بهشتی:
جامعه‌شهری مدیریت‌های دلسوزانه پشت درهای بسته را نمی‌پذیرد/ وارد بهار شهرنشینی شده‌ایم
رئیس شورای سیاست‌گذاری همایش «تهران؛ چهار دهه معماری و طرح‌های شهری» گفت: امروز به بهار شهرنشینی وارد شدیم و مدنیت در حال غلبه کردن است. کوتاه‌شدن نرده‌های ساختمان‌ها، پرسه زنی در خیابان‌ها و توجه و رشد زندگی شبانه مصداق عینی این بهار شهرنشینی است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، سید محمد بهشتی در دومین روز برگزاری همایش «تهران؛ چهار دهه معماری و طرح‌های شهری» با اشاره به اینکه ابعاد کمی از شهرسازی و توسعه شهری مورد توجه قرار گرفته، اظهار کرد: امروز با گسترش بی‌رویه شهرها و افزایش مهاجران به شهرها با تحولات متعددی در شهرها مواجه هستیم.
وی با بیان اینکه در گذشته محله ساختار جمعیتی مرکبی بود که تمام اقشار در آن زندگی می‌کرد اما از اوایل دهه ۴۰ این ساختار شروع به متلاشی شدن می‌کند، اعلام کرد: با تغییر در محلات، از هم‌گسستگی جامعه آغاز می‌شود و ارکان‌های جامعه متلاشی و به جمعیت تبدیل می‌شود. اتفاق بعدی از بین رفتن اولویت در محلات از نیمه‌دوم دهه ۴۰ است. در این زمان قوانین ساخت و ساز و توسعه شهری نوشته می شود که این قوانین موجب شد تا در ساخت و سازها کمیت به نازل‌ترین حد کاهش یابد.
بهشتی همچنین تصریح کرد: با رفتن زندگی از عرصه‌های عمومی به فضای خصوصی مقدمات وقوع انقلاب بود اما چرا رژیم پهلوی سقوط کرد زیرا گسست در جامعه و محلات ایجاد شده بود و جمعیت حاشیه نشین به جامعه مدنی غلبه کرده بود. آن زمان ۱۸ میلیون ساکن شهرها بودند که از این جمعیت ۱۰ میلیون نفر حاشیه‌نشین بودند.
وی درباره وضعیت معماری و طرح های شهری در دهه اول بعد از انقلاب نیز گفت: در این دهه شاهد سلطه کامل کمیت هستیم. برای نمونه در مغازه‌های خواربارفروشی نوشته می‌شد « شیر رسید» . در این دهه همه چیز نزول کرد. نمونه دیگر رستوران البرز است. این رستوران بهترین رستوران شهر در دهه ۶۰ می‌شود زیرا همه چیز کمی بود و این رستوران کباب متری به مشتری‌ها می‌داد.
رئیس شورای سیاست‌گذاری همایش «تهران؛ چهار دهه معماری و طرح‌های شهری» همچنین اظهار کرد: تا قبل از دهه ۴۰ خیابان متری در شهر نداشتیم؛ نهایت ۳۰ متری بود اما بعد از انقلاب خیابان‌های ۴۵ متری، ۴۶ متری، ۱۸ متری و غیره ایجاد شد که سیطره کمیت بود زیرا تمامی عرصه‌های عمومی شهر به مکانی برای رفت و آمد تبدیل شده بود. اواخر دهه ۶۰ مدیریت شهری تلاش کرد مردم را به وسط شهر بکشاند و شهر را با ایجاد فرهنگسراهای مختلف و خانه هنرمندان برای مردم روشن کرد. تلاش این بود که زندگی به شهر بازگردد اما جامعه شهری این آمادگی را نداشت.
بهشتی ادامه داد: سال ۷۶ شهر تهران تنها ۷ کافی‌شاپ داشت اما امروز تعداد کافی‌شاپ‌های شهر تهران به بیش از ۵ هزار تا افزایش یافته است. توجه مردم به کافی‌شاپ یعنی آنها می‌خواهند از فضای خصوصی خارج شوند و تمایل دارند با اهالی شهر در فضاهای عمومی و بعد در عرصه عمومی تعامل داشته باشند.
وی با اشاره به اینکه سال ۸۵ با اقدامات و تحولات فرهنگی و اجتماعی در آستانه بهار شهرنشینی قرار گرفتیم اما هنوز به این بهار وارد نشدیم، تاکید کرد: امروز ما به بهار شهرنشینی وارد شدیم و مدنیت در حال غلبه کردن است. کوتاه‌شدن نرده‌های ساختمان‌ها، پرسه‌زنی در خیابان‌ها و توجه و رشد زندگی شبانه مصداق عینی این بهار شهرنشینی است. ساماندهی بسیاری‌های از خیابان‌های قدیمی از جمله سی‌تیر، سعدی، میدان مشق و غیره به معنای عقب‌نشینی از تفکرات گذشته و قوی‌تر شدن مدنیت است. اینکه امروز شهروندان تمنای کیفیت دارند موید این امر است.
رئیس شورای سیاست‌گذاری همایش «تهران؛ چهار دهه معماری و طرح‌های شهری» با طرح این سوال که آیا تمنای کیفیت در جامعه شهری با جامعه تخصصی و قوانین و مقررات سازگاری خواهد داشت و قوانین با این درخواست همکاری خواهد داشت یا مقاومت خواهد کرد، گفت: هم اکنون مدیریت‌شهری و جامعه شهر در جدال هستند و اگر مقاومت شود قطعا با آثار سوء این مقاومت مواجه خواهیم بود. فروختن ساختمان پلاسکو مصداق عینی این مقاومت است. اگر ۲۰ سال این اتفاق رخ می‌داد تنها یک ساختمان ریزش کرده بود اما امروز مردم شهر واکنشی نشان دادند که همه مسئولان پای کار آمدند. امروز جامعه شهری مدیریت‌های دلسوزانه پشت درهای بسته را نمی‌پزید و خواهان شفافیت هستند.
بهشتی با اشاره به اینکه هر جلوتر برویم جامعه شهری قوت می‌یابد و مفهوم مدنی مختلفی را شاهد خواهیم بود که شهر، مدنیت می‌یابد، اعلام کرد: بهار شهرنشینی اتفاق خوبی است که در دو دهه آینده کاملا رخ خواهد داد اما کنار این اتفاق خوب، خبرهایی بدی هم هست. تحولات اقلیمی در راه است اما درباره آن به گونه‌ای صحبت می‌کنیم که گویا این مساله برای کشور و حتی کره دیگر است. مهاجرت از خوزستان به مازندران یا از اصفهان به گیلان در حال اتفاق افتادن است. اینکه برای تهران چه اتفاقی رخ خواهد داد نمی‌دانیم آیا مثل شهر مشهد که یک‌سوم آن حاشیه‌نشین هستند، به حاشیه‌نشینی تبدیل خواهد شد؟ باید این موضوع را بررسی کنیم اما چون خبر خوبی نیست رغبتی به آن نشان نمی‌دهیم اما نکته مهم این است که این خبر بد در دامن خبر خوب در حال اتفاق است و جای امیدواری است که بتوان آن را مدیریت کرد.
