پولی، شفاف‌سازی دارایی‌های شهرداری‌ها و...
عاملی در ادامه با ارائه یک گزارش 35 ساله از فعالیت‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی دو حوزه کاری مهم دارد که یک حوزه کاری آن علم و فناوری و دومی حوزه فرهنگ است. طی این سالها حدود 2300 مصوبه داشتیم که 66 درصد این مصوبه‌ها مربوط به حوزه علم و فناوری و 27 درصد آن مربوط به حوزه فرهنگ بوده است. همچنین 8 درصد مصوبات به صورت مشترک بین علم و فناوری و فرهنگ بوده است. این 2300 مصوبه در 28 قالب مصوبه بوده که باید با کاهش قالب‌ها، مصوبات را از پراکندگی در بیاوریم. حدود 1117 مصوبه مربوط به افراد بوده است مانند روسای دانشگاه‌ها و نمایندگان شورای عالی که 100درصدشان تصویب شده‌اند.
وی در خصوص درصد اجرایی شدن این مصوبات گفت: از تعداد 2300 مصوبه حدود 1790 مصوبه اجرایی شده که 68.5 مصوبه مربوط به حوزه علم و فناوری، 27.7 درصد مربوط به حوزه فرهنگ و 7.8 درصد مربوط به حوزه‌های مشترک بوده است. در این میان آن تعدادی که اجرایی نشده است دلایلی داشته که در اینگونه مواقع ما به سراغ دولت می‌رویم زیرا دولت نسبت به اجرایی شدن مصوبات باقی مانده اقدام نکرده است. طی بررسی‌هایی که همکارانمان انجام دادند علت اجرایی نشدن برخی مصوبات به خاطر مبهم و انشایی بودن متن مصوبات بوده است اما مشکلات دیگری که در این زمینه وجود دارد به فقدان برنامه عملیاتی، فقدان سنجش ارزیابی شاخص‌ها و فقدان ضمانت حقوقی و ضعف در مشارکت دستگاه‌ها در ارائه طرح به شورا مربوط می‌شود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه شورای عالی انقلاب فرهنگی هرچه که به سمت جلوتر پیش می‌رود باید بنیاد حقوقی‌اش قوی‌تر باشد، گفت: ما تلاش داریم تا در این زمینه قوی‌تر از گذشته عمل کنیم زیرا رهبری می‌فرمایند شورای عالی انقلاب فرهنگی، دولت و مجلس یک ترکیب بسیار مهم هستند. از این رو ما خودمان را مکلف می‌دانیم که مصوبات را اجرایی کنیم. همچنین اسناد همگام با به‌روز شدن جامعه به‌روز شوند.
عاملی اظهار داشت: اکنون نقشه جامع علمی کشور نیاز به به‌روزرسانی است ما نیز این مسیر به‌روزرسانی را طی می‌کنیم اما اقدامات مهمی در دبیرخانه انجام شده، به عنوان مثال ارتباط‌های قوی بین شوراها و کمیسیون‌های تخصصی و حوزه‌های تصمیم‌گیری ستاد علمی و ستاد فرهنگ وجود نداشته است. از این رو ما کمیسیون شورای علم و فناوری و فرهنگ را تبیین کردیم.
وی با اشاره به ادغام کردن واحدهای کوچک آموزشی با واحدهای بزرگتر گفت: روسیه با حدود 150 میلیون جمعیت، 4 میلیون دانشجو دارد و ما در کشورمان با 80 میلیون جمعیت 4 میلیون دانشجو داریم. باید این وضعیت ساماندهی شود و واحدهای کوچک آموزشی در واحدهای بزرگتر ادغام شوند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ به سوال خبرنگاران مبنی بر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش گفت: مقام معظم رهبری در خصوص سند تحول بنیادین هم به وزیر قبلی و هم به وزیر فعلی این وزارتخانه تاکید داشتند. در حال حاضر حدود 15 کارگروه برای رسیدگی به این سند در آموزش و پرورش در نظر گرفته شده است.
عاملی درباره حضور خود در دانشگاه‌ها به مناسبت روز دانشجو گفت: من در پنجشنبه هفته پیش‌رو با انجمن دانشجویان مستقل و دانشگاه شهید بهشتی نشستی خواهم داشت.
وی درباره شبکه ملی اطلاعات و جایگزینی آن با شبکه اینترنت جهانی گفت: اصلا چنین چیزی وجود ندارد و قرار نیست که شبکه ملی اطلاعات با شبکه اینترنت جهانی جایگزین شود. شبکه ملی اطلاعات شبکه‌ای است که داده‌های ملی کشور را مدیریت می‌کند و در زمان قطعی اینترنت جهانی امکان استفاده مردم از اقدامات بانکی و غیره را فراهم می‌کند. در این چند روز که اینترنت قطع شد تست خوبی برای شبکه ملی اطلاعات بود تا ببینیم کارهای بانکی و اقدامات اینچنینی بدون اینترنت جهانی نیز قابل انجام است.
عاملی در خصوص اینکه چرا شورای عالی انقلاب فرهنگی که بعضا در سیاست‌گذاری‌های آموزش عالی ورود می‌کند، گفت: حوزه سیاست‌گذاری علم و فناوری اعم از وزارت علوم، وزارت بهداشت و وزارت آموزش و پرورش مربوط به شورای عالی انقلاب فرهنگی است. بعضا از برخی وزارتخانه‌ها این صدا بیرون می‌آید که شورای عالی انقلاب فرهنگی در کار آنها دخالت می‌کند؛ در حالی که اینطور نیست. شورای عالی انقلاب فرهنگی به وظیفه‌اش عمل می‌کند.
عاملی درباره طرح تربیت جنسی توضیح داد: این طرح مربوط به آموزش و پرورش است که در این باره وزیر آموزش و پرورش سخنگوی آن است که در برخی جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره آن صحبت و توضیحات نهایی را اعلام می‌کند.
وی در خصوص سند مهندسی فرهنگی کشور گفت: سند مهندسی فرهنگی کشور یک سند ارزشمند است. برخی تصور می‌کنند که مهندسی کردن یعنی خارج از اراده جامعه کاری را انجام بدهیم، در حالی که اینطور نیست و نظر مردم در رأس امور قرار دارد. ما در این سند 13 برنامه کلان ملی و 13 برنامه جزئی ملی داریم که ذیل هرکدام یک برنامه اقدام تعریف شده است. همچنین این سند به برنامه‌های پنج ساله کشور تبدیل شده است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره سهمیه فرزندان اعضای هیات علمی و حذف کنکور گفت: اضافه شدن برخی از این سهمیه‌ها مثل سهمیه ایثارگران مصوبه مجلس بوده است که دامنه سهمیه‌ها را گسترش داد اما در رابطه با حذف کنکور باید بگویم همان مسائل مطالعات کارشناسی در خصوص کنکور رو به اتمام است که به زودی در ستاد نقشه جامع علمی بررسی می‌شود.
عاملی درباره پروژه استنفورد 2040 گفت: ما در سال 1995، 1000 مقاله داشته‌ایم که این آمار در سال 2018 به 500 هزار مقاله رسید، درواقع طی 20 سال ایران رشد علمی 50 برابری داشته است. پروژه استنفورد تاکید می‌کند که چقدر از مقاله‌ها قوی هستند و پشتوانه علمی دارند.
وی درباره جلساتی که با موسسات کنکوری داشته است، گفت: در خصوص این جلسه حساسیت‌هایی بوده اما واقعیت این است که موسسات کنکور یکی از ذینفعان این آزمون هستند و در جلسه‌ای که ما داشتیم به بررسی این جلسه پرداختیم اما فعلا نمی‌توانیم در رابطه با آن و نتایج حاصل از آن جلسه اظهارنظر کنیم. برای حذف کنکور و رسیدگی به این مسئله یک زمان شش ماهه تنظیم کردیم که فعلا برای بررسی آن زمان داریم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص این سوال که آیا وقت آن نرسیده که شورای عالی انقلاب فرهنگی اصلاح شود، گفت: شورا استحکاک‌هایی با دستگاه‌های اجرایی دارد. مقام معظم رهبری فرموده‌اند ضمانت اجرای مصوبات شورا حضور روسای سه قوه است. از این رو باید مصوبات کلان شورا به برنامه‌های دولت متصل شود.
عاملی در پایان و با اشاره به اینکه شورا چه تلاشی می‌کند تا خودش را با سرعت دنیا منطبق کند، گفت: جلسه هشتصدو نوزدهم بود که راجع به تغییرات و تحولات فرهنگی صحبت کردیم. در این جلسه تغییرات بنیادی ذکر شد؛ به این صورت که در گام اول شناخت ماهیت پدیده‌های جدید مدنظر است. همانطور که می‌دانید کاربر یک کنشگر اجتماعی است اما این فرد باید قدرت تحلیل داشته باشد. اکنون جامعه با تحولات عظیمی مواجه است که این اتفاق مختص ایران نیست. در شورای عالی انقلاب فرهنگی توجه جدی به تغییرات شده و سیاست‌گذاری‌ها براساس انسان کنشگر انجام می‌شود.
