معاون سازمان محیط‌زیست در گفت‌وگو با ایلنا:
تحریم‌ها در حوزه محیط‌زیست را دور می‌زنیم
معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اثرات تحریم‌ها بر محیط‌زیست گفت: تمهیداتی برای مقابله با تحریم‌ها در نظر گرفته شده تا آسیب‌ها به حداقل برسد و به طور حتم تلاش می‌شود، تحریم‌ها را دور بزنیم.
کریم شافعی (معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا به اثرات تحریم‌ها بر محیط‌زیست اشاره کرد و گفت: تاثیرات تحریم‌ها بر فعالیت‌های این سازمان را می‌توان به چهار بخش تقسیم کرد؛ یک بخش از فعالیت‌های ما مربوط به محیط زیست انسانی و فراهم کردن تمهیدات برای زیست سالم و توام با بهداشت است. بخشی دیگر از فعالیت‌های ما مربوط به طبیعت شامل جنگل، مرتع، تالاب، پارک‌های ملی و مناطق حفاظت شده و وحوشی است که در این مناطق به عنوان جانوران حیات‌وحش معرفی می‌شوند. همچنین بخش دیگری از فعالیت‌های ما در سواحل، دریا و رودخانه‌ها است. همچنین در نظارت بر مدیریت پسماند از دیگر اقدامات سازمان محیط زیست است، علاوه بر اینکه در حوزه پساب، روان‌آب‌ها و فاضلاب‌ها مسئولیت و ماموریت داریم.
معاون توسعه مدیریت و حقوقی و امور مجلس با بیان اینکه باید تاثیرات تحریم‌ها را در هر بخش جداگانه بررسی کرد، خاطرنشان کرد: در حوزه انسانی پایش هوا، پایش آلایندگی کارخانجات و صنایع، پایش صنعت نفت و پتروشیمی‌ها ر داریم که همه این اقدامات نیازمند تجهیزات و منوط به داشتن آزمایشگاه‌های خوب و ایستگاه‌های پایش هوا و پایش آلایندگی است، وقتی ما تحریم می‌شویم، طبیعتا در تامین تجهیزات آزمایشگاهی و کنترل هوا و... دچار محدودیت خواهیم شد.
شافعی با تاکید براینکه تحریم آمریکا یعنی تهدید نوع بشر و تحریم سلامتی برای مردم ایران، تصریح کرد: تحریم آمریکا تحریم امکانات زیست برای نوع بشر در ایران است و ما چنین نتیجه می‌گیریم که تحریم آمریکا تحریم ضد حقوق بشر نسبت به انسان‌ها و حیات‌شان در جامعه ایران است و نتیجه این تولید آلایندگی و عدم کنترل مناسب، این است که ابتلا به بیماری‌هایی مانند ریوی و قلبی بالا رود و افزایش بیماری قطعا نیازمند دارو درمان و تجهیزات دارویی است که متاسفانه آمریکا و ازناب خود ایران را عملا از حیث دارو و تجهیزات درمان و بیمارستانی نیز تحریم کرده‌اند، اگرچه عنوان می‌کنند که ایران را از این لحاظ تحریم نکرده‌اند، اما عملا این اتفاق افتاده است.
وی با بیان اینکه آمریکا حتی به رای دیوان لاهه نیز اعتنایی نداشته است، خاطرنشان کرد: با وجود تحریم‌ها قطعا محیط زیست در حوزه انسانی دچار چالش‌های فراوانی می‌شود و ما این چالش‌ها را ضد حقوق انسانی و حقوق بشر می‌دانیم.
تاثیر تحریم‌ها بر طبیعت و حیات وحش
وی با اشاره به تاثیر تحریم‌ها در حوزه محیط‌زیست طبیعی نیز گفت: در حوزه طبیعت نیز باید پایش‌هایی در جنگل، مرتع، بیابان و مناطق کویری انجام شود و این پایش نیازمند تجهیزات انفرادی و پیشرفته است، بخشی از این تجهیزات در داخل کشور تولید و بخشی از خارج تامین می‌شود. طبیعتا وقتی آمریکا تحریم‌ها را اعمال می‌کند به طبیعت ایران، حیات‌وحش، جنگل و مرتع لطمه می‌زند و این صدمات مغایر با تمامی کنوانسیون‌های جهانی است که آمریکا در آن عضو است و گا‌ها خود مبتکر این کنوانسیون‌ها است؛ در ظاهر ایران را تحریم می‌کند، اما در باطن به طبیعت دنیا که ایران هم جزیی از آن است لطمه وارد می‌کند و این تحریم‌ها، تحریم حیات زیست نوع بشریت است، چراکه هم به انسان و هم به طبیعت و حیات وحش لطمه می‌زند.
معاون توسعه مدیریت حقوقی و امور مجلس سازمان محیط زیست ادامه داد: دقیقا همین مشکلات را در دریا داریم، پایش دریا با توجه به ویژگی دریا بودن سخت‌تر از پایش کویر و طبیعت خاکی است و نیازمند تجهیزات و امکانات بیشتر است. همچنین حمایت از آبزیان و حفاظت از آن‌ها در خلیج فارس و دریای عمان و مازندران و در آب‌های داخلی طبیعتا با این تحریم به نوعی آسیب می‌بیند و این آسیب دیدن به نوعی ناشی از این است که برای تامین تجهیزاتی که در داخل نداریم و باید از خارج تامین کنیم با مشکل مواجه می‌شویم. در نتیجه نه تنها ایران آسیب می‌بیند، بلکه کشورهای منطقه نیز آسیب می‌بینند و با توجه به اینکه دریای عمان و خلیج فارس به دریاهای جهانی و اقیانوس‌ها پیوسته است در واقع تمام طبیعت و محیط زیست دنیا با این تحریم آسیب می‌بینند و ما این را یک جنایت و خیانت به نوع بشریت و تمام انسان‌های کره زمین و مردم ایران می‌دانیم.
شافعی با بیان اینکه در ایران روزانه در حدود ۵۰ تا ۶۰ هزار تن پسماند خانگی، مقادیر زیادی پسماند صنعتی و بیمارستانی تولید می‌شود، تصریح کرد: بخشی از صنایع و تکنولوژی بازیافت در داخل کشور وجود دارد و بخشی از آن در داخل نیست. این تحریم‌ها به فرآیند بازیافت پسماند اعم از پسماند خانگی که ساده‌ترین آن است و پسماند صنعتی و ویژه آسیب می‌رساند حاصل این آسیب نیز آلودگی محیط زیست است که باعث آسیب دیدن طبیعت، آب، خاک، آب‌های زیرزمینی، روان‌آب‌ها و انسان‌ها می‌شود.
وی تاکید کرد: تحریم‌ها که محدودیت تامین تجهیزات را بر ایران تحمیل می‌کند به نوع دیگری به حقوق انسان‌ها و حقوق حیوانات و طبیعت که کنوانسیون جهانی از هر سه حمایت می‌کنند، بی‌اعتنایی کرده و حق را زیر پا می‌گذارد و نابود می‌کند.
تحریم‌ها ضدبشر و ضدطبیعت است
شافعی با تاکید براینکه این تحریم ضد بشری و ضد طبیعی است، خاطرنشان کرد: این تحریم ضدظرفیت‌های طبیعت و جامعه است و تنها تحریم حکومت نیست.
وی همچنین در خصوص تاثیر تحریم‌ها در بخش پالایش صنعت گفت: پالایش آلایندگی‌ها بر عهده محیط‌زیست است و همه صنایع که با فلزات کار می‌کنند در فرایند تولید ذرات معلق فلزی منتشر می‌کنند.این ذرات توسط سازمان محیط زیست مورد پایش قرار می‌گیرد، در دنیا برای پایش این آلاینده‌ها از تجهیزات پیشرفته استفاده می‌کنند و در فرآیند تولید هم تولید آلاینده‌ها کاهش پیدا می‌کند و هم به میزانی که آلاینده تولید می‌شود از طریق دودکش‌ها فلزات سنگین جذب می‌شود و نه تنها در فضای آزاد موجب آلودگی نمی‌شود، بلکه ارزش اقتصادی هم دارد؛ کمااینکه در همین مدت کوتاهی که ایران فرصت پیدا کرد از برخی امکانات استفاده کند، توانست در بخشی از صنایع اراک از این تجهیزات استفاده کند که نتایج خوبی هم به دست آورده است.
وی ادامه داد: تحریم موجب می‌شود؛ صنایع نتوانند تجهیزاتی لازم برای کنترل میزان تولید آلایندگی را خریداری کنند. این هم یکی از آثار تحریم در محیط زیست کشور است که هم بر محیط زیست و هم بر صنعت و اقتصاد کشور اثر می‌گذارد.
معاون مدیریت توسعه حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست خاطرنشان کرد: از آثار دیگر تحریم، کاهش استفاده از ظرفیت‌های علمی دنیا و تبادل استاد، مقاله، دانشجو و مراودات علمی و دانشگاهی است و محدودیت‌هایی که برای دانشمندان برای تردد به ایران اعمال می‌شود این مسائل می‌تواند فشار بر بار علمی کشور وارد کند و ایران در استفاده از دستاوردهای علمی روز دانشگاه‌ها دچار محدودیت و محرومیت می‌شود. این محرومیت طبیعتا در صنعت، کشاورزی، محیط زیست، آب، فاضلاب و... خود را نشان می‌دهد.
شافعی خاطرنشان کرد: وقتی توسط آمریکا تحریم برای ما ایجاد می‌شود، طبیعتا کنوانسیون‌های بین‌المللی، شرکت‌های سرمایه‌گذار و مراکزی که می‌توانند در ایران در حوزه محیط زیست سرمایه‌گذاری کنند، میل و رغبت چندانی به حضور در ایران ندارند، چراکه می‌ترسند توسط کشورهای تحریم کننده مورد تهدید، محدودیت و محرومیت قرار بگیرند.
وی درباره انجام تعهدات ایران در توافق نامه پاریس با توجه به اعمال تحریم‌ها ادامه داد: ایران به دنبال کاهش آلایندگی در صنعت است و اراده محکمی در این خصوص دارد و اگرچه تحریم‌ها هزینه زیادی بر ما وارد می‌کند، اما ایران صرف نظر از کنوانسیون پاریس تلاش می‌کند برای حفظ سلامت مردم ایران میزان آلایندگی را در کشور کاهش دهد.
زنگ شکست تحریم‌ها را خواهیم شنید
معاون مدیریت توسعه حقوقی و امور مجلس تصریح کرد: در این توافق نامه ایران متعهد شده است ۴ درصد میزان آلایندگی را کاهش دهد و این کار را خواهد کرد. البته پیش‌بینی شده است در صورتی که تحریم‌ها برداشته شود ایران به هدف ۱۲ درصد کاهش آلایندگی برسد، اما با توجه به تحریم‌ها کشور ما چه با حضور در کنوانسیون پاریس و چه بدون حضور در کنوانسیون پاریس تلاش می‌کند برای حفظ سلامت مردم میزان آلایندگی را کاهش دهد.
وی ادامه داد: البته هنوز حضور ایران در کنوانسیون پاریس نهایی نشده و مجلس شورای اسلامی پس از ایراد شورای نگهبان هنوز موضوع را در صحن مطرح نکرده است و ما منتظر تصمیم مجلس هستیم، اما اگر دنیا به این جمع بندی رسیده است که گازهای آلاینده را در دنیا باید کاهش دهد باید بداند که تحریم‌ها علیه ایران سرعت کاهش آلایندگی را در ایران کمتر می‌کند در نتیجه این تحریم از نظر سازمان محیط زیست تحریم دولت ایران نیست، بلکه نسبت به مردم ایران است، چراکه مردم در خط مقدم این تحریم هستند و ثانیا آثار محیط زیستی این تحریم بر منطقه و دنیا سرایت می‌کند، چراکه ایران یک قطعه بزرگ از دنیا است و اگر ما کشور آلاینده‌ای در محیط زیست باشیم طبیعتا بخش بزرگی از دنیا آلاینده خواهند بود و مردم دیگر کشور‌ها نیز از این آلودگی بی‌بهره نخواهند بود.
شافعی با تاکید بر اینکه البته ایران پایبند به رفع آلاینده‌ها در سطح ملی است، بیان کرد: ما احساس می‌کنیم این عمل ترامپ یک عمل جنایتکارانه و ضد حقوق بشری و ضد حقوق طبیعی نسبت به نه تنها انسان‌ها بلکه گیاهان و جانوران است.
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره راهکارهای مقابله با تحریم‌های اعمال شده علیه ایران گفت: درست است که ما تحریم شده‌ایم، اما قطعا دست روی دست نخواهیم گذاشت، طبیعتا ما در همه بخش‌ها از جمله محیط زیست اقدامات خودمان را انجام می‌دهیم و تلاش می‌کنیم تا آسیب‌های ناشی از تحریم‌ها را کاهش می‌دهیم.
شافعی خاطرنشان کرد: در مجموعه دولت و مردم طبیعتا در تقابل با تحریم‌ها برنامه‌های مختلفی ارائه خواهد شد و علاوه بر اینکه در داخل کشور تمهیداتی برای مقابله با تحریم‌ها در نظر گرفته شده تا آسیب‌ها به حداقل برسد، به طور حتم تلاش می‌شود، تحریم‌ها را دور بزنیم. آمریکا با اسرائیل و عربستان و اقماری مشابه این‌ها با هم هستند، اما در حقیقت امروز آمریکا تنهاست، چرا که در دنیا هیچ کشوری نیست که تحریم‌ها را قانونی بداند، حتی هم پیمانان آمریکا مانند انگلیس این عمل آمریکا را تایید نمی‌کنند. تحریم جدید آمریکا و خروج آن از برجام با حقوق بین‌الملل مغایرت دارد.
وی ادامه داد: خوشبختانه در وزارت امورخارجه اقداماتی برای مقابله با تحریم‌ها انجام شده است و رایزنی‌های خوبی با اروپا داشتند و اگر سوئیفت در اروپا باز شود، در واقع ما زنگ شکست تحریم آمریکا را در جهان خواهیم شنید. امیدواریم اقدامات وزارت امور خارجه در متقاعد کردن اروپا موثر واقع شود، چراکه این اقدامات به معنی شکست مطلق تحریم‌های آمریکا خواهد بود.
