در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد؛
ساماندهی وضعیت معتادان منع پذیرش با اجرایی شدن پروتکل غربال/راه‌اندازی ۵ مرکز غربالگری در استان تهران
معاون توسعه پیشگیری و درمان بهزیستی استان تهران با اشاره به پروتکل غربال گفت: در این پروتکل نمایندگانی از بهداشت و درمان، ستاد مبارزه با مواد مخدر، بهزیستی، قوه قضاییه و نیروی انتظامی حضور دارند تا به موارد منع پذیرش با توجه به وظایف ذاتی و تعریفی که برای هر نهادی شده است، خدمات لازم را ارائه دهند، تا این افراد دوباره پس از جمع آوری به جامعه بازنگردند.
فرزانه جوادی، معاون توسعه پیشگیری و درمان بهزیستی استان تهران در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا با بیان اینکه ۱۴ مرحله غربالگری در سال ۹۷ انجام شده است، گفت: مراحل غربالگری در نوروز ۹۷، خرداد، آبان، دی، بهمن و در شهرستان‌های غرب و شرق استان بوده است.
وی با بیان اینکه مرکز غربالگری را در ۶ ماهه اول سال نداشتیم، گفت: مدتی در یکی از مناطق شهر تهران یک مرکز غربالگری داشتیم که فرمانداری تهران این مرکز را برای فوریت‌های اجتماعی از ما گرفت و ما مکان ثابتی نداشتیم و به صورت مسکن و مقطعی در مراکز ماده ۱۶ غربالگری انجام می‌شد.
معاون توسعه پیشگیری و درمان بهزیستی استان تهران با بیان اینکه در مهرماه سال ۹۷ یک مرکز غربال در باهنر راه‌اندازی شد، خاطرنشان کرد: پس از آن ۵ مرکز غربالگری را در استان تهران راه‌اندازی کردیم که این مراکز با توجه به منطقه‌ای که معتادان متجاهر قرار است ساماندهی شوند، واقع شده است به طور مثال اگر جمع‌آوری معتادان در تهران باشد غربالگری در مرکز باهنر که در سمت یاخچی‌آباد است، انجام می‌شود. و البته بخشی از غربالگری‌مان نیز در شفق انجام می‌شود سه مرکز دیگر هم در شهرستان‌های شرق و غرب یعنی شهرقدس، ورامین و بومهن هستند که با توجه به وسعت شهر و استان تهران این مراکز را نیز اضافه کردیم. در حقیقت در حال حاضر ۵ مرکز غربالگری در سطح استان داریم که اقدامات غربالگری را انجام می‌دهند.
جوادی تصریح کرد: از آمار کل غربالگری که در سال ۹۷ انجام شده است می‌توانیم بگوییم ۹ هزار و ۱۲۰ نفر پس از غربال در مراکز تبصره دو ماده ۱۵ پذیرش شده‌اند و ۴ هزار و ۲۰۶ نفر نیز در مراکز ماده ۱۶ پذیرش داشتیم. همچنین در فروردین امسال نیز از روز اول فروردین مرکز غربالگری فعال بوده و تا ۲۸ فروردین غربالگری ادامه داشته و سه هزار و ۳۴ نفر در فروردین ماه غربالگری شده‌اند. همچنین ۲۰۱ مورد از زنان نیز در دو مرحله غربالگری شده‌اند و در حال حاضر در ۴ مرکز زنان مستقر شده‌اند. این زنان نیز در مراکز تبصره ۲ ماده ۱۶ در حال گذراندن درمان هستند.
وی درباره موارد منع پذیرش گفت: بخشی از موارد منع پذیرش بحث عدم تجاهر است که توسط مقام قضایی این عدم تجاهر باید به اثبات برسد و معنی آن این است که این فرد بیخانمان است،اما معتاد متجاهر نیست. همچنین بخش دیگری از منع پذیرش‌ها افرادی هستند که دارای کارت درمان هستند، یعنی در مراکز کاهش آسیب یا مراکز سرپایی تحت درمان دارویی هستند و با کارت درمان از مرکز غربالگری رها می‌شوند. همچنین اتباع افغانستانی نیز هستند که با هماهنگی با نیروی انتظامی این افراد به اداره اتباع تحویل داده می‌شوند.
معاون توسعه پیشگیری و درمان بهزیستی استان تهران تصریح کرد: همچنین بخشی از افراد منع پذیرش دارای صغر سن هستند یعنی زیر ۱۸ سال بوده و از آنجا که ما مجوز درمان زیر ۱۸ سال را نداریم این افراد نیز جزء موارد منع پذیرش محسوب می‌شوند. بخشی از این پذیرش‌ها تست منفی هستند یعنی علیرغم کارتن‌خوابی معتاد نیستند و این افراد نیز از مسیر غربال خارج می‌شوند. همچنین بخشی نیز بیش از ۶۵ سال دارند که این افراد نیز از چرخه غربال خارج می‌شوند. برخی از افراد منع پذیرش دارای شرایط خاص هستند، یعنی بیمار اعصاب و روان هستند و ما نمی‌توانیم این افراد را پذیرش داشته باشیم و توسط پزشک مستقر در مرکز غربال ترخیص می‌شوند.
جوادی در پاسخ به این سوال که گفته شده ۱۵۰۰ معتاد منع پذیرش داریم، تکلیف این معتادان متجاهر منع پذیرش چه می‌شود، گفت: ماده ۱۶ برای بیمارانی است که تمایلی به درمان نداشته و تجاهر آنها توسط قاضی ثابت شده است این افراد بیخانمان بوده و اعتیاد دارند. بنابراین در طرح‌های جمع آوری معتادان دستگیر و وارد این مراکز می‌شوند. آمار هزار و ۵۰۰ نفر که اعلام شده، ممکن است مربوط به یک دوره جمع‌آوری باشد. در هر تاریخی با توجه به افراد که جمع‌آوری می‌شوند معمولا ۷۵ درصد افراد ساماندهی می‌شوند و بخش باقی‌مانده نیز به دلیل شرایط منع پذیرش وارد مراکز ماده ۱۶ نمی‌شوند.
وی با اشاره به دستورالعمل غربال گفت: امیدواریم دستورالعمل غربال که در حال آماده‌سازی است همه موارد در آن لحاظ شود به طور مثال اگر کسی تست اعتیادش منفی است، اما اقدام به کارتن‌خوابی و تکدی‌گری می‌کند در آن پروتکل مشخص شود که کدام دستگاه متولی این افراد است. در این پروتکل نمایندگانی از بهداشت و درمان، ستاد مبارزه با مواد مخدر، بهزیستی، قوه قضاییه و نیروی انتظامی حضور دارند تا به موارد منع پذیرش با توجه به وظایف ذاتی و تعریفی که برای هر نهادی شده است، خدمات لازم را ارائه دهند، تا این افراد دوباره پس از جمع آوری به جامعه بازنگردند.
