در گفت‌وگو با ایلنا اعلام شد؛
پیش‌بینی وقوع حریق در استان‌های غربی و گلستان در تیرماه/ اعلام نقشه حریق در عرصه‌های طبیعی به استان‌ها
مدیرکل دفتر مهندسی و مطالعات سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با اشاره به تشکیل ستاد حریق در استان‌های زاگرسی گفت: نقشه حریق در عرصه‌های طبیعی آماده و به استان‌ها اعلام شده است.
رضا بیانی (مدیرکل دفتر مهندسی و مطالعات سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره وقوع آتش‌سوزی‌های اخیر در برخی مناطق کشور گفت: از ابتدای سال جاری تا امروز نزدیک به ۶۵ درصد حریق در عرصه‌های طبیعی کشور نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش داشته است و نمی‌توانیم بگوییم با حریق گسترده روبرو بوده‌ایم، چراکه در سال گذشته در همین زمان حریق‌های بسیاری داشتیم. به طور مثال در سال گذشته در همین مدت در استان‌های شمالی گیلان، مازندران و گلستان هم با حریق مواجه بودیم.
وی با اشاره به نقشه پیش‌یینی حریق ادامه داد: این نقشه آماده شده و به استان‌ها اعلام شده است. براساس اطلاعات لایههای رقومی دما، بارندگی، پوشش گیاهی و جاده‌های قابل دسترسی توانستیم اطلاعات ماههای آینده را پیش‌بینی کنیم که در آینده کدام مناطق دچار حریق می‌شوند. ۹۰ درصد حریق‌هایی هم که اخیرا اتفاق افتاده است، از لحاظ لایههای اطلاعاتی در نقشه پیش‌بینی ما نیز بود.
مدیرکل دفتر مهندسی و مطالعات سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با اشاره به نقش مردم در بروز آتش‌سوزی در مراتع و جنگل‌ها، تصریح کرد: مردم باید نسبت به آتش‌سوزی در طبیعت حساسیت بسیاری داشته باشند. هرچقدر که ما پیش‌بینی کنیم و نیرو و تجهیزات قرار دهیم، اما باز هم مردم باید رعایت نکات لازم را در طبیعت داشته باشند. امسال براساس میزان بارش‌هایی که در کشور داشتیم، در بسیاری از نقاط مانند استان‌های ایلام، کهکیلویه و بویراحمد و خوزستان پوشش کف جنگلی ما از وضعیت مطلوبی برخوردار بود.
بیانی خاطرنشان کرد: این پوشش گیاهی مطلوب با اولین موج گرما خشک، خشبی و قابل اشتعال می‌شوند. در حال حاضر حوزه زاگرس سطحی با ۱۰ میلیون هکتار با چنین موقعیتی روبرو هستند. یعنی اراضی جنگلی و مراتع درجه ۱ و ۲ هستند که احتمال حریق در آنها زیاد است، البته سازمان جنگل‌ها تمهیدات لازم از جمله نیرو، ادوات و تجهیزات لازم و دیده‌بان‌ها را برای این موضوع در حد بضاعت در نظر گرفته است.
تشکیل ستاد حریق در استان‌های زاگرسی
وی با بیان اینکه ستاد حریق در استان‌های زاگرسی توسط استانداران تشکیل شده است، یادآور شد: نیرو‌های ارتش، سپاه، هوانیروز از جمله ارگان‌هایی هستند که با تجهیزاتی مانند بالگرد به ما کمک می‌کنند، البته ممکن است این کمک‌ها شدت و ضعف‌هایی داشته باشند، اما در هر صورت به ما در کنترل و اطفاء حریق در جنگل‌ها و مراتع کمک می‌کنند.
مدیرکل دفتر مهندسی و مطالعات سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور خاطرنشان کرد: معتقدم مردم بیش از همه باید مراقب طبیعت باشند. ما در نقشه‌های ماهواره‌ای تمام نقاطی را که «پس‌چر» مزارع بود و همچنین مزارع دیمی که مهار در داخل جنگل و مراتع هستند را شناسایی و به استان‌ها اعلام کرده‌ایم که در این محل‌ها احتمال وقوع حریق وجود دارد. روستاییان پس‌چر مزارع را آتش زده و این آتش ممکن است به مراتع یا جنگل سرایت پیدا کند. البته در قانون حفاظت از جنگل‌ها مفاد بازدارنده از جمله در مواد ۴۳ تا ۴۵ نیز وجود دارد و احکامی مانند ۵ الی ۶ ماه حبس برای این افراد نیز در نظر گرفته شده است.
مردم در عرصه‌های طبیعی حاضر نشوند
بیانی خاطرنشان کرد: در حال حاضر حریق در جنگل‌ها و مراتع با همراهی استانداران استان‌های هدف کنترل شده است، اما در هر صورت این مشکل وجود دارد و باید کنترل شود و باز هم تاکید می‌کنم مردم در این زمینه نقش مهمی دارند و در این یکی دو ماهی که هوا به شدت گرم است، از پارک‌های جنگلی استفاده کنند و در همه عرصه‌های طبیعی حاضر نشوند. چنانچه قصد دارند در مناطقی به طور مثال با ارتفاع ۲ هزار متری و با شیب بیش از ۸۰ درصد حضور پیدا کنند، حداقل همه موارد و نکات را رعایت کنند، چراکه اطفاء حریق در این مناطق بسیار سخت است. ما در برخی مناطق مانند استان کهکیلویه و بویراحمد باید نیرو را با بالگرد به مناطقی که دچار حریق شده‌اند، اعزام کنیم.
پیش‌بینی حریق در ایلام، کهکیلویه و بویراحمد و خوزستان در تیرماه
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره نقشه‌های پیش‌بینی حریق گفت: ما هر ماه پیش‌بینی ماه آینده را برای ادارات کل سازمان جنگل‌ها در استان‌ها ارسال می‌کنیم. در تیرماه در استان‌های ایلام، کهکیلویه و بویراحمد و خوزستان به دلیل اینکه موج گرما ابتدا به این مناطق می‌رسد، حریق پیش‌بینی می‌شود، البته احتمال بیشتری برای وقوع حریق در استان کهکیلویه و بویراحمد نسبت به استان‌های ایلام و خوزستان به دلیل مناطق صعب‌العبور وجود دارد.
مدیرکل دفتر مهندسی و مطالعات سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور ادامه داد: همچنین در جنوب استان فارس و در شهرستان‌های فراشبند و فیروزآباد و در شمال شهرستان کازرون بخش‌های مستعد حریق در تیر ماه هستند. همچنین شهرستان‌های دهدشت، چوار، باشت، ماهور باشت، گچساران در استان کهکیلویه و بویر احمد مستعد آتش‌سوزی هستند.جنوب شهرستان چشمه سرخ و اطراف سرپل ذهاب در استان کرمانشاه و اطراف مریوان در کردستان به بخش‌هایی از آذربایجان غربی نیز از دیگر مناطق مستعد حریق در مراتع و جنگل ها هستند.
بیانی درباره وقوع حریق در اطراف تهران و مرکز کشور گفت: متاسفانه در هفته گذشته در منطقه‌ای جنگل‌کاری شده واقع در سوهانک دچار حریق شده است که عامل این حریق به طور قطع و صددرصد عوامل انسانی بوده است. همچنین در خصوص آتش‌سوزی مراتع در قم با توجه به اظهارات مختلفی که در این باره می‌شود، یگان حفاظت از مراتع و جنگل‌ها در حال بررسی است تا به درستی مشخص شود، عامل آتش‌سوزی در قم چه بوده است.
وی در ادامه درباره عمدی بودن آتش‌سوزی‌های مراتع به دلیل احتمالی تعارض منافع مردم محلی و دولت گفت: این احتمالات چندان صحیح نیست، چرا که چندی پیش در منطقه فیروزآباد حریق در عرصه‌های مرتع‌داری اتفاق افتاده بود، این در حالی است که در طرح مرتع‌داری زمین به یک شخص واگذار می‌شود، بنابراین نمی‌توانیم بگوییم که حریق‌هایی که صورت گرفته عمدی و به دلیل تعارضات بین مردم و دولت است.
زمین‌خواری‌ها بر سر مراتع درجه ۳ است
او ادامه داد: بیشتر آتش‌سوزی‌ها در مراتع درجه یک و دو اتفاق می‌افتد، در حالی که زمین‌خواری‌ها و تغییر و تبدیل‌ها بر سر مراتع درجه ۳ است. اراضی که دچار حریق می‌شوند، در نقشه‌ها ثبت و تحت طرح کاداس هستند و چنانچه به صورت عمدی حریق در این مناطق ایجاد شود، باز هم کسی نمی‌تواند آن را تصرف کند. قریب به ۵۲ میلیون هکتار از عرصه‌های کشور تحت طرح کاداس هستند و همچنین در بیش از ۱۱۰ میلیون هکتار نیز تفکیک منابع ملی از مستثنیات مردم صورت گرفته است، بنابراین حتی در صورتی که حریق هم ایجاد شود، باز هم خط مالکیت از بین نمی‌رود. البته همانطور که گفتم یگان حفاظت جنگل‌ها در حال بررسی علل وقوع حریق در این مناطق هستند.
بیانی تصریح کرد: آتش‌سوزی در شمال بهبهان جزو مناطق پرباران بود که در حال حاضر هم مراتع بسیار خوبی در آنجا وجود دارد و یکی از عوامل حریق در مناطق شمال بهبهان رعد و برق بیان شده است. همچنین در خاییز و شمال گچساران حریق در مناطق حفاظت شده محیط زیست بوده است.
مدیرکل دفتر مهندسی و مطالعات سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با بیان اینکه اوج آتش سوزی‌ها در طبیعت در سال ۹۳ و ۹۴ بوده است، تصریح کرد: با تقویت زیرساخت‌ها خوشبختانه در چندسال گذشته میزان وقوع حریق در جنگل‌ها و مراتع کمتر شده است. همچنین فرهنگ عمومی چه در سطح مدیران، استانداران، ستاد بحران حریق در استان‌ها و چه در سطح عموم جامعه بالا رفته است. با توجه به اینکه حریق در مناطقی اتفاق می‌افتد که سازمان جنگل‌ها در آنجا طرحی اجرا نمی‌کند، امیدواریم با اجرای پروژه بوم‌سازگان زاگرس که از طریق سازمان جنگل‌ها پیگیری می‌شود، حریق در این مناطق کاهش یابد. البته نمی‌توانیم بگوییم با اجرای این طرح‌ها حریق در طبیعت به صورت صددرصد از بین می رود، اما امیدواریم کاهش یابد.
احتمال وقوع حریق در جنگل‌های گلستان زیاد است
وی همچنین درباره وقوع حریق در جنگل‌های شمالی کشور بویژه جنگل گلستان گفت: استان گلستان در روزها و ماههای آینده با گرمای شدیدی مواجه خواهد شد، بنابراین احتمال وقوع حریق در این مناطق زیاد است، البته سال گذشته در همین مدت آتش‌سوزی‌هایی در این جنگل‌ها داشتیم، اما خوشبختانه امسال به دلیل بارندگی‌های خوبی که داشتیم با وجود افزایش دما هنوز با این مشکل مواجه نشده‌ایم، اما انتظار ما این است که در هفته‌های آینده با خشک شدن گونه‌های گیاهی و افزایش دما با حریق در این مناطق نیز مواجه شویم، اما در استان‌های مازندران و گیلان هنوز با این مشکلات مواجه نشده‌ایم.
وی ادامه داد: براساس لایههای اطلاعاتی ما راه‌های جنگلی و حوزه‌های ۱۰۴گانه را در جنگل‌ها اعلام کرده‌ایم و همچنین براساس آمارها مشخص کرده‌ایم که کدام مناطق با بیشترین خطر حریق مواجه هستند. آتش‌بارهای بسیاری بین مزارع انجام شده که اغلب درختان سوزنی برگ هستند، تا کمترین آسیب به جنگل‌ها وارد شود.
بیانی همچنین درباره تجهیزات اطفاء حریق در مراتع و جنگل‌ها گفت: در سنوات مختلف نیروها و تجهیزات مختلفی در این خصوص به کار گرفتیم، اما یکی از موضوعاتی که مطرح می‌شود، بحث ناوگان هوایی یا بالگرد است، البته استانداران هماهنگی‌های لازم را انجام داده‌اند و همچنین وزارت دفاع بیشترین پشتیبانی را در این ماجرا از ما دارد، اما معتقدم این کمک‌ها با توجه به گستردگی مناطق کم است.
