معاون وزیر در گفت‌وگو با ایلنا مطرح کرد:
ضعف جامعه ایرانی در تفکر و تعقل/ تالیف کتاب‌هایی برای توانمندسازی معلمان در زمینه تربیت جنسی دانش‌آموزان
معاون وزیر و رییس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی کشور درباره جایگاه پژوهش در کتب درسی گفت: هنوز ساختارهای کافی و بسترسازی برای رشد پژوهش در آموزش و پرورش به نحو کافی ایجاد نشده است و هنوز در این زمینه کمبود داریم.
حجت السلام و المسلمین علی ذوعلم (رییس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی کشور) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، با اشاره به اینکه جایگاه بُعد پژوهشی آموزش در کتاب‌های درسی کجاست و آیا فقدان پژوهش در آموزش و پرورش آینده دانشگاهی دانش‌آموزان را با مشکل مواجه نخواهد کرد؟ گفت: ما در میان برنامه‌هایمان به مقوله پژوهش و ارتقای نهادهای پژوهشی در زمینه کتب درسی دانش‌آموزان پرداخته‌ایم، به عنوان مثال کتابی با عنوان تفکر و پژوهش تالیف شده، اما متاسفانه در برخی از مدارس این کتاب به درستی تدریس نمی‌شود، در عین حال مدارسی که تجربه تدریس درست این کتاب را دارند، بازخوردهای خوبی به ما داده‌اند.
وی ادامه داد: در دیگر کتاب‌های ما رویکردهای پژوهش محوری، پرسش محوری و اینکه دانش آموزان خودشان تحقیق و آزمایش انجام دهند به قوت دنبال شده است، اما کمبودی که در این زمینه احساس می‌شود این است که باید در مدارس ما این بستر و مراقبت وجود داشته باشد و معلمان به این مساله به نحو کافی بپردازند.
حجت السلام و المسلمین ذوعلم با بیان اینکه ما به آموزش پژوهش محور و پرورش پژوهش محور معتقدیم گفت: هنوز ساختارهای کافی و بسترسازی برای رشد پژوهش در آموزش و پرورش به نحو کافی ایجاد نشده و ما در این زمینه کمبود داریم. به نظر من در برنامه‌های درسی هم بیش از آنچه که تاکنون به پژوهش پرداخته شده باید بپردازیم، اما باید قدم به قدم جلو برویم و توانمندی‌های دانش آموزان در زمینه پژوهش را افزایش دهیم.
رییس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی کشور در واکنش به این پرسش که دانش آموزان در خانوادههایشان شاهد تلاش‌های خواهر و برادر دانشجوی خود هستند، در حالی که نتیجه پژوهش و پایان نامه‌های آنها هیچ کاربردی ندارد و حتی شاید پایان‌نامه‌هایشان هم خمیر شود، به نظر شما این چه تاثیر منفی بر روی آنها می‌گذارد، گفت: به طور کل مقوله پژوهش، تفکر و اندیشیدن در جامعه ما ضعیف است. در جامعه ما به دلیل عوامل مختلفی که ریشه‌های چند صد ساله نیز دارد، بحث اندیشیدن و تفکر همچنان دچار ضعف است، گرچه بذرهای خوبی در جامعه پاشیده شده و بسترهای خوبی در حال فراهم شدن است، اما ما نسبت به آنچه که در یک جامعه اسلامی ملاک است، فاصله داریم.
وی تصریح کرد: نباید در زمینه پژوهش جوامع دیگر را برای خود معیار قرار دهیم، زیرا در جوامع مختلف مساله تفکر، تعقل و اندیشیدن بیشتر دارای نگاه ابزاری است، اما در نگاه اسلامی اصل انسان به تفکر وتعقل است و همه تاکیداتی که در قرآن و راوایات است، این را به ما نشان می‌‍دهد. از طرفی تربیت‌های خانوادگی باید در خصوص تفکر و تعقل دانش آموزان اصلاح شود. علاوه بر این می‌بایست در تربیت‌ها و آموزش‌های مدارس، حوزه و دانشگاهی ما به مقوله پژوهش عمیق‌تر بنگریم.
معاون وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه یک نوع بروکراسی در ساختار پژوهشی ما غلبه پیدا کرده است، یادآور شد: این بروکراسی در خیلی از زمینه‌ها پژوهش را از کارکرد خود دور کرده است. پژوهش مقدمه ارتقا، حقوق بیشتر، جایگاه سیاسی بیشتر و... است، بنابراین عدم پرداخت به مقوله پژوهش می‌تواند در همه زمینه‌ها آسیب ایجاد کند. پژوهش زمینه‌ای برای رشد تفکر است، ما همچنین برای تفکر و تعقل هم ارزش ذاتی قائل هستیم. بنابراین کارهای زیادی باید انجام شود تا ما وضع مطلوب برسیم، اما خوشبختانه اقدامات لازم جهت رشد پژوهش آغاز شده است.
حجت السلام و المسلمین ذوعلم با اشاره به نقش پژوهش در آینده دانشگاهی دانش‌آموزان گفت: همین که نحوه ورود دانش آموزان ما به رشته‌های مختلف دانشگاهی اساسا با پژوهش بیگانه است، خودش مهم ترین انتقاد ماست. اگر ما به کنکور انتقاد داریم به همین جهت است که در کنکور سنجشی برای اینکه دانش آموزان چقدر اهل تفکر، پژوهش و تعقل هستند، وجود ندارد. به همین جهت ما مطالبه مان از همه دستگاه‌ها و نهادهای تصمیم‌گیر درحوزه آموزشی و پژوهشی این است که باید یک چاره برای ایجاد تحول اساسی در روش سنجش توانایی کسانی که می‌خواهند وارد دانشگاه شوند در نظر گرفت.
وی درباره اینکه آیا بستر آموزش تربیت جنسی در کتب درسی فراهم است یا نه؟ گفت: ما نمی‌توانیم همه آموزش‌ها را از طریق کتاب درسی ارائه دهیم، زیرا برخی از نیازهای دانش‌آموزان در محیط‌های مختلف کاملا متفاوت است. بنابراین مساله تربیت جنسی به تشخیص مربیان و معلمان زبده بستگی دارد. در این میان ما برنامه‌هایی برای توانمندسازی معلمان داریم که کتاب‌های مورد نیاز در این خصوص تدوین و تالیف خواهند شد تا معلمان بتوانند به تربیت جنسی پاسخ بدهند. در هر حال منتظر مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی هستیم.
رییس سازمان پژوهش درباره کاهش حجم کتب درسی پایه دوازدهم اظهار داشت: برای دانش آموزان پایه داوزدهم اهدافی در نظر گرفته شده که باید به آن برسند، بالاخره از نظر اجرایی کنکور با برنامه این دانش‌آموز تعارض دارد و اگر بخواهیم یک بازطراحی کلان روی برنامه درسی دانش‌آموزان داشته باشیم، این مسائل را هم باید مورد توجه قرار بدهیم.
